QUAESTIO II. Utrum Deus cognoscat omnia alia a se.

Secundo, dato quod Deus cognoscat alia a se, quaeritur, utrum cognoscat omnia alia a se. Et quod sic, videtur;

1. Auctoritate Ieremiae decimo septimo : Pravum est cor hominis etc, et post; Ego Dominus scrutans corda et renes; sed nihil incertius, nihil occultius nostris cogitationibus; ergo si has cognoscit, et omnia alia.

2. Item, ad Hebraeos quarto : Omnia sunt nuda et aperta oculis eius, ad quem nobis sermo. Et iterum; Vivus est sermo Dei et efficax, usque ibi, et non est aliqua creatura invisibilis in conspectu eius.

3. Item, Ioannes ultimo : Domine, tu omnia nosti.

4. Item, Augustinus tertio de Trinitate : "Nihil fit visibile nec intelligibile, quod non de aula interiori atque invisibili summi Imperatoris aut iubeatur , aut permittatur, secundum ineffabilem iustitiam paenarum et praemiorum, et gratiarum et meritorum". Et si hoc; ergo omnia cognoscit.

5. Item, ratione videtur; quia quanto substantia est spiritualior atque simplicior, tanto plurium est cognitiva ;sed Deus est substantia simplicissima et spiritualissima: ergo est omnium cognitiva.

6. Item, Deus est creator et remunerator ; sed in quantum creator est artifex, in quantum remunerator iudex ; sed perfectus artifex cognoscit omnia producta, perfectus iudex omnia remuneranda: si ergo omnis creatura spectat ad artificium, et omne bonum et malum ad iudicium, ergo Deus omnem creaturam cognoscit, et omnem bonitatem et malitiam.

7. Item, impossibile est, aliquid esse, in quo non sit Deus per praesentiam essentiae, ut supra probatum est , sed cuicumque praesens est per essentiam, et cognitionem: ergo impossibile est, aliquid Deo esse incognitum.

8. Item, si esset in una re ita, quod non in alia, esset eius essentia limitata: ergo si ita cognosceret, quod aliqua essent incognita, esset eius cognitio limitata et arctata, et ita imperfecta.

Sed contra; 1. Omne nobilius Deo est attribuendum; sed "quaedam melius est nescire quam scire", sicut dicit Augustinus in Enchiridio : ergo necesse est ponere, quod Deus illa non sciat.

2. Item, intellectus noster propter sui immaterialitatem non intelligit singularia

unde, ut Philosophus dicit, ((intellectus est universalium, et sensus singularium "

sed divinus intellectus multo magis est immaterialis quam noster; ergo si noster non intelligit singularia, nec divinus.

3. Item, noster habitus scientialis propter sui certitudinem non est nisi necessariorum, et non contingentium, quia dicit Boethius , quod " scientia est eorum quae. sui immutabilem existentiam sortiuntur ". Si ergo divina cognitio est multo certior quam nostra scientia, patet etc.

4. Item, quae necessitas est Deum ponere cognoscere omnia ? Et videtur quod nulla, quia cognitio nostra non minus dicitur perfecta, si non cognoscit unam muscam; si ergo divina cognitio multo minus perficitur a scibili, non erit imperfecta, si non cognoscit ista vilia.

o. Item, sicut Deus est omnisciens, ita est omnipotens; sed potentia mali non est de omnipotentia nec de perfectione potentiae : ergo et similiter cognitio mali non est de perfectione scientiae, ergo etc.

6. Item, hoc ipsum ostenditur auctoritatibus, et primo auctoritate Habacuc : Mundi sunt oculi tui, Domine, ne videant malum etc. Item, de malis dicitur Matthaei vigesimo quinto : Nescio vos.

CONCLUSIO.

Deus cognitione simplicii notitiae omnia cognoscit, bona et mala, approbationis vero tantum bona.

Respondeo; Dicendum ad intelligentiam obiectorum, quod in Deo est notitia approbationis, et simplicis notitiae. Et notitia approbationis connotat complacentiam voluntatis. Hac non cognoscit Deus omnia, quia nec mala nec malos, sed tantum bona et bonos; et de hac intelliguntur duae ultimae auctoritates . Est alia cognitio simplicis notitiae; et haec quia habet rationem cognoscendi a Veritate, quae est lux summa, cui nihil potest occultari, nec etiam tenebrae obscurantur ab ipsa , ideo de necessitate cognoscit omnia, magna et parva, bona et mala, sicut ostendunt rationes ad primam partem.

I. Ad illud ergo quod primo obiicitur, quod omne nobilius Deo est attribuendum; dicendum, quod est melius simpliciter, et est melius huic et secundum statum. Dico ergo, quod omnia scire simpliciter melius et nobilius est; sed homini corrupto, qui accipit occasionem peccandi ex cognitione, melius est quaedam nescire. Ideo non sequitur, quod sit Deo attribuendum.

2. Ad illud quod obiicitur de immaterialitate intellectus, dicendum, quod hoc, quod non cognoscat singularia. non tantum venit ex immaterialitate, immo ex materialitate coniuncti et immaterialitate sua. Quoniam enim coniungitur corpori, ideo habet potentias, secundum quas dependet a corpore quantam ad operationem, et per quas intellectus, quamdiu est in corpore, exit ad exteriora, quia illae sunt mediae, scilicet sensus particularis et imaginatio. Quoniam ergo singulare non pervenit ad intellectum nisi per istas potentias, et ascensus per has est secundum abstractionem et depurationem , et abstractio facit de singulari universale : ideo non potest singularia cognoscere ut intellectus, nisi intellectus sit separatus vel divinus.

3. Ad illud quod obiicitur de certitudine scientiae , dicendum, quod hoc non est propter certitudinem simpliciter, sed propter certitudinem causatam a re. Et quoniam causatur certitudo in nostra cognitione vel pendet ex re, ideo non potest nostra cognitio esse certa, nisi res sit necessaria. Divina autem cognitio, quoniam a re non causatur nec dependet, ideo potest esse certa de re contingenti.

3. Ad illud quod obiicitur, quod potentia mali non est de omnipotentia; ergo etc; dicendum, quod non est simile, quia rectitudo, manens rectitudo, est ratio cognoscendi malum; sed rectitudo non est causa mali, nisi declinando a rectitudine et deficiendo. Ideo scire malum est de perfectione scientiae, sed posse malum non est de perfectione potentiae.

4. Ad illud quod quaeritur , quae necessitas est cognoscendi Deum omnia; dicendum, quod infinitas et immensitas veritatis, quae non patitur, aliquid latere Deum, sicut immensitas divinae praesentiae non patitur, aliquid absentari a Deo.