Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic confusi erunt. Sed quid inde bonis accidit ? " Conturbati sunt, " bona conturbatione, " omnes qui viderunt eos, " sic confusos, oculo rationis : multi enim viderunt forte oculo corporali qui non adverterunt. Isa. XXI, 3 : Corrui cum audirem, conturbatus sum cum viderem. Seneca : " Bonum est fugienda adspicere " in alieno malo. " Cant. VI, 11 : Anima mea conturbavit me propter quadrigas, id est, Evangelistas, Aminadab, spontanei, id est, Christi, qui annuntiaverunt Judaeorum confusionem in universo mundo.

Notandum enim, quod est turbatio doloris, de qua hic, et alibi in Psal. xli, 7 :Ad meipsum anima mea conturbata est. Et alibi, Psal. xxx, 10 : Conturbatus est in ira oculus meus, anima mea, et venter meus. Timoris, Matth. ii, 3 : Audiens autem Herodes Rex turbatus est, et omnis Jerosolyma cum illo, etc. Et admirationis, de quo Luc. I, 29 : Quae cum audisset, turbata est in sermone ejus, et cogitabat, etc.

Et post turbationem, " timuit omnis homo " sapiens uti ratione : tunc enim est homo, et hoc, omnis incipiens sapiens sapere. Eccli. I, 16 : Initium sapientiae, timor Domini. Et xv, 1 : Qui timet Deum, faciet bona. Nunc dicit, Facit jam.

" Et annuntiaverunt. " Quasi diceret: Sic timore Domini concussi, " annuntiaverunt, " aliis praedicando, " opera Dei. " Supra, in Psal. xviii, 2 : Opera ejus annuntiat firmamentum, firmitas scilicet conversorum. Act. IV, 20 : Non enim pos-sumus quae audivimus et vidimus non loqui. Servus qui abscondit talentum Domini sui, graviter est punitus . Psal. xxxix, 11 : Justitiam tuam non abscondi in corde meo : veritatem tuam et salutare tuum dixi.

" Et facta ejus. " Quasi diceret : Sic annuntiaverunt, et ex hac annuntiatione profecerunt, quia intellexerunt opera Dei, " quare homo factus est, natus, passus, etc, qui prius simpliciter credebant, et aliis praedicabant. Isa. vii, 9 : Si non credideritis, non permanebitis. Eccli. xv, 5 : Implevit eos Dominus spiritu sapientiae et intellectus. Quamvis enim in Spiritus sancti missione repleti fuerint Spiritus sancti dono septemplici, de quo Isa. XI, 2 : Super eum spiritus sapientiae et intellectus , etc, tamen ipsum praedicationis exercitium in multis eos magis intelligentes reddit.

" Laetabitur justus. " Ecce quintum. Quasi diceret : Si intellexerunt, et etiam " justus, " audiens confusionem Juda o-" laetabitur " non in seipso, vel in aliquo temporali commodo, sed " in Domino. " Zachar. X, 7 : Laetabitur cor eorum quasi a vivo, et filii eorum videbunt, et laetabuntur, et exsultabit cor eorum in L)omino. Videbunt enim multos converti. Isa. IX, 3: Laetabuntur coram te, sicut qui laetantur in messe: sicut exsultant victores capta praeda. Et li, 11 : Laetitia sempiterna super capita eorum. Et LXI, 3 : Oleum gaudiipro luctu.

" Et sperabit in eo, " Deo scilicet et est bonum sextum : et hoc quando mali damnabuntur. Videns nunc omnia quae praedixit Christus impleri, firmatur in fide, et exsultans tota spe, non confunditur. Ad Roman v, 5 : Spe non confundit. Et XII, 12 : Spes gaudentes, in tripatientes. Et tandem in futuro damnatis malis,

" Laudabuntur omnes recti corde. " Hoc est, diligentes Dominum. Cantic. I, 3 : Recti diligunt te. Et Iii, " laudabuntur. " Proverb. XXXI, 31 : Laudent eam in portis opera ejus, 1 ad Corinth. IV, 5 : Tunc laus erit unicuique a Deo,

Illa laus, de qua Matth. xxv, 21 et 23 : Euge serve bone et fidelis, quia super pauca fuisti fidelis, super multa te constituam : mira in gaudium Domini tui : ad quod gaudium nos perducat, etc.