MEMBRUM IV.

Utrum mulier habuerit aliquid alliciens sensibile, aut non ?

Quarto quaeritur, Utrum mulier habuit aliquid alliciens sensibile, aut non ?

Et videtur, quod non: quia

1, Similitudo in scientia boni et mali ad Deum quam serpens suasit, non est objectum alicujus sensus, sed intellectus solius: et quod non est objectum sensus, non allicit sensum: et sic videtur, quod mulier nihil habuit alliciens sensibile ad transgressionem.

2. Adhuc, Appetitus non movet membra ad delectabile nisi facto sibi nuntio: sed nuntium nullum fit hic de sensibili in verbis serpentis, sed tantum de aequalitate ad Deum: ergo videtur, quod nihil sensibilium movit eam ad transgrediendum.

3. Adhuc, Augustinus in libro IX super Genesim ad litteram dicit, quod omnis anima movetur visis: et si visa sint sensibilia, movetur visis secundum membra corporis: si visa sunt intelligibilia, movetur appetitu rationali vel voluntario, et non membris corporis: membris corporis visa intelligibilia haberi non possunt. Sed si quis advertat processum tentationis a serpente, non sunt proposita nisi visa intelligibilia. Cum enim dixit: Cur praecepit, voluit quod mulier per rationem discuteret causam praecepti: et cum dixit: Eritis sicut dii, scientes bonum et malum, nihil promisit nisi spirituale et intelligibile. Ergo videtur, quod nihil sensibilium allexit mulierem.

4. Adhuc, Augustinus in libro III de Libero arbitrio: " Discernenda sunt genera visorum, quorum unum est quod proficiscitur a voluntate suadentis, quale fuit illud diaboli, cui homo consentiendo peccavit. Alterum a subjacentibus rebus, vel intentioni animi, vel sensibus corporis, quale est cum homo videns vel audiens aliquid, peccat . " Ergo videtur cum prima tentatio processerit a voluntate suadentis, quod nihil sensibile fuerit in ea.

Contra:

1. Beatus Bernardus super Cantica ait: " Sicut primo mors intravit per auditum, cum mulier audivit verba serpentis suadentis: ita primo vita intravit per auditum. Fides enim est ex auditu, auditus autem per verbum Christi . ''" Auditus autem non fit nisi sono sensibili. Ergo mulier aliquod sensibile habuit alliciens.

2. Adhuc, In ipsa tentatione dicitur, Genes, iii, 6, quod post auditum serpentem, statim vidit mulier quod bonum esset lignum ad vescendum, et pulchrum oculis, adspectuque delectabile: et tulit de fructu illius, et comedit. Ergo videtur, quod tentatio transierit ab auditu ad visum, et a visu ad tactum quando tulit, et a tactu ad olfactum, quia adhuc non comedit: et ab olfactu ad gustum quando comedit: et sic sensibilia cujuslibet sensus habuit allicientia.

Adhuc quaeritur, Quid fuerit formativum illarum vocum quas diabolus protulit per serpentem, utrum scilicet diabolus protulerit eas, vel anima serpentis?

Et hoc quaeritur ratione ejus quod dicitur in libro II Sententiarum, distinct. XXI, cap. Tentatio autem hoc modo facta.

Videtur enim, quod diabolus moverit linguam serpentis.

1. Augustinus in libro de Mirabilibus sacrae Scripturae: " In igne et nubibus modos loquendi invenit: ita etiam in ore animalis plectrum linguae gubernavit. " Ergo videtur, quod vi vel virtute animae serpentis non fuerunt formatae illae voces, sed vi diaboli.

2. Adhuc, Augustinus in libro XI super Genesim ad litteram : " Sicut locutus est serpens homini, sic asina in qua sedebat Balaam, locuta est homini : nisi quod id opus fuit diabolicum, istud autem angelicum. "

3. Adhuc, Ibidem, Augustinus, " In serpente locutus est diabolus, utens eo velut organo, movensque ejus naturam eo modo quo ille movere et illa moveri potuit ad exprimendos sonos verborum. " Ex hoc accipitur, quod potestate diaboli formatae sunt illae voces.

In contrarium hujus objicitur apparenter sic:

1. Augustinus in libro de Mirabilibus sacrae Scripturae: " Quando asina loquebatur, intelligimus Deum nihil mutasse in lingua asinae. Cum ergo diabolus non sit ita potens sicut Deus, cum loquebatur per serpentem, nihil mutavit in lingua serpentis. " Sed natura linguae est, quod non moveatur nisi ab anima sensibili. Ergo videtur, quod voces illae formatae sint ab anima sensibili serpentis.

2. Adhuc, In homine quamvis sit ratio interpretationis, quae est principium illius quod fit per linguam: tamen immediatus linguae motus est ab anima sensibili hominis, per quem motum fit formatio vocum et sonorum. Ergo a simili, quamvis esset diabolus qui intellectualis esset motor immediatus, tamen motus linguae non potuit esse nisi ab anima sensibili.

Ulterius quaeritur de progressu tentationis, ratione ejus quod dicitur in libro II Sententiarum, distinct. XXI, Tentatio autem hoc modo facta est. " Stans coram foemina hostis superbus " non audet per verba persuasionis " exire, metuens deprehendi: sed sub " interrogatione eam aggreditur, ut ex " responsione colligeret qualiter in " malitia procedere posset. ". Et in fine ejusdem capituli colligit totum ordinem tentationis, sic dicens: " Attende ordinem ac progressum humanae perditionis. Primo Deus dixerat: In quocumque die comederis ex eo, morte morieris . Deinde mulier dixit: Ne forte moriamur , Novissime serpens dixit: Nequaquam moriemini. Deus affirmavit, mulier quasi ambigendo illud dixit, diabolus negavit. Quae igitur dubitavit, ab affirmante recessit, et neganti appropinquavit. "

Solutio. Dicendum, quod mulier habuit alliciens sensibile in auditu, visu, tactu, gustu, et odoratu, sicut probat objectio inducta ex verbis beati Bernardi. Sed in gustu solo facta fuit prohibitio, Genes, ii, 17, quando dixit Dominus: De ligno scientiae boni et mali ne comedas: in quocumque enim die comederis ex eo, morte morieris.

Ad primum ergo dicendum quod licet intelligibile non sit in sensu, tamen significabile est: et sicut significatur in sensu, ita prohibetur in sensibili.

Ad aliud dicendum, quod de sensibili factum est nuntium in verbis serpentis et in verbis Dei: gustabile enim directe fuit prohibitum, cujus prohibitioni transgressae diabolus similitudinem supposuit.

Ad aliud dicendum eodem modo, quod intelligibilia serpens suasit adipisci sub sensibilibus, ut sic ad transgressionem magis allicerent sensibilia.

Ad aliud dicendum omnino eodem modo. Licet enim in verbis serpentis expresse significaretur intelligibile et non sensibile, tamen transgressio per quam serpens suasit venire ad intelligibile, hoc est, ad aequalitatem Dei, in sensibili facta fuit.

Duo quae objiciuntur in contrarium, penitus concedenda sunt: quia ex ipsa littera sumuntur.

Ad id quod ulterius quaeritur, pro certo credendum est, quod lingua serpentis mota est a diabolo, et non ab anima sensibili serpentis: tunc enim diabolus praesidebat serpenti, et omnia membra ejus habebat ad nutum, sicut bene probatur in auctoritatibus Augustini introductis.

Et hoc expresse dicit sequens auctoritas Augustini de Balaam et asina.

Ad sequens eodem modo dicendum est: quia expresse hoc dicit Augustinus,

Ad id quod in contrarium objicitur, dicendum quod quando dicitur, quod nihil mutavit, intelligendum est, quod nihil mutavit in eo quod movetur, hoc est, in lingua: in motore tamen mutavit: quia ad naturalia movebat eam anima sensibilis, ad supernaturalia autem oportuit quod haberet motorem supernaturalem.

Ad aliud dicendum, quod non est simile quod inductum est: quia in homine rationalis et sensibilis una substantia sunt et una natura hominis: et ideo ambo movent ad idem. In serpente autem intelligentia diaboli et anima sensibilis serpentis penitus diversa sunt: et ideo ad idem movere non possunt.

Ad id quod ulterius quaeritur, dicendum quod progressus tentationis fuit recte omnino eodem modo quo describit eam Magister: quia hoc expresse dicit textus Genesis.