MEMBRUM I.

De pulchritudine, pulchro, et apto, quae differentia sit eorum ?

Ad primum objicitur:

1. Per Isidorum, qui in libro de Summo bono sic dicit: " Decor omnium elementorum et totius mundi in pulchro et apto consistit. " Sed pulchrum est quod per seipsum pulchrum est. Aptum autem ut vestimentum quod aptatur homini, vel victus homini competens. Ex quo videtur, quod pulchrum est quod venustat aliquid in seipso. Aptum autem sive decorum quod accommodatur ei congrue secundum statum in quo est.

2. Adhuc, Pulchrum et bonum videntur secundum idem determinari. Dionysius enim in libro de Divinis nominibus , secundum idem determinat pulchrum et bonum. Ergo videtur, quod idem sit pulchrum et bonum, et e converso.

3. Adhuc, Bonum et ens secundum supposita convertuntur, licet respectu ad causam finalem addat bonum super ens, ens autem habeat intellectum absolutum. Sed dicit Dionysius: " Cum dicitur in Genesi, Fiat lux, illa lux intelligitur bonitas divina, qua Deus ad esse deduxit et in bono formavit et venustavit omne quod creavit. " Eadem ergo res dicitur bona et pulchra. Et propter hoc Dionysius in idem determinavit bonum, lumen et pulchrum. Ergo videtur, quod eadem res dicitur res bona et pulchra in universo.

4. Adhuc Boetius in III de Consolatione philosophiae:

Quem non externae pepulerunt fingere causam Materiae fluitantis opus: verum insita summi Forma boni livore carens, tu cuncta superno Ducis ab exemplo, pulchrum pulcherrimus ipse Mundum mente gerens, similique imagine formans.

Ex hoc accipitur, quod idem exemplar est in Deo pulchri et boni, ad quod mundus formatur. Ergo secundum idem determinatur et pulchrum et bonum in creaturis.

5. Adhuc, Augustinus in libro de Natura boni dicit, quod vestigium ternae bonitatis in creatura est modus, species, et ordo: et ubi haec magna sunt, magnum bonum est: et ubi parva, parvum

bonum est: et ubi nulla, nullum bonum est: sed per eadem determinatur pulchritudo rei. Ergo per idem determinatur ei pulchrum et bonum in universo.

6. Adhuc, In creatis nihil est turpe nisi malum: et malum non est nisi quod adimit modum, speciem, et ordinem ejus cui malum est. Si ergo turpe determinatur malo, per locum a contrariis, pulchrum determinatur bono: contrariorum enim per se contrarii sunt effectus, licet aliquando per accidens habeant effectum unum, ut dicit Aristoteles in III Meteororum, ubi loquitur de nube grandinis. Ibi enim dicit, quod calidior est aliis nubibus: et quod caliditas per hoc quod rarefacit eam undique, facit eam in omnibus partibus receptibilem frigoris: et sic frigiditas undique ingrediens in eam constringit eam in magnas partes glaciales, quae postea cadendo grando vocantur.

Contra:

1. Aristoteles in II Topicorum dicit, quod " decor est elegans commensuratio partium. " Augustinus autem dicit, quod " pulchritudo consistit in suavitate coloris. " Ergo non per idem determinatur pulchrum et decorum.

2. Adhuc, Nihil dicitur bonum nisi respectu causae finalis. Unde Boetius in Topicis: " Cujus finis bonus est, ipsum quoque bonum est. " Pulchrum autem omne secundum formam est pulchrum. Ergo videtur, quod pulchrum et bonum non secundum idem determinantur.

Solutio. Pulchrum et bonum et decorum secundum supposita ad idem determinantur et per idem, sed secundum intentiones non sunt idem. Bonum enim dicitur per comparationem ad causam finalem, sicut in objiciendo probatum est. Pulchrum autem per comparationem ad causam formalem. Et propter hoc dicit Aristoteles in fine primi Physicorum., quod materia desiderat formam ut foemina masculum, et turpe bonum. Et licet in omnibus naturaliter existenti- bus secundum rem suppositam idem sint finis et forma, tamen secundum intentionem numquam sunt idem: quia licet, sicut dicit Aristoteles in II Physicorum, tres causae in unam coincidant rem, tamen numquam coincidunt in unam intentionem: et sic differunt bonum et pulchrum secundum intentiones nominum. Decorum autem differt ab his duobus, sicut dicit Aristoteles, eo quod consistit in commensuratione et proportione eorum ad invicem quae pulchritudinem, faciunt, sicut figura, et color, ut verbi gratia color respondeat figurae, et sicut formositas est in figura, ita decentissimo colore venustetur. Propter hoc dicitur, Esther, xv, 5: Cumque regio fulgeret habitu,... ipsa autem roseo colore vultum perfusa, et gratis et nitentibus oculis, etc. Apium autem dicit extrinsecus congrue adhibitum ad pulchritudinis congruentiam et ostensionem, sicut habitus, sive amictus. Sic etiam de Esther dicitur, quod regio fulgebat amictu.

In hoc ergo differunt ista secundum intentiones nominum, quod pulchritudo universi consistit in specie formae quae turpitudinem materiae informis operit. Bonum universi in adeptione finis, quo unaquaeque res perfecta est secundum esse, de quo dicit Boetius in libro IV de Consolatione philosophiae, quod " esse est quod ordinem retinet servatque naturam. " Aptum autem consistit in exterioribus adhibitis sufficienter pertinentibus ad bene esse, secundum quod dicit Plato in Timaeo, quod creator summe bonus a quo invidia relegata est, nulli negavit commoda et utilia ad esse bonum, secundum quod esse bonum est uniuscujusque secundum propriam et connaturalem et non impeditam operationem proprii et connaturalis habitus. Hoc enim est bonum quod omnia optant, ut dicit Aristoteles in I Ethicorum, et de quo dicit Tullius, quod omnia appetunt beatitudinem: et de quo dicunt Dionysius, et Aristoteles in II de Ani-ma, quod " omnia appetunt esse divinum, ei propter illud agunt quidquid agunt. " Unde quaecumque sunt congruentia ad hoc et apta, nulli rei negavit creator. Sic ergo omnis res pulchra est in seipsa decora in commensuratione congruente ad alia, apta eo quod non deficit in aliquo, et quod juvat ad consequendum esse beatum sive divinum.

Hoc sic notato, ad primum dicendum est, quod Isidorus bene dicit, et hoc dicit quod jam dictum est.

Ad aliud dicendum, quod pulchrum et bonum idem sunt per suppositum, sed non sunt idem per intentionem: et hoc intendit Dionysius.

Ad aliud dicendum, quod in idem determinantur haec tria secundum suppositum, sed non secundum intentiones, ut dictum est.

Ad aliud dicendum recte eodem modo: quia exemplar est idem secundum suppositum, et non secundum intentionem, sicut jam dictum est. Sit exemplum in creaturis, sicut aliam habet rationem exemplar hominis, et aliam exemplar equi, ut dicit Augustinus in libro LXXXIII Quaestionum, licet secundum rem idem sunt.

Ad aliud dicendum eodem modo, quod species, modus, et ordo quo determinat bonum, eadem sunt determinanda pulchrum, secundum tamen aliam intentionem accepta.

Ad aliud omni eodem modo respondendum est, quod turpe licet per suppositum idem sit cum malo, differt tamen ab eo secundum intentionem, sicut pulchrum a bono.

Ad id quod in contrarium objicitur, dicendum quod non ad idem determinantur pulchrum et bonum secundum intentionem: determinantur tamen per idem secundum suppositum, ut dictum est.

Ad sequens omni eodem modo dicendum est, quia bonum et pulchrum idem sunt re, licet secundum intentionem pul-

chrum determinetur ad formam, et bonum ad finem.