MEMBRUM II.

Quae fuerit origo peccati, utrum scilicet superbia ?

Secundo quaeritur, Quae fuerit origo peccati?

Hanc enim quaestionem Magister disputat in libro II Sententiarum, distinct. XXII, ubi dicit, Hic videtur diligenter investigandum esse, quae fuerit origo et radix illius peccati.

Et videtur, quod fuerit origo superbia.

1. Eccli, x, 14 et 15: Initium superbiae hominis apostatare a Deo: quoniam ab eo qui fecit illum, recessit cor ejus. Videtur ergo, quod initium luerit superbia.

2. Adhuc, Augustinus ad Orosium: " Elatus superbia primus homo suasioni serpentis obediens, praecepta contempsit. "

3. Adhuc, Bernardus super Cantica: " Ambo, diabolus et homo, iniquitatem meditati sunt altitudinem affectantes: ille potentiae, scilicet diabolus: iste scientiae, scilicet homo. " Ergo initium peccati fuit altitudo scientiae: et sic superbia.

4. Adhuc, Ad Roman, v, 19: Per inobedientiam unius hominis peccatores constituti sunt multi. Hoc tractans Augustinus in libro VIII super Genesim ad litteram, dicit sic: " Non potuit melius et diligentius commendari quam malum sit sola inobedientia: cum ideo reus iniquitatis factus est homo, quia eam rem tetigit contra prohibitionem, quam si non prohibitus tetigisset, non peccasset . " Sed dicit Gregorius super Job, xxviii, 1, quod " inobedientia filia est superbiae. " Ergo videtur, quod inobedientia non fuisset nata in eo nisi superbia praecessisset: et ita videtur, quod superbia fuerit primum peccatum et initium peccati. Contra:

1. In primo homine fuit appetitus scientiae. Ibidem autem in Glossa dicit Augustinus, quod avaritia non tantum est pecuniae, sed altitudinis et scientiae. Ergo videtur, quod appetitus avaritiae fuit initium peccati ejus.

2. Adhuc, Videtur quod peccatum erroris fuerit initium. I ad Timoth, ii, 14: Adam non est seductus, mulier autem seducta in praevaricatione fuit. Quod exponunt Sancti, quod in hoc non fuit seductus in quo mulier, sed fuit seductus, in hoc, quod, credidit veniale quod fuit mortale, Et quocumque modo dicatur, et Adam seductus fuit et Heva seducta: seductio autem peccatum erroris est: ergo in utroque peccatum erroris est: ergo in utroque peccatum erroris fuit.

3, Adhuc, Videtur quod fuerit peccatum gulae, Ambrosius super Matthaeum, iv, 3, ubi dicitur: Et accedens tentator, dicit sic: " Eo ordine tentavit Christum quo primum hominem dejecerat. " Constat autem, quod primo Christum tentavit de gula quando dixit: Die ut lapides isti panes fiant .

Sed quia dicit Magister in eadem distinctione vicesima secunda, quod hoc inquirendum sit, quod fuerit initium peccati et radix: quaeratur, quod fuit, primum appetibile quod appetiit primus homo? Hoc enim videtur fuisse radix peccati, quia per dulcedinem praestabat nutrimentum appetitui.

Videtur, quod hoc fuerit similitudo aequiparantiae in scientia Dei.

1. Super illud. Psalmi lxviii, 5: Quae non rapui, tunc exsolvebam, dicit Glossa

sic: " Adam, et Heva voluerunt rapere divinitatem, et obtinuerunt infelicitatem.

2. Adhuc, Super illud Apostoli, ad Philipp, ii, 6: Non rapinam arbitratus est esse se aequalem Deo. Ibi Glossa, " Non usurpavit quod suum non erat, scilicet aequalitatem Dei, ut diabolus fecit, et primus homo, "

Contra:

Esse aequalem Deo sive in potentia sive in scientia, est appetibile quod in nullius creaturae rationem cadere potest: et quod per rationem non potest apprehendi, non potest appeti: ergo videtur, quod aequalitatem Dei appetere non. potuit, nec illa fuit radix peccati.

Solutio. Dicendum, cum Augustino et aliis Sanctis, quod elatio superbiae primum fuit peccatum in Heva. Cum enim, diabolus dixit: Eritis sicut dii, scientes bonum et malum : statim, ut dicit Augustinus, menti, ejus subrepsit quaedam elatio quae comprimenda luit. Sicut etiam dicit Magister in libro II Sententiarum, distinct. XXII, in illo cap. Et talis quidem elatio, " Ex ista elatione processit error, quod falsa approbavit pro veris. Et quia putabat hoc acquirere per comestionem, ex hoc ulterius processit avaritia scientiae, et comestio pomi, quod vocatur gula: et ex hoc facta est inobedientia, et factus est homo inobediens. ". Omnia tamen haec unum peccatum sunt: quia ordinantur ad unum, sicut in praecedenti quaestione membro primo determinatum est, ubi quaerebatur, Utrum unum peccatum fuit in tentatione Adae, vel plura, et quo ordine ?

Prima ergo quatuor concedenda sunt, Ad aliud quod de avaritia dicitur, dicendum quod, avaritia si proprie sumatur prout facit speciale peccatum, non est nisi appetitus pecuniae, et dicitur philargyria, hoc est, amor argenti. Si autem non sumatur ut speciale peccatum, sed ut radix omnium malorum, ut dicitur, I ad Timoth, vi, 10: Radix omnium malorum est cupiditas : tunc nihil aliud est nisi inordinatus amor sive libido privati delectabilis, sive hoc sit altitudo, sive scientia, sive pecunia: et sic non est separatum peccatum a superbia secundum quod superbia nihil aliud est quam improba voluntas altitudinis in scientia deiformi.

Ad aliud dicendum, quod Adam et Heva seducti sunt, sed in hoc erraverunt, quod falsa pro veris approbaverunt. Sed, ut dicit Augustinus, et in Sententiis ponitur in praeinducto capitulo, seduci non potuisset, nisi elatio praecessisset: et ideo elatio fuit primum peccatum.

Ad aliud de gula, dicendum quod gula fuit principale in quo facta est prohibitio, et ad quod omnia alia ordinabantur: sed non fuit primum in appetitu peccantis.

Ad id quod objicitur de radice, dicendum quod, pro certo radix fuit et appetibile primum quaedam aequiparantia in scientia deiformi. Et hoc intelligitur ex Glossa consequenter inducta super Psalmum et epistolam ad Philippenses.

An id quod contra objicitur, dicendum quod aequiparentia in scientia deiformi secundum aequalitatem non potuit cadere in rationem vel hominis vel diaboli ad appetendum. Nec ita appetierunt eam, ut dicit Anselmus in libro de Casu diaboli: sed quantum ad modum, appetierunt eam, ut scilicet diabolus ex se haberet potentiam, et primus homo ex se scientiam: quod non est nisi Dei: excellentiam enim ex se non habuit nisi Deus: et sic ex se appetierunt similitudinem divinam. Unde dicit Anselmus, quod " nihil aliud, appetierunt, quam ad quod pervenissent si stetissent, licet non per eumdem modum. "