MEMBRUM. I.

An sit gratia ?

Ad primum objicitur certis viis: 1. Prima via est ex consideratione agentis primi, quod tantae perfectionis est, ut dicit Angustinus, quod nihil supponit in facto, sed agit universum esse facti. Sicut patet in opere creationis, in quo nec supponit instrumentum, nec medium aliquod, sed totum perfectum creatum producit simul ex seipso. Ergo cum non sit minus, ut dicit Augustinus, justificare impium quam creare caelum et terram, videtur quod gratia praeter Deum in homine justificato nihil ponat. Et iterum videtur, quod gratia non sit

aliquis habitus in anima justificati, hominis: sed ab omnibus a quibus ponitur gratia, ponitur habitus infusus: ergo non est.

2. Adhuc, Objicitur ad idem secunda via sic, quae accipitur ex consideratione dignitatis mentis humanae, de qua dicit Augustinus , quod " inter mentem nostram et Deum, nihil est medium. " Si ergo nihil est medium, gratia non erit medium: et cum ab omnibus gratia ponatur medium inter Deum et mentem nostram, qua Deus contingitur menti nostrae, videtur quod gratia nihil sit,

3, Adhuc, Tertia via objiciunt quidam sic, quod in spiritualibus agentibus non minus observatur ordo sapientiae quam in corporalibus. In corporalibus autem natura quae ordinata est, non agit per duo quod potest facere per unum, quia superfluum esset. Ergo nec in spiritualibus. Constat autem, quod Deus per seipsum potest gratificare hominem: ergo videtur, quod hoc non facit per inediam gratiam, quia superfluum esset, et nihil superfluum est in operibus divinis.

4. Adhuc, Ex simili quidam objiciunt. Dicunt enim, quod gratia, sicut dicit Chrysostomus, est lumen et splendor animae: et dicunt, quod sol spiritualis potentior est quam corporalis. Cum ergo sol corporalis per seipsum et non per medium illuminet aerem et mundum, videtur etiam quod sol divinus per seipsum et non per medium aliquod, illuminet animam. Et hoc confirmant per dictum Hugonis de sancto Victore in commento super hierarchiam Dionysii dicentis: " Sicut non sumus creati nisi per ipsum, ita in recreatione et beatitudine nihil sistet nos usque ad ipsum. Tollantur igitur qui ponunt media theophaniarum suarum inter nos et Deum: quia non stabit cor nostrum nisi ad Deum immediate perveniat. " Hoc etiam confirmant per dictum Augustini in libro I Confessionum, qui sic dicit: " Fecisti nos, Domine, ad te, et inquietum est cor nostrum donec requiescat in te . "

5. Ad idem objiciunt deducendo ad inconveniens. Dicunt enim, quod, si medium est gratia inter nos et Deum, cum medium dicatur participatione extremorum, oporteret quod gratia aliquid ex nobis haberet: quod valde inconveniens est: ex nobis enim nihil est unde placeamus Deo.

6. Adhuc, Objiciunt ex opere beatificationis et glorificationis, quod (dicunt) Deus sine aliquo medio operatur per seipsum: ipse enim solus est beatitudo nostra, vita nostra, gloria nostra. Cum ergo etiam opus creationis faciat per seipsum sine medio, videtur quod opus recreationis etiam faciat sine medio: quia sic erit conformitas inter opus creationis, recreationis, et glorificationis.

7. Adhuc, A simili objiciunt. Dicunt enim, quod gratia qua miles efficitur acceptus regi, nihil ponit in milite, sed potius in rege bonam voluntatem quam habet ad militem. Ergo a simili gratia qua homo efficitur acceptus Deo, nihil ponit in homine, sed in Deo. Istae rationes sunt Pelagianorum qui annihilant gratiam.

8. Adhuc,. Objiciunt etiam quasdam alias ratiunculas modicum valentes sic: Si gratia aliquid est in homine, constat, quod creata est: sed omnis creatura vanitas est: cum ergo per gratiam homo conjungitur primae veritati et Deo, sequeretur quod homo per vanitatem conjungeretur Deo: quod valde absurdum est, ut dicunt. Et ideo Pelagius dixit, quod, homo ex seipso habet unde placeat Deo. Quod valde absurdum est, et contra omnes auctoritates Sanctorum est.

In contrarium hujus objicitur,

1. Quod dicit Apostolus, I ad Co- rinth. xv, 10: Gratia Dei sum id quod sum. Si ergo gratia Dei est id quod est in beneplacito Dei, oportet quod gratia qua illud esse est in nobis, formaliter aliquid sit, sicut esse naturae si est in nobis, oportet quod aliqua forma sit in nobis qua illud esse perficitur in nobis,

2. Adhuc, Joan. i, 16: De plenitudine ejus nos omnes accepimus, ei gratiam pro gratia. Acceptum autem in nobis de plenitudine Christi, non potuit esse nisi creatum aliquod in nobis. Ergo gratia aliquod creatum est in nobis.

3. Adhuc, Si infinite distantia debeant conjungi, oportet quod hoc sit per potentiam ejus quod est infinitae potentiae, ita scilicet, quod id quod est Unitum in potentia, accipiat aliud ab eo quod est infinitae potentiae unde conjungatur ei. Sed Deas et homo in infinitum distant, et non conjunguntur nisi per gratiam gratum facientem, Necesse est ergo, quod homo qui est finitae potentiae, accipiat habitum gratiae a Deo, unde conjungatur ei, cum virtute propria non possit ei conjungi.

4. Adhuc, Deus in omnibus est essentialiter, praesentialiter, et potentialiter, et in sanctis est per inhabitantem gratiam. Si ergo inhabitans gratia nihil esset speciale in sanctis, non differret modus quo est in sanctis, a modo quo est in omnibus: quod valde inconveniens est: quia modus quo operatur in sanctis ad meritum vitae aeternae, valde differens est a modo quo operatur in omnibus ad rerum conservationem et gubernationem.

Solutio. Dicendum, quod gratia est aliquid creatum in homine. Est enim habitus, qui (sicut dicit Magister in Littera) est fides operans per dilectionem. Quae gratia dicitur, eo quod est similitudo bonitatis divinae, qua Deo per id quod suum est reconciliamur et unimur.

An primum ergo dicendum, quod gratia est habitus infusus nobis, qui nos gratos facit Deo, et opus nostrum per informationem gratum reddit, et dat ei efficaciam merendi vitam aeternam. Nec est simile de hoc quod objicitur de opere creationis: quia opus creationis fundatur super nihil, et ideo sola omnipotentia Dei perficitur. Opus autem recreationis sive gratificationis fundatur super hoc quod jam perfectum est in natura, quod per seipsum elevari non potest ad conjunctionem Dei, et ideo indiget aliquo dono quod ex Deo accipiat, quo elevetur ad inhabitationem divinam, quo Deo paretur locus in nobis sicut in templo.

Ad aliud dicendum, quod cum dicitur, quod inter mentem nostram et Deum nihil medium est, hoc intelligitur de medio sistente nos, ita quod non perveniamus usque ad ipsum, sicut patet in verbis Augustini et Magistri Hugonis introductis. Sed potest esse medium ex parte nostra, tale scilicet quod sit medium elevans potentiam nostram ut habitus perficiens potentiam merendi, quo procedimus et elevamur usque ad ipsum: per hujus enim ascensiones cantamus canticum graduum, ut dicit Augustinus, quo ascendimus ad ipsum: ut sit verum quod dicitur de nobis in Psalmo lxxxiii, 8: Ibunt de virtute in virtutem, videbitur Deus deorum in Sion.

Ad aliud dicendum, quod illa via procedit super quoddam falsum, scilicet quod Deus indigeat medio: hoc enim falsum est. Medium autem quod est ibi, videlicet gratia et habitus, est propter nos: quia scilicet in nobis nihil invenit Deus quo digni sumus inhabitatione sua. Hoc est enim donum Spiritus sancti, cum quo scilicet ipse Spiritus in nobis est, sicut dicitur, ad Roman, viii, 15: Sed accepistis spiritum adoptionis filiorum, in quo clamamus: Abba (Pater). Et ibidem, v. 16: Ipse enim Spiritus testimonium reddit spiritui nostro, quod sumus filii Dei. Oportet igitur, quod gratia sit gratum faciens quae format nos in filios Dei.

Ad aliud dicendum, quod falsum sup- ponitur in simili quod inducunt. Sol enim per seipsum non illuminat mundum, sed per lumen quod effluit ab ipso, quod est intentio et similitudo solis. Et similiter sol divinus per lumen gratiae quod influit animae, illuminat animam et gratificat eam. Et quod, affirmant per dictum Hugonis, patet quod nihil valet: quia hoc medium non est medium sistens, sed elevans et promovens ad conjunctionem Dei.

Ad dictum Augustini dicendum, quod Deus fecit nos ad se, ut alibi et extra ipsum locum quietis non haberemus, nec finem dilectionis poneremus nisi in ipso: et ideo etiam inquietum est cor nisi illuc perveniat: sed non fecit nos tales, quod per nos possemus ascendere, sed adjutorio gratiae ipsius: et ideo oportet gratiam esse in nobis, et aliquid a Deo acceptum. Et hoc est quod dicitur, Ii ad Corinth. iii, 5: Non quod sufficientes simus cogitare aliquid a nobis quasi ex nobis, sed sufficientia nostra ex Deo est.

Ad aliud dicendum, quod medium non semper dicitur participatione extremorum aequaliter: hoc enim non dicitur nisi de medio quod per compositionem est medium: sed est medium coadjuvans et perficiens ad actum perfectum, sicut virtus est medium per omnia ad actum perficiens. Et hoc modo gratia est medium: et ideo non oportet, quod aliquid habeat de nostro, sed totum quod est, habet de Deo: ideo virtute illius operatur operationem perfectam ad meritum.

Ad aliud dicendum, quod illa objectio etiam supponit falsum quantum ad opus glorificationis: quia in opere glorificationis ad hoc quod glorificemur in ipso Deo, exigitur quod in anima sint habitus, qui dicuntur dotes animae et corporis, quibus elevantur corpus ei anima, ut in Deo possint beatificari et glorificari sicut in per se objecto beatitudinis et gloriae.

Ad aliud dicendum, quod non est simile de milite et rege, et Deo et homine: quia miles ex se potest aliquid habere et facere quod placeat regi: homo autem ex se non potest habere et facere quod placeat Deo, sed oportet, quod totum ex divino munere accipiat: propter quod etiam Socrates et Plato dixerunt in libro Mennonis, quod virtutes tam intellectuales quam morales non sunt ab homine, nec efficiuntur in homine per assuetudinem vel doctrinam, sed sunt Dei dona.

Ad ultimum dicendum, quod licet omne creatum in quantum creatum vanitas sit, tamen gratia gratum faciens nullo modo vanitas est, sed veritas: licet enim mutabile sit in quantum creatum et vertibile, ut dicit Damascenus, tamen ex hoc quod est similitudo virtutis, veritatis, et bonitatis divinae, cum qua Deus inhabitat in Sanctis, multum conjungitur veritati, et amittit vanitatem, et sic conjungit hominem cum Deo et Deum homini.

Quatuor quae objiciuntur in contrarium, procedunt.