MEMBRUM. II.

Quis sit locus ad quem congregatae sunt

aquae ?

Ad secundum, scilicet ad quem locum congregatae sunt aquae ? respondet Beda super Genesim, sic: " Cum multa constet esse maria et flumina, in unum tamen locum dicit aquas esse congregatas: quia cuncta maria et flumina magno mari merguntur: et si qui lacus in semetipsis stricti videntur, occultis tamen meatibus in mare revolvuntur. " Et subdit signum per quod sciri potest hoc, sic dicens: " Fossores quoque puteorum hoc probant, quod omnis tellus per invisibiles venas aquae repleta est, quibus ex mari principium est. Eccle, i, 7: Omnia flumina intrant in mare, et mare non redundat: ad locum unde exeunt flumina, revertuntur, ut iterum fluant, "

Contra hoc tamen objicitur, quod idem videtur esse principium generationis quod est principium augmenti: sed augmenti principium in fluminibus est pluvia: ergo videtur etiam esse principium generationis: et sic omnia non de mari accipiunt principium.

Ad hoc dicendum, quod in veritate locus ad quem congregantur aquae, et ex quo oriuntur, magnum mare est, quod amphitrites dicitur, eo quod circuit terram. Propter quod etiam, amphitrites dicitur ab amfi quod est dubium, et teres quod est circulus : quia dubium habet rotunditatem et non perfectam: quia ali- ter non appareret arida. Et locus ejus est continentia inter littora, sicut dicit Job, xxxviii, 8 et 9: Quis conclusit ostiis mare, quando erumpebat quasi de vulva procedens, cum ponerem nubem vestimentum ejus, et caligine illud quasi pannis infantiae obvolverem ? Talis enim erat status aquarum, quando vaporabiliter mixtae erant cum aliis elementis. Et subdit de congregatione aquarum, vv. 10 et 11: Circumdedi illud terminis meis, et posui vectem et ostia, et dixi: Usque huc venies, et non procedes amplius, et hic constringes tumentes fluctus tuos. Vectes autem vocat terminos littorum, inter quos constringuntur fluctus. De hoc eodem dicitur, Proverb, viii, 27 et seq., sic: Quando praeparabat caelos, aderam: quando certa lege et gyro vallabat abyssos: quando aethera firmabat sursum, et librabat fontes aquarum: quando circumdabat mari terminum suum, et legem ponebat aquis, ne transirent fines suos.

Ad objectum contra, dicendum, quod licet pluviae causa sint augmenti fluminum, tamen quia pluviae maxime oriuntur ex mari et humiditate maris, propter hoc etiam primum principium ex mari est: et ideo flumina refluunt ad mare sicut ad principium suae generationis. Omne enim, quod generatur secundum naturam, movetur ad locum suae generationis.

St quaeritur etiam, Quare terra libera iacta vocatur arida ?

Responderit Augustinus et Beda in Glossa, sic: Primo enim ante distinctionem aquarum totam solidiorem mundi partem terram appellavit, dicens: In principio creavit Deus caelum ei terram. Postquam vero mundus jam formari incepit et distingui, ad distinctionem partis quae adhuc premebatur aquis, portio quam aridam esse licebat, terrae nomen accepit. Et ideo vocavit aridam terram, portionem solidiorem materiae: portio enim soldior materiae tunc abaquis libe- ra facta est arida, ut animalibus et plantis congruum praeberet habitaculum, et tereretur pedibus eorum quae sub aquis nec generari nec servari possent.

Similiter si quaeritur, Quare congregationes aquarum appellavit maria ?

Respondent ibi Augustinus et Beda, sic: Congregationes aquarum appellavit maria: sic enim appellantur apud Hebraeos omnes congregationes aquarum sive salsae, sive dulces sint. Et dixit eas esse congregatas in unum locum: et tamen nunc pluraliter vocat congregationes aquarum propter multifidos sinus earum. Et intendit dicere, quod licet in unum locum congregatae debeant dici unum mare propter unitatem loci: tamen quia ex illo loco uno per totam habitationem terrae dividuntur in multa mediterranea, et multos gurgites et lacus et fontes et flumina, propter hoc pluraliter dicitur maria.

Objicitur tamen contra hoc: Simplex. aqua dulcis est, et non amara vel salsa. Cum ergo hic loquatur de distinctione dulcis aquae et simplicis, videtur, quod congregationes non debuit appellare maria, sed dulces aquas.

ad quod dicendum, quod aqua per se insipida est: et propter hoc humidam aquae subjectum est omnium saporum: et non posset esse omnium subjectum, nisi esset insipidum, nullum saporem habens. Et ideo dicit Aristoteles in II de Anima, quod " est sapor humidi sicut odor sicci. " Per accidens autem est salsa vel amara: juxta littora enim ubi terrestre combustum immixtum est, ibi salsa amara est, et amarior quam in medio et profundo: et ideo simul a natura et accidente quod accepit, ex loco congregationis aquarum, vocavit maria. Sicut et terram simul a natura et accidente vocavit aridam: a natura enim habet soliditatem: ariditatem autem ex separatione ab aquis: attritionem autem, quod trita est, habet ab hoc quod est locus generationis et animalium.

Et notandum, quod a principo operis distinctionis tres habitae sunt distinctiones in simplicibus corporibus. Prima est luminosi ab opaco, sive lucis a tenebris. Et illa est distinctio principiorum, naturae, moventium et agentium ad propagationem naturae per influentiam virtutis et luminis solam, absque hoc quod induant qualitates activas et passivas. Secunda est distinctio medii, ab extremo, scilicet aquarum quae sunt supra firmamentum ab his quae sunt sub firmamento: in qua distinguuntur principia naturae, corpora scilicet simplicia ad loca contraria, ad quae distingui non possunt nisi per contrarias qualitates quae sunt in ipsis: et haec sunt principia moventia ad propagationem per actionem et passionem contrariorum, sine quibus non transmutatur materia. Tertia distinctio est inferiorum ab invicem, per quam corpora simplicia quae naturae sunt principia, liberas accipiunt formas et ioca, et operationes secundum formas proprias et naturales habent ut moveant ad propagationem, naturae. Et quia non plura exiguntur ad perfectionem principiorum, nisi ut possint influere virtutes, et transmutare materiam per contrarias qualitates, et imprimere operationes secundum proprias formas, ideo completur opus distinctionis in his tribus distinctionibus.