MEMBRUM IV.

Utrum Adam et Heva in primo statu fuerunt deceptibiles, an non ?

Quarto quaeritur, Si Adam et Heva in primo statu fuerunt deceptibiles, an non ?

1. Et hoc quaeritur ratione ejus quod dicit Magister in illo cap. Solet quaeri, ubi sic dicit Augustinus in libro Xl super Genesim ad litteram: " Cum Apostolus Adam fuisse praevaricatorem ostendat, dicens, ad Roman, v, 14: In similitudinem praeuaricationis Adae (qui est forma futuri), seductum tamen negat, I ad Timoth, ii, 14, ubi dicit: Adam non est seductus, mulier autem seducta in praevaricatione fuit. Unde et interrogatus, Genes, iii, 12, non ait: Mulier seduxit me: sed, dedit mihi de ligno, et comedi. Mulier vero inquit: Serpens decepit me. Hanc autem seductionem proprie vocavit Apostolus, per quam id quod suadebatur cum falsum esset, verum putatum est, scilicet quod Deus ideo lignum illud tangere prohibuerit, quia sciebat eos, si tetigissent, tamquam deos futuros: tamquam divinitatem invideret eis qui eos homines fecerat . " Ex his verbis accipitur, quod mulier seducta fuit in primo statu: et cum seduci sit falsum pro vero approbare, quod et idem est errare, videtur, quod error in primo statu potuit incidere in mulierem. Et si dicatur, quod aliter est de muliere, et aliter de viro, obviat Augustinus ibidem diceris: " Licet non sit seductus in hoc in quo mulier, scilicet quod crederet verum quod suadebat serpens: tamen dicit, quod seductus est in hoc, quod, cum videret mulierem non mortuam post tactum ligni, ignarus divinae severitatis quam adhuc expertus non fuerat, seductus est in hoc, quod putabat esse veniale quod fuit mortale. " Ergo et Adam et Heva seducti sunt in statu innocentiae: ergo seduci poterant.

2. Adhuc, In secundo Sententiarum, distinct. XXI, quaerit Magister ex verbis Augustini et Bedae, Quare mulier non horruit serpentem ? Et solvit ibidem, quod cum sciret eum creatum esse a Deo, putabat etiam eum officium loquendi accepisse a Deo: et hoc falsum fuit: ergo falsum approbavit pro vero.

Si quis dicat, quod talis fallacia secundum aestimativam est, et non secundum intellectum, et ideo non derogat dignitati status innocentiae. Contra: Augustinus in libro III de Libero arbitrio: " Approbare falsa pro veris, non est natura instituti hominis, sed paena damnati . "

Adhuc, Augustinus in Enchiridion: " Ipse per seipsum error aut magnum. in re magna, aut parvum in re parva, semper tamen est malum . "

Adhuc, Ibidem, " Hic homines fallunt atque falluntur: miseriores quidem sunt cum mentiendo fallunt, quam cum mentientibus credendo falluntur . "

Adhuc, Ibidem paulo post, " Usque adeo natura rationalis refugit falsitatem, et quantum potest devitat errorem, ut falli nolint etiam quicumque amant fallere. "

Si forte aliquis diceret, quod Augustinus loquitur de fallacia deceptionis quae indecora est. Contra videtur Augustinus dicere sic: " Cum nihil sit aliud errare quam verum putare quod falsum est, falsumque quod verum est: vel certum habere pro incerto, incertumve pro certo sive falsum, sive sit verum: idque tam sit in animo deforme atque indecens, quam pulchrum atque decorum esse sentimus, vel in loquendo, vel assentiendo dicere: Est, est: Non, non.: profecto et ob hoc ipsum est vita ista misera qua vivimus, quod ei nonumquam ut non amittatur, error est necessarius . "

Solutio. In ista quaestione diversi diversa dixerunt. Quidam enim dixerunt, quod naturales deceptiones quae sunt secundum sensibilem partem animae, sicut sunt somniales visiones in quibus convertitur anima super imagines sicut super res, cum tamen hoc falsum sit. Et in vigilia in qua, sicut dicunt perspectivi, quidquid videtur, hoc videtur sub angulo trianguli, cujus basis est res visa, hypothenusa radius luminis reflexi in oculum: et ideo quanto longius res videtur, tanto minor esse videtur: quod tamen falsum est, quia ex hoc non est minor res, sed hoc propter angulum in oculo conclusum, qui acutior et strictior est, quanto longius distat ab eo basis, sicut probat Euclides in libro de Fallacia visus. Et has dixerunt esse naturales deceptiones, et his dicebant posse decipi primos parentes in primo statu: eo quod in primo statu eadem habuerunt naturalia quae habuerant post peccatum, ut dicit Dionysius in libro de Divinis nominibus . Et isti dicunt, quod talis error non repugnat primo statui.

Sed quia hoc dictis Sanctorum nullo modo concordat, eo quod Augustinus, sicut patet in auctoritatibus inductis, dicit, quod omnis error ad miseram vi- tam pertinet, ideo videtur dicendum, quod Adam et Heva quamdiu immunes erant ab omni peccato et penitus innocentes, sicut fuerant in corpore penitus impassibiles et ab intus et ab extra, ita in animo penitus fuerunt indeceptibiles, et nullius erroris susceptivi. Sed hoc verum est, quod ante transgressionem factam per comestionem actualem decepti fuerunt et deceptibiles, sed non ante omne peccatum: quia praecessit in eis elatio quae fuit per humilitatem comprimenda, et post illam elationem deceptibiles facti sunt: et ideo tunc non fuerunt in statu immunitatis omnis peccati. Sed verum est, quod fuerunt in statu qui fuit ante transgressionem factam per opus.

Et per hoc patet solutio ad totum.