PSALMUS I. Felicitas justorum, et impiorum miseria.
Dicit ergo: His malis caret,nec hoc tantum sed in lege Domini voluntas ejus.
Psalmus II. Christi imperium panis conatibus homines expugnabunt.
PSALMUS III. David fugiens Absalom a Deo salutem sperat.
PSALMUS IV. David hortatur ad pacem et omnia bona speranda.
PSALMUS V. Contra malignum, auxilium divinum implorat justus.
PSALMUS VI. Oratio poenitentis Dei misericordiam implorantis.
PSALMUS VIII. In operibus suis mirabilis Dominus.
PSALMUS IX. Celebratur potentia Dei qui impios disperdit et pauperes tuetur.
Dicit ergo : Sic adulabuntur impii
PSALMUS XI. Oratio pro imploranda Dei ope contra impios.
PSALMUS XII. Deprecatio animae fidelis in tribulatione.
Dicit ergo: Sic fecisti, sed tandem
Dicit ergo : Sic retribuet mihi et justitiam, et puritatem: et hoc justum,
PSALMUS XVIII. Deum praedicant creaturae et divina. Peccatorum condonatio postulatur.
PSALMUS XIX. Oratio pro principe ad bellum proficiscente.
PSALMUS XX. Christi post depictos inimicos gratiarum actio.
PSALMUS XXI. Christus moriturus obsecrat ut sibi adsit Deus, et eum laudat.
Dicit ergo : Sic rogo : nec mirum :
Dicit ergo : Sic mea dimitte delicta, nec hoc tantum peto, imo, respice ini - micos meos,
PSALMUS XXVI. David sitam profitetur fiduciam in Deo, et ejus implorat auxilium.
PSALMUS XXVIII. Vocantur filii Dei ad adorandum Dominum, cujus vox describitur.
PSALMUS XXIX. Gratiarum actio pro liberatione a morte et tribulatione.
PSALMUS XXX. Precatio Christi et fidelium se Deo in moerore commitentium.
PSALMUS XXXIII. Benedicit Dominum qui est justorum lumen et tutela, et impiorum aversor.
PSALMUS XXXIV. Inimicis excidium, sibi salutem precatur.
Dicit ergo : Confundantur, pro peccatis praeteritis : et revereantur,
PSALMUS XXXV. Impiorum malitia justitia Dei: iustorum gloria.
PSALMUS XXXVI. Bonorum et malorum dispares sunt spes et exitus.
Dicit ergo : 0 infirme, Noli aemulari, indignari scilicet, et offendi, in malignantibus,
PSALMUS XXXVIII. Agit de vanitate et brevitate vitae. Deum orat ut peccatum remittat, et sibi adsit.
PSALMUS XLI. Homo exsul et conturbatus anhelat ad meliorem vitam,
PSALMUS XLII. Spem in Domino reponit a quo judicari exoptat.
PSALMUS XLVI. Deus omnis terroe Dominus
PSALMUS XLVII. Magnus et laudabilis Dominus qui fundavit Sion.
PSALMUS XLVIII. Nihil prosunt opes contra infernum.
Dicit ergo : Audite haec, quae di- cturus sum, omnes gentes
PSALMUS L Poenitentis animae amara contritio.
PSALMUS LI. Frustra in divitiis sperant impii: salus est sperantibus in Domino.
Dicit ergo : Sic gaudebunt justi super afflictum iniquum, et dicent ridendo :
PSALMUS LII. Impiorum insipientia, numerus et paena.
Dicit ergo : Tales sunt mali, sed
Jacta super Dominum curam tuam.
Dicit ergo: Sic psallam, quia es Deus meus
Dicit ergo : Sic vana salus hominis, sed nos. faciemus vir Iidem,
PSALMUS LX. Exsul petit reditum, longam vitam, et ampliationem regni Christi.
Dicit ergo : Sic exclamari, et tu exaudisti me, et hoc in petra, Christo.
PSALMUS LXII. Exsul se in Dei laudibus consolatur : praedicit hostium ruinam.
PSALMUS LXIII. Implorat Dei opem contra inimicos : peribunt, et laetabitur justus.
Dicit ergo : Tanta mala patior, propter quod salvum fac : et etiam quia
Dicit ergo : Bene solvi quae non ra- pueram, quia o Deus Pater, tuscis,
Dicit ergo : Quae praemisi, sustinui ab omnibus simpliciter, et etiam extra-
Dicit ergo : Haec mala mihi intulerunt, ego vero e contrario, orationem meam, ad te,
Dicit ergo : Sic laudabo, et placebit talis laus Deo super vitulum novellum, .
PSALMUS LXIX. Oratio ad opem Dei petendam in magnis periculis.
PSALMUS LXX. Opem Dei implorat adversus persecutores : promittit se Deo gratias acturum.
Dicit ergo : Non est similis tibi : quia quantas ostendisti, etc.
PSALMUS LXXI. Christi regnum justum, pacificum et felix precatur.
Dicit ergo : Sic sit nomen ejus benedi- ctum, et dictum est, quia ante solem
PSALMUS LXXII. Impii felices in hac vita peribunt: Domino adhaerere bonum est.
Dicit ergo : Sic invidus, instabilis fui, terrena inordinate dilexi, et nescivi,
Dicit ergo : Sic rogo ut memor sis, quia ecce inimicus, Judaeorum scilicet populus, ((improperavit
Dicit ergo : Quoniam sic est ut praemisi, propter hoc vovete, et post votum, reddite Deo vestro.
PSALMUS LXXVII. Judaeos excitat memorando beneficia et flagella Dei.
Dicit ergo : Sic dedit volatilia ad capiendum apta : et post manducaverunt, et saturati sunt, nimis,
Dicit ergo : Sic eos in rebus suis affinxit, et post misit in eos iram,
Dicit ergo : Sic est destructa vinea Judaeae, sed, o Deus virtutum, quae
PSALMUS LXXXI. Domini deorum terrae judex judices improbos arguit.
PSALMUS LXXXII. Exponit hostium improperia, et illis exsilium imprecatur.
Dicit ergo : Sic rogo, ut placatus sis avertendo malum, et culpae et paenae :
Dicit ergo : Sic nullus similis, quia Deus est qui glorificatur in consilio, sanctorum suorum :
PSALMUS XCVII. Hortatio ad congratulandum Christo venturo.
Dicit ergo : Dixi, quod psallatis, et ecce modum addo quo psallere debetis.
Dicit ergo : Sic custodiebant testimo-
PSALMUS CII. Omnes creaturas invitat ad recolenda Dei beneficia.
Dicit ergo : Benedic, anima mea, Domino. Tob. xiii, 19 : Anima mea, benedic Dominum, quoniam,
PSALMUS CIV. Hortatur ad cultum Del, memorans ejus beneficia.
Dicit ergo : Sic fuit memor testamenti, promissionis scilicet, quod testamentum disposuit ad Abraham
Dicit ergo : Haec promissa fecit, et etiam dixit. Expone, ut prius.
PSALMUS CV. Deus ob suam bonitatem laudandus : Judaeorum ingratitudo.
Dicit ergo : Haec beneficia illis contulit, et in tantum aperta, quod ipsi crediderunt, verbis ejus.
Dicit ergo : Sic confitemini confessione peccati, et praecipue laudis,
PSALMUS CVII. Dicit cor suum ad Dei cultum paratum, et ideo victoriam sperat.
PSALMUS CVIII. Opem Dei implorat, et proditori dignas paenas praedicit.
PSALMUS CX. Laudat Deum ob beneficia, et incitat ad ejus timorem.
PSALMUS CXII. Laudandus Deus super omnia excelsus et exaltans humiles.
PSALMUS CXIV. Gratiarum actio pro liberatione a periculis.
PSALMUS CXVI. Ad laudandum Deum provocatio.
PSALMUS CXVIII. Multis modis ostendit beatam pilam in legis observatione esse positam.
PSALMUS CXIX. Vitae miserias luget, ab his liberari efflagitat.
PSALMUS CXX. Securus qui se Deo committit.
PSALMUS CXXII. Actus fiduciae in Deum tempore tribulationis.
PSALMUS CXXVI. Vani hominum labores quibus non opitulatur Dominus.
PSALMUS CXXVIII. Funestus impiorum exitus.
PSALMUS CXXIX. Oratio pro precando fiducialiter peccatorum petita.
PSALMUS CXXX. Humilitatis sincera professio.
PSALMUS CXXXIII. Hortatio ad benedicendum Domino.
Dicit ergo : Sic percussit magnos reges, et fortes, . Sehon scilicet, regem Amorrhaeorum,
PSALMUS CXXXVIII. Sciens Deum nihil latere, suam in eum fiduciam profitetur.
Dicit ergo : Sic omnia cognovisti, et prima: et hoc patet, supple, quia, tu, non alius, formasti me,
PSALMUS CXXXIX. Orat pro sua salute : hostibus imprecatur.
PSALMUS CXL. Petii regi a Domino tempore persecutionis.
Dicit ergo : Domine, clamavi, tam diu est, non modo clamo primo, ad te, Clamo, Ad te,
PSALMUS CXLI. Circumdatus a Saule orat pro sua salute.
PSALMUS CXLIII Gratias agit pro victoria: petit hostium exitium.
PSALMUS CXLV. Solus beatus qui soli Deo fidit.
Dicit ergo : Tanta est ejus potentia, talis veritas et justitia, et etiam o Sion,
PSALMUS CXLVI. Hortatio ad laudandum Deum ob ejus beneficia.
PSALMUS CXLVII. Ecclesiam invitat ad laudandum Deum qui eam bonis cumulavit.
PSALMUS CXLVIII. Invitat omnes creaturas ad laudandum Deum.
PSALMUS CXLIX. Gratiarum actio pro insigni victoria.
PSALMUS CL. In omnibus et ubique Deum celebrandum profitetur.
COMMENTARIUS.
In finem,Pro his qui commutabuntur, in tituli inscriptionem ipsi David, in doctrinam,
Cum succendit Mesopotamiam Syriae et Sobal, et convertit Joab, et percussit Edon in valle Salinarum duodecim millia .
" Deus, repulisti nos. " Hic est Psalmus nonus in secunda parte totius libri, in secunda scilicet quinquagena, in quo postquam actum in Psalmo praecedenti de conversione Gentium ad Christum, et
etiam Judaeorum, quia parum est converti, nisi sequatur consummari in bono et salvari, agitur de eorum consummatione et sanatione in praesenti a reliquiis vitiorum, et futura glorificatione, in quibus erit plena commutatio, et consummata. Et hoc ostenditur satis in titulo proposito in Psalmo qui talis est : In finem, Pro his qui commutabuntur, in tituli inscriptionem ipsi David, in doctrinam, Cum succendit Mesopotamiam Syriae et Sobal, et convertit Joab, et percussit Edon in valle Salinarum duodecim millia. Hic enim tangitur quod dicitur II Reg. VIII, 1 et x, 7, et I Paralip. xviii, 1, de percussione Ammonitarum, et illorum qui secum venerunt in adjutorium contra David, scilicet illorum de Mesopotamia et Syria. Et illud quod habetur II Reg. viii, 1 et seq., quando David percussit Aderezer Regem Sobal, et fecit sibi totam Syriam tributariam, et ipsa capta et subjecta, subjecit etiam sibi Idumaeam, duodecim millibus Idumaeorum interfectis in valle Salinarum.
Sed ut aperte ostendatur, quod non respicit ad facta illa Psalmi intentio, sed ad significata, tangitur in titulo quod nusquam legitur, scilicet quod David converterit Joab. Remittantur ergo ad spiritualem intelligentiam, et conversionem Joab intelligamus spiritualiter, scilicet illorum qui per Joab designantur : et alias similiter victorias interpretemur. Et per hoc etiam, quia etsi David illas legitur subjecisse provincias, tamen non legitur succendisse, sicut hic dicitur. Et iterum sicut superius dictum fuit, quod ubi in titulo pronomen discretivum additur ad David, intelligendum est non de litterali.
Nota ergo, quod sunt homines elati superbi, qui significantur per Mesopotamiam : interpretatur enim elevata vocatio, et Syria, sublimis. Et sunt in malitia inveterati, qui significantur per Syriam Sobal, quod interpretatur vana vetustas. Et sunt homines Deo inimici, et bonum in alios persequentes, qui designantur per Joab, qui interpretatur inimicus. Et sunt terrenis omnino dediti, qui designantur per Edon, qui interpretatur terrenus. Omnes istos tamen ad sui tituli confessionem convertit Christus, ut
sequantur doctrinam Christianam secundum illud Psalmi lxxvii, 23 : Dixit Dominus : Ex Basan, id est, ex confusione peccati, convertam : et succendit igne charitatis. Ad Rom. V, 20 : Ubi abundavit delictum, superabundavit gratia. Et hoc est quod in titulo dicitur. Subjectus Psalmus " in finem, " supple, nos dirigens, editus est, " pro his qui commutabuntur " de regno diaboli, " in tituli inscriptionem, " in hoc quod tituli inscriptione demonstratur, scilicet in regnum Christi. Inscriptionem, inquam, factam " ipsi David, " id est, Christo, Vel, " commutabuntur " non sibi, sed " ipsi David, " id est, Christo, ut jam vivant ipsi soli. Ad Galat. II, 20 : Vivo autem, jam non ego, vivit vero in me Christus. Consentientes in doctrinam Christi : hic enim vere de regno diaboli commutatur in regnum Christi, qui sequitur doctrinam ejus, quae est doctrina pietatis. Super illud I ad Tim. IV, 8 : Pietas autem ad omnia, etc, Glossa : " Omnis summa " doctrinae Christianae religionis de pieta-" te, et misericordia. " Pietate ad Deum, misericordia quantum ad proximum : quod totum factum est, " quando succendit David, " id est, Christus, " Mesopotamiam Syriae, " igne charitatis superbos et electos inflammavit. " Et Syriam Sobal, " in superbia et sublimitate antiquatos. " Et convertit Joab, " id est, inimicum prius, ipsum faciens amicum, sicut factum est in Paulo . Vel convertit per hoc inimicum, id est, diabolum, retrorsum expellens, cum diabolus fugit, et retrorsum convertitur quando homo convertitur ad Christum, qui inimicus
appellatur. Matth. XIII, 28 : Inimicus homo hoc fecit. " Et percussit, " gladio spiritus, quod est verbum Dei . " Edon, " id est, de Edon ut sit casus genitivi, id est, de terrenis, " duodecim millia, " id est, generaliter mandata decalogi cum charitate gemina custodientes : in millenario enim perfectio et universitas, in duodenario observatio decalogi propter denarium, et charitas gemina propter binarium designatur. Sed quia non valeret converti nisi adesset humilitas, et discretio, signanter addit : " In valle Salinarum. " Vallis enim Salinarum sic dicebatur a sale, cujus similitudo in illa valle reperiebatur. Et notatur in hoc humilis discretio, et discreta humilitas. Humilitas in valle : Gregorius : " Qui caete-" ras virtutes sine humilitate congregat, " quasi pulverem in ventum portat. " Levit. II, 13, praecipiebatur, quod in omni sacrificio Domini poneretur sal. Et Bernardus dicit, quod " discretio est au-" riga virtutum. "
Dividitur autem Psalmus in duas partes. Primo enim petit loquens in parte conversorum de Gentibus et Judaeis, consummationem in bono. Secundo, conversionem ipsarum tribulationum in utilitatem, et gloriam, ibi, " Da nobis auxilium, "
In prima duo. Primo, petit ut sanentur a reliquiis peccatorum. Secundo, ut sanati salventur, ibi, " Salvum fac dextera. "
In prima dicuntur tria. Primo, recolunt bona quae fecit sibi Deus. Secundo, petunt ut perficiat quod bene inchoavit eos sanando, ibi, " Sana contritiones ejus. " Tertio, ostendunt quod sonandi sunt, ibi, " Quia commota est. "
In prima duo. Primo ostendunt bonum quod eis est a Deo factum. Secundo, modum quo factum est, ibi, " Iratus es, "
In prima duo secundum duplex bo- num. Primum est malae voluntatis amotio. Secundum, pravae consuetudinis destructio, ibi, " Destruxisti nos. "