MEMBRUM V. Quid est cognoscere
ARTICULUS I. De medio quod est vestigium.
PARTICULA I. An vestigium Creatoris sit in creatura ?
ARTICULUS II. De medio quod est imago.
MEMBRUM III. Quanta sit simplicitas Dei ?
ARTICULUS I. Quid sit aeternitas ?
PARTICULA I. ''Quid sit aeternitas nomine ?
ARTICULUS II. Quid sit aeternum ?
MEMBRUM II. De aeviternitate sive aevo.
MEMBRUM III. De tribus passionibus propriis veritatis.
PARTICULA I. An omnis veritas sit aeterna ?
MEMBRUM IV. De oppositione veri et falsi.
ARTICULUS II. De communi intentione boni.
ARTICULUS III. De singulis differentiis bonorum.
ARTICULUS II Quis sit actus proprius summi boni ?
ARTICULUS I. Utrum omni bono opponatur malum ?
MEMBRUM I. Utrum in divinis sit generatio ?
MEMBRUM IV. Cujus sit procedere ?
MEMBRUM I. Quid sit in divinis esse Filium ?
ARTICULUS I. ''De multiplicitate verbi .
MEMBRUM I. De intentione principii.
MEMBRUM II. De ordine naturae in divinis ?
ARTICULUS I. Utrum ordo sit in divinis ?
MEMBRUM II. De definitione hujus nominis,
MEMBRUM IV. De comparatione personae ad essentiam .
ARTICULUS I. An Deus sit causa rerum formalis
MEMBRUM II. Utrum Deus sciat per medium vel non ?
MEMBRUM II. Utrum praescientia sit causa rerum
MEMBRUM IV. Utrum praescientia Dei falli possit
MEMBRUM I. Quid sit praedestinatio ?
MEMBRUM I. Quid sit reprobatio
MEMBRUM IV. Quibus modis sit providentia ?
ARTICULUS III. Quis sit providentiae proprius effectus ?
ARTICULUS V. De modis providentiae.
ARTICULUS II. Quid sit fatum ?
ARTICULUS I. Utrum Angelus impleat locum ?
TRACTATUS XIX. DE POTENTIA DEI.
MEMBRUM II. De causalitate divinae voluntatis ?
PARTICULA I. Utrum mala fiant voluntate Dei
TRACTATUS I. DE PRIMO PRINCIPIO.
ARTICULUS III. Unde in creaturis veniat mutabilitas ?
PARTICULA I. Quare creaturae dicantur
MEMBRUM I. De errore Platonis.
PARTICULA II. Utrum una materia sit omnium ?
PARTICULA III. Utrum materia sit aeterna
QUAESTIO XII. Ubi Angeli creati sunt ?
MEMBRUM I. De ratione naturaliter insita.
MEMBRUM II. Utrum memoria conveniat Angelis ?
PARTICULA I. Utrum Angeli intelligant per species ?
MEMBRUM IV. De voluntate in Angelis.
MEMBRUM. V. A quo causetur ista libertas in Angelo ?
MEMBRUM I. Quid appetierit malus Angelus ?
PARTICULA I. Utrum sensus sint in daemone?
ARTICULUS III. Utrum synderesis sit in daemone ?
MEMBRUM II. Quis sit actus superioris in inferiorem ?
MEMBRUM III. Qui sint modi tentandi, et quot ?
MEMBRUM II. De veris miraculis absolute.
ARTICULUS I. Quid sit miraculum
ARTICULUS III. Quid sit miraculosum ?
MEMBRUM II. Per quid fiant miracula ?
MEMBRUM IV. Ad quid mittantur Angeli ?
MEMBRUM I. Utrum Angeli loquantur
MEMBRUM II. Quo sermone Angeli loquantur ?
MEMBRUM II. De effectu custodiae Angelorum .
ARTICULUS I. Cujus naturae sit ista divisio
ARTICULUS III. De ordine dividentium et divisi .
PARTICULA III ET QUAESITUM SECUNDUM.
MEMBRUM III. De tertia hierarchia.
ET QUAESITUM SECUNDUM, De proprietatibus Archangelorum ?
ARTICULUS I. De hoc quod dies tribus modis accipitur.
ARTICULUS I. Quid dicitur firmamentum
MEMBRUM II. Utrum omnia ad hominem ordinentur ?
MEMBRUM II. Utrum Adam ex accepto stare potuit
MEMBRUM III. Quid sit superior portio rationis ?
MEMBRUM IV. Quid sit inferior portio rationis ?
MEMBRUM II. De actibus liberi arbitrii.
MEMBRUM III. Quid sit gratia definitione
ARTICULUS I. Quid sit synderesis ?
MEMBRUM III. Qualiter gratia differat a virtute
MEMBRUM I. Qualiter gratia augetur ?
MEMBRUM I. Quid sit virtus in genere ?
MEMBRUM II. Quid sit peccatum originale ?
MEMBRUM III. Quid sit peccatum originale definitione ?
ARTICULUS II. De causa originalis peccati.
ARTICULUS III. De modo traductionis originalis peccati.
MEMBRUM I. Quid sit concupiscentia sive fomes ?
MEMBRUM III. Quid sit peccatum
MEMBRUM I. Quid sit mortale peccatum ?
ARTICULUS I. Utrum inanis gloriae sit peccatum ?
ARTICULUS IV. In quo differat inanis gloria a superbia?
MEMBRUM II. De filiabus invidiae ?
MEMBRUM II. De filiabus acediae, quot et quae sint ?
MEMBRUM II. De filiabus avaritiae.
MEMBRUM II. De filiabus gulae.
MEMBRUM I. Quid sit personarum acceptio ?
Cum homo in statu innocentiae immortalis sit factus prae aliis animantibus, quomodo communem cum ipsis accepit alimoniam?
Deinde quaeritur de hoc quod dicit ibi, Genes, i, 29 et 30: Ecce dedi vobis omnem herbam afferentem semen super terram, et universa ligna quae habent in semetipsis sementem generis sui, ut sint vobis in escam, et cunctis animantibus terrae.
1. Et est quaestio Augustini in libro III super Genesim ad litteram , et in libro Quaestionum Veteris et Novae legis . Quomodo immortalis factus prae aliis animantibus homo, communem cum aliis alimoniam accepit? Cibus enim ad restaurationem deperditi est: in immortali autem corpore nihil deperditur: et ita videtur, quod non indigeat restauratione ex cibo facio.
2. Si forte dicat aliquis, quod Angeli patribus apparentes comederunt, et etiam Dominus post resurrectionem, cum immortalis esset. Occurrit Augustinus sic dicens, quod Angeli cum patriarchis manducaverunt, Genes, xviii, 9, non indigentia, sed benignitate factum est: ut hominibus familiaribus congruerent. Christus quoque post resurrectionem manducavit, ut veram se post mortem carnem recepisse monstraret . Tales ergo comestiones dispensative factae sunt: ista autem comestio quae communis est brutis, ad suppletionem fit indigentiae: indigentia autem in immortali corpore nulla est, nec esse potest: ergo videtur, quod talem alimoniam accipere non debuit.
3. Adhuc, Aristoteles in libro de Generatione et Corruptione dicit, quod " cibus nutrit in quantum potentia est substantia caro, et auget in quantum est potentia quanta caro. " Si ergo nutriebatur Adam ante peccatum, cibus suus convertebatur in substantiam carnis et ossis: et secundum quod erat quantus cibus, fecit additionem quantitatis et augmenti: ergo caro ejus et corpus ejus erat generabile et corruptibile, et augmentabile et diminuibile, quorum nihil convenit immortali corpori,
4. Adhuc, Generatio, ut dicit Avicenna, fit ex superfluo quartae digestionis: quod enim superfluum est ad nutrimentum individui, natura segregat ad conservationem speciei. Secundum hoc ergo in primo statu ante peccatum Adam motus fuisset ad coitum et ad generationem. Et hoc non videtur: quia dicit Augustinus, in libro de Bono conjugali, quod " nuptiae sunt bonum mortalium, " Matth. xxii, 29 et 30, ad Sadducaecos dixit Dominus, eo quod dixerunt in resurrectione esse nuptias quando omnes erunt immortales: Erratis, nescientes Scripturas, neque virtutem Dei, In resurrectione enim, neque nubent, neque nubentur: sed erunt sicutAngeli Dei in caelo. Ergo videtur, quod nec cibus materialis, nec generatio conveniat his qui immortales sunt.
5. Si propter hoc dicatur, quod dictum est hoc propter futurum statum peccati in quo necessaria fuerunt et coitus ad reparationem individui et sustentationem speciei: unde ante peccatum nec comederunt, nec coierunt. Contra:, Augustinus in libro XIV de Civitate Dei: " Quisquis dicit non fuisse coituros, nec generaturos, nisi pecassent primi parentes, quid dicit, nisi propter numerositatem sanctorum necessarium hominis fuisse peccatum ? Si enim non peccando soli remanerent, quia sicut putant, nisi peccassent, generare non possent, profecto ut non soli duo justi homines possent esse, sed multi, necessarium peccatum fuit. Quod si credere absurdum est, illud potius est credendum, quod sanctorum numerus quantus supplendae illi sufficit beatissimae civitati, tantus existeret, et sic nemo peccasset, quantus nunc per Dei gratiam de multitudine colligitur peccatorum quousque filii hujus saeculi generant et generantur. Et ideo illae nuptiae dignae felicitate paradisi, si peccatum non fuisset, et diligendam prolem gignerent, et pudendam libidinem non haberent . "
6. Adhuc, Si non coivissent ante peccatum, frustra dictum, fuisset, Masculum et foeminam creavit eos : et, Crescite, et multiplicamini .
Ulterius quaeritur, Cum dicit, Ut sint vobis in escam, et cunctis animantibus terrae, omnique volucri caeli, et universis quae moventur in terra : quare non posuit ibi pisces, cum pisces etiam vescantur talibus,
Ulterius quaerit Augustinus, Cum postea dederit homini esum carnis , quare non dedit in statu innocentiae? nam dignior fuisset tunc bono cibo, quam postea quando peccavit.
Ulterius etiam quaerit, Quare cum singula creaverat, dixit: Vidit Deus quod esset bonum: omnibus autem creatis et homine, dixit Deus: Vidit Deus cuncta quae. fecerat: et erant valde bona ?
Solutio. Dicendum, quod hoc primum solvit Augustinus ibidem, et bene. Dicit enim sic: " Alia est immortalitas carnis, quam in Adam, accepimus: alia quam in resurrectione speramus per Christum. Ille factus est homo immortalis, ut posset non mori si non peccaret, moreretur autem si peccaret. Filii vero resurrectionis aequales erunt Angelis, nec poterunt ultra peccare, nec mori. Caro igitur nostra post resurrectionem non egebit ciborum refectione: quia nec fame, nec lassitudine, nec aliqua infirmitate poterit corrumpi. Caro Adae ante peccatum ita immortalis est creata, ut per alimoniam adjuta, esset mortis et doloris expers . "
Ad argumentum dicendum, quod immortalitas Adae animalis corporis est: animale autem corpus est quod cibo eget, et ad refectionem substantiae, et ad augmentationem naturalem. Unde licet per talem comestionem non restauretur deperditum, tamen esu ligni vitae continetur in esse virtute, et debitam quantitatem, acceperat in incremento: et ideo sapientia cuncta ordinante, communem accepit cum aliis animalibus alimoniam propter corporis animalitatem: licet omnino non eumdem haberet effectum in suo corpore et corporibus aliorum animalium, eo quod etiam animalitas non erat ejusdem rationis in suo corpore et in corporibus aliorum animalium. Et hoc est quod dicit Apostolus, I ad Corinth. xv, 44: Seminatur corpus animale, surget corpus spiritale. Et infra, v. 46: Sed non prius quod spiritale est, sed quod animale, deinde quod spiritale, supple, est.
Ad aliud dicendum, quod illa comestio Domini post resurrectionem et aliorum, dispensative facta est, sicut dictum est in objiciendo: et quae est in animali corpore ad suppletionem indigentiae est, sed non est ejusdem rationis indigentia cum corpore hominis et aliorum animalium, sicut nec ejusdem rationis fuit animalitas Adae et aliorum animalium.
Ad aliud dicendum, quod cibus convertebatur secundum naturam scilicet cibi in substantiam et in augmentum: nec caro Adae simpliciter fuit ingenerabilis et incorruptibilis secundum totum et secundum partem: sed fuit incorruptibilis secundum potentiam, ita quod posset non corrumpi per mortem, si non peccaret: et posset si peccaret corrumpi secundum totum, hoc est, secundum separationem animae a corpore: et talis caro recipere poterat additionem ex cibo: et aliquid poterat ab ea descindi, sed non decisione inducente defectum vel corruptionem.
Ad aliud dicendum, quod sicut patet ex auctoritate Augustini in libro XIV de Civitate Dei, nuptiae fuissent in statu innocentiae si permansissent, et fuissent ex superfluo quartae digestionis sicut et nunc: hoc enim solum superfluum, quia assimilatum est membris omnibus et singulis, virtutem formativam habet ad omnia membra formanda. Sed illa decisio et separatio nec induxisset senium, nec aliquem defectum, sed tantum ex virtute cordis et membrorum et maxime cerebri profecisset ad generationem.
Ad aliud dicendum, quod illa respon-
sio non valet, et bene improbatur per auctoritatem. Augustini.
Ad aliud dicendum eodem modo.
Ad id quod ulterius quaeritur de piscibus, dicendum quod pisces quia aquae ornatus sunt, aquosum communiter accipiunt nutrimentum: et hoc est nec herba simpliciter manens in specie herbae, nec lignum. Et ideo inter animalia non numerantur pisces: quia non commune cum terrestribus accipiunt alimentum.
Ad aliud respondendum est per Bedam in Glossa ibidem sic: " Patet, quod ante peccatum hominis terra nihil noxium protulit, non herbam venenatam, non arborem sterilem: omnibus enim herba et ligna data sunt hominibus, volatilibus, et animantibus terrae in escam. Unde patet, quod tunc homines animalium esu non vivebant, sed concorditer herbis et fructibus vescebantur. Post peccatum autem non factus fuit dignior meliori cibo. Sed quia ex peccato orta fuit infirmitas, necessarius fuit convenientior cibus ad sustentationem: et ideo ex providentia Dei datus fuit ei esus carnium, sine quo infirmitas humana sustentari et reparari non poterat.
Ad ultimum dicendum, quod dicit: Erant valde bona, de omnibus creatis et homine ideo, quia duplicem tunc habebant bonitatem, scilicet bonitatem singularem, qua singula bona sunt, et bonitatem ordinis inter se ad hominem qua valde bona effecta sunt. Et hoc notatur ex modo loquendi: quia, quasi concludendo ex omnibus praemissis dicit: Vidit Deus cuncta quae fecerat: et erant valde bona. Et hoc est quod dicit Augustinus ibidem in Glossa, ubi dicit sic: " Deus omnia sic ordinavit, ut si qua sigillatim fiunt delinquendo deformia, semper tamen ex eis universitas fit formosa. " Et ibidem dicit Augustinus, quod singulariter homine facto non dixit: Vidit Deusquod esset bonum, quia praesciebat eum peccaturum, nec in perfecta imagine fore mansurum: qui enim sigillatim bonus est, magis cum omnibus bonus est, sed
non convertitur. Cautum ergo erat, ut diceret, quod in praesenti esset, et praescientiam futuri significaret.