MEMBRUM I.

Quomodo et qualiter primus homo habuerit cognitionem rerum propter se factarum ?

Ad primum proceditur sic: 1. Ibidem enim dicit Magister, quod creatarum rerum et cognitionem veritatis non incongrue accepisse putatur mox conditus, et ad illam non studio vel disciplina aliqua per intervalla temporum profecisse, sed ab exordio suae conditionis divinitus illam percepisse. Et ad hoc ponit rationem statim in sequenti capitulo valde efficacem. Dicit enim, quod non Deus, nec Angelus, sed Adam rebus creatis omnibus nomina imposuit: et sicut dicitur, Genes, ii, 19 et 20: Omne quod vocavit Adam animae viventis, ipsum est nomen ejus. Appellavitque Adam nominibus suis cuncta animantia, et universa volatilia caeli, et omnes bestias terrae. Sed non potest imponi nomen alicujus rei, cum nomen implicite dicat idem quod definitio explicite,, nisi imponens nomen notitiam habeat naturae rei et proprietatum. Cum ergo Adam omnibus rebus creatis imposuit nomina, omnium rerum naturas et proprietates cognovit et scivit.

Et videtur ibi Magister assignare ad hoc tres convenientias. Unam ex fine creationis hominis. Dictum est enim a principio istius libri, quod creatus est homo ut Deum coleret: sed per vestigium et imaginem creaturarum Deum cognoscere et colere non posset, nisi naturas rerum cognosceret in quantum exiverunt a dispositione sapientiae divinae: ergo oportuit, quod talem rerum cognitionem acciperet in ipsa conditione. Secunda congruentia est, quam etiam ibidem innuit, quod Adam creatus est ut principium totius humanae naturae et pater. Pater autem secundum praeceptum legis, Deuter, xxxii, 7: Interroga patrem tuum, et annuntiabit tibi, debet instruere filios. Sed non posset instruere qualiter ex creaturis acciperent notitiam divinam per vestigium, et imaginem, nisi naturas rerum cognosceret. Ergo conveniens fuit ut in ipsa conditione omnium talium cognitionem acciperet. Tertia convenientia est, quam ibidem innuit, quod Deus creavit hominem ut mundi possessorem, dominum, et gubernatorem: sed gubernare non posset, quorum notitiam non haberet: ergo fuit conveniens, quod omnium talium in exordio suae conditionis notitiam acciperet.

2. Adhuc, Hugo in libro de Sacramentis: " Sicut quantum pertinet ad perfectionem staturae et aetatis, primum hominem in corpore perfectum factum credimus: ita quoque quantum ad animam, cognitionem veritatis, et scientiam, eam dumtaxat quae primae perfectioni congrua fuit, perfectam scientiam mox conditum accepisse putamus, et ad illam non studio et disciplina aliqua per intervalla temporis profecisse, sed simul et semel ab ipso suae conditionis exordio una ac simplici divinae adspirationis illuminatione illam percepisse. "

Et quamvis hoc verum sit et tenendum secundum dicta Sanctorum, tamen objicitur in contrarium:

1. Super illud enim Genesis, ii, 15: Ut operaretur et custodiret illum, distinguit Glossa, quae accipitur ex libro VIII Augustini super Genesim ad litteram . Duplex est operatio sive cultura,. Una est cum afflictione, quam Deus homini non indixit tunc cum esset in paradiso: quia dicit Damascenus, quod in paradiso non debuit nisi solatiosam vitam agere, et in jucunditate esse cum Deo. Alia disciplinalis est et liberalis, per quam scilicet per fructum opere discitur quid virtutis sit in radice. Et haec disciplina indicta est Adae, ut dicit Augustinus: et hoc modo per intervalla temporum discitur natura rerum per experimenta. Ergo videtur, quod Adam per intervalla temporum scientiam accepit rerum.

2. Adhuc, Sicut sapientis est producere res in formis suis perfectas: ita ejusdem est distinguere res a se invicem. Sed duplex est creatura rationalis, Angelus scilicet, et anima: et Angelus quae substantia incorporea est, statim in ipso exordio notitias rerum, accepit. Si ergo et anima humana in exordio sui notitias rerum accepisset, nulla esset distinctio inter Angelum et animam secundum perfectionem scientiae, quod est inconveniens.

3. Adhuc, in libro de Causis dicitur, quod omnis intelligentia est plena formis, et sic est creata: sed, ut dicunt, intelligentia est Angelus: ergo est creatus plenus formis scibilium. Anima autem rationalis est creata ut unibilis corpori, cujus omnis scientia ex sensu oritur, ut dicit Philosophus: et sicut dicit Ambrosius, et ponitur auctoritas in primo libro Sententiarum, distinct. III, a duobus juvabatur homo ad cognoscendum Deum, a natura scilicet quae rationalis erat, et a creatura mundi, quae per vestigium et imaginem quasi in speculo et aenigmate Deum ostendebat. Ergo non erat conveniens, quod notitiam omnium simul acciperet, sed potius a sensibilibus per intervalla temporum acquireret quantum ad naturam suam.

4. Adhuc, Job, xxxiii, 25, super illud: Consumpta est caro ejus, Glossa Gregorii: " Primus homo ante peccatum nec stultus, nec sapiens fuit. " Sed si notitiam omnium simul per inspirationem

accepisset, sapiens fuisset. Ergo videtur, quod non simul acceperit notitiam om- nium.

Solutio. Dicendum, quod prima pars quam ponit Magister in Sententiis, absque dubio tenenda est, maxime propter hoc, quod non decuit, quod a perfectissimo et sapientissimo opifice opus illud quod ad imaginem suiipsius fecit, exiret in aliqua perfectionum naturalium imperfectum. Sed gubernatoris mundi et rectoris et dispositoris naturalis perfectio et essentialis est, ut perfectam notitiam habeat omnium rerum gubernandarum regendarum et disponendarum. Ergo conveniebat ut statim in suae conditionis primordio illam a Deo acciperet.

Ad primum ergo quod contra hoc est, dicendum quod Augustinus non intendit, quod notitiam omnium non simul acciperet, sed quod cum illa accepta etiam experimentalem haberet: et sic ex utraque magis perfectus esset, et magis Deum diligeret.

Ad aliud dicendum, quod in hoc distinctae sunt creaturae rationales, Angelus scilicet, et anima, quod anima rationalis unibilis corpori, cum notitia quam accepit, ex sensibilium experimentis proficere potuit, sed Angelus non: quia licet, ut dicit Augustinus, per hoc quod tempore longo in mundo fieri videt, multa accipiat, et maxime maius Angelus, tamen non ita accipit ut homo: ut scilicet ex multis in sensu expertis fiat ei memoria una, et ex multis memoriis unum universale, quod in eo sit principium artis et scientiae.

Ad aliud dicendum, quod hoc nihil facit ad propositum: quia nullus umquam Philosophorum dixit, quod intelligentia esset Angelus secundum quod Sancti loquuntur de Angelis, secundum quod etiam in praehabitis in tractatu de Angelis determinatum est. Sed per hoc distinguitur intellectualis natura quae est Angelus, ab intellectuali natura quae est homo secundum animam rationalem,

quod homo accipit notitiam Dei per vestigium et imaginem, Angelus autem ex illuminatione Verbi, in qua creatus est, ut dicit Augustinus in libro XII Confessionum. Nec dicimus, quod homini in quantum est homo conveniat accipere notitiam, omnium: quia sic omnis homo haberet notitiam omnium: sed hoc convenit primo homini in quantum primus homo est dispensator et gubernator omnium creaturarum, ut probant rationes primo inductae.

Ad ultimum dicendum, quod. Glossa Gregorii non dicit primum hominem nec stultum., nec sapientem, propter hoc quod, notitiam omnium non haberet, sed propter hoc, quod In statu illo nec stulte nec sapienter operatus est. Stultus enim non fuit, quia sicut dicit Augustinus super epistolam primam ad Timotheum, ii, 13, seduci non potuit divina mente praeditus, ut crederet esse verum quod serpens suasit. Sapiens non fuit: quia cum non crederet, non sibi cavit.