Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic beneficium doctrinae gratiosae per mundum effundetur, quia " Dominus dabit, " non vendet. Matth. x, 8 : Gratis accipistis, gratis date. Proverb. XXIII, 23 : Noli vendere sapientiam." Verbum " utile et bonum, non frivolum. Psal. CVI, 20 : Misit verbum suum, et sanavit eos. Sanativum ergo et verissimum. Luc. XXI, 15 : Dabo vobis os, et sapientiam, cui non poterunt resistere, et contradicere adversarii vestri. Propter hoc dicebat Esther, XIV, 13 : Tribue sermonem compositum in ore meo. Sap. VII, 16 : In manu illius, scilicet Dei, et nos, et sermones nostri. " Evangelizantibus, " non aliis. Psal. lxxx, 11 : Dilata os tuum, evangelizando : et implebo illud, sapientiam infundendo, et " verbum, " Prov.XI,

25 : Qui inebriat, ipse quoque inebriabitur. Et hoc " virtute multa " constantiae adjuncta. Act. IV, 29 : Da servis tuis cum omni fiducia loqui verbum tuum. Jerem, I, 18 : Dedi te hodie in civitatem, munitam, et in columnam ferream. Vel, " virtute multa " faciendi miracula adjuncta, et est secundum beneficium. Marc. xvi, 20 : Illi autem profecti praedicaverunt ubique Domino cooperante, et sermonem confirmante, sequentibus signis.

Nota ergo hic, quod quidam evangelizant in potestate faciendi miracula, sicut Petrus, in cujus umbra sanabantur infirmi, Act. v, 15. Alii in fortitudine et constantia, ut Paulus, qui dicebat ad Roman.VIII, 38 : Certus sum quod neque mors, necque vita, etc. Alii in sapientia, sicut Stephanus, Act. vii, 10 : Non poterant resistere sapientiae, et Spiritui, qui loquebatur. Alii in infirmitate, sicut mercenarius, qui videt lupum venientem, et fugit, Joan. x, 12. Alii in cupiditate, de quibus in Psal. xiii, 4 : Qui devorant plebem meam sicut escam panis. Ezech. xiii, 9 : Violabant me ad populum meum propter pugillum hordei, et fragmen panis.

" Rex virtutum dilecti, " Hic conferentis haec bona descriptio interseritur. Quasi diceret : Dominus dabit verbum. Quis Dominus ille ? qui est " rex virtutum. " " Virtutum, " inquam, " dilecti, " Christi scilicet : Deus enim Pater est rex virtutum angelicarum, et virtutum animis infusarum. Psal. xxiii, 10 : Dominus virtutum, ipse est rex gloriae. Quae virtutes sunt etiam Christi " dilecti " a Deo Patre. Matth,. iii, 17 : Hic est Filius meus dilectus, etc. Et " dilecti " ab Angelis. I Petr. I, 12 : In quem desiderant Angeli prospicere. Imo " dilecti " ab omni creatura. Deus quidem diligit quidquid diligere potest. " Dilecti " in humanitate, quia speciosus formaprae filiis hominum . " Dilecti " in Dei virtute, quia candor est lucis aeternae, et speculum fine macula , Ad Hebr. I, 3 : Splendor gloriae, et figura substantiae Patris.

" Et speciei domus. " Hic tangitur tertium beneficium. Quasi diceret : Sic dabit verbum, dabit virtutem, dabit et auctoritatem, quia dabit, repete, " dividere, " distinguere, et ordinare, " spolia speciei domus, " id est, domus speciosae, scilicet Ecclesiae militantis : non quia ab Ecclesia sunt abstracta illa spolia, sed quia praedicatores a diaboli regno tulerunt illa. Unde de Paulo dicitur illud Genes. xlix, 27 : Benjamin lupus rapax, mane capiet praedam, et vespere dividet spolia. Isa. IX, 3 : Laetabuntur coram te, sicut qui laetantur in messe : sicut exsultant victores capta praeda, quando dividunt spolia.

Aliter etiam potest exponi, ut " dilecti " secundo positum, ad sequens referatur. Quasi diceret : Praedicta faciet " rex virtutum dilecti, " et etiam " dilecti di ridere spolia, " id est, ad dividendum spolia : ad hoc or enim Deus Pater dilexit Filium, ut spoliatorem diaboli eum iaceret. Isa. VIII, 3 : Voca nomen ejus, Accelera spolia detrahere : festina praedari. Luc. XI, 21. : Cum fortis armatus custodit atrium suum, in pace sunt ea, quae possidet. Si autem fortior illo, etc.

" Si dormiatis. " Hic tangitur ex parte ipsorum conditio. Notandum enim, quod columba est Ecclesia, pennae hujus columbae ipsam ad alta sublevantes, sunt Doctores sacri, maxime primitivi, qui erant etiam eloquentia quasi deargentati.

Notandum ergo, quod Graeco vocabulo, AdminBookmark idem est quod sors, portio videlicet, quae accidit ex divisione alicujus haereditatis maximae. Cum autem per duo Testamenta habeantur aeterna bona, quae nostra sunt haereditas : duo Testamenta cleros appellat, secundum duas haereditates, aeternam scilicet et temporalem.

Sensus ergo est : Sic fiet ut praedixi, si vos qui estis pennae columbae deargentatae, id est, eloquentes Doctores Ecclesiae, " dormiatis " contemplando, " inter medios cleros, " inter duo scilicet Testamenta, et inter duas haereditates, illam respuendo, illam vero eligendo, et ardenter quaerendo. Et debuisset dixisse : Inter cleros, sed more Graecorum sic locutus, qui cum debent dicere, inter me et te, dicunt inter medium nostrum. Pennae ergo dicuntur Apostoli illi, de quibus Malach.IV, 2 : Et orietur vobis timentibus nomen meum Sol justitiae, Christus scilicet : et sanitas in pennis ejus, id est, in Apostolis, Hae pennae de quibus supra, in Psal. lxv, 7 : Quis dabit mihi pennas sicut columbae, et volabo, et requiescam ? Et deargentatae, argento scilicet eloquii. Psal. XI, 7 : Eloquia Domini eloquia casta, argentum, etc. Propter hoc dicitur, Num, x, 2 : Fac tibi duas tubas argenteas.

Et pennae ipsius columbae Ecclesiae quae columba dicitur, primo quia felle caret. Ad Ephes, IV, 31 : Omnis amaritudo, et ira, et indignatio, et clamor, ei blasphemia tollatur a vobis. Ad Hebr. xii, 15 : Ne qua radix amaritudinis sursum germinans impediat. Cadavere non vescitur : in quo notatur abstinentia. II Petr. I, 6 : Ministrare... in scientia abstinentiam. Proverb.XXI, 17 : Qui diligit epulas, in egestate erit. Non laedit ore. Ad Ephes.IV, 28 : Qui furabatur jam, non furetur. Alienos pullos nutrit. Matth. v, 44 : Diligite inimicos vestros, etc. quia, I ad Corinth. xiii, 5 : Charitas non quaerit quae sua sunt. Gemitum habet pro cantu : Et Ecclesiae vox est, Psal. CXIX, 5 : Heu mihi, quia incolatus meus prolongatus est ! Et alibi,

Psal. VI, 7 : Laboravi in gemitu meo. Isa, lix, II : Et quasi columbae meditantes gememus. Super aquas ut videat accipitrem et fugiat, sicut Ecclesia super aquas Scripturarum. Cantic. v, 12 : Oculi ejus sicut columbae super rivulos aquarum, quae lacte sunt lotae, et resident juxta fluenta plenissima. Gregatim volat : et de Ecclesia dicitur, Cant. VI, 9 : Terribilis ut castrorum acies ordinata. Act. IV, 32 : Credentium erat cor unum, et anima una." Et posteriora. " Hic secundum hujus partis, in quo ostendit fructum consequentem quemdam si fuerint ministri, quales sunt descripti. Et legitur dupliciter, quia dorsum potest hic significare charitatem, vel extremorum in Ecclesia collectionem.

Ait enim : Haec fient quae praemisi, si sic inter duo Testamenta dormieritis. " Et posteriora dorsi ejus, " id est, Ecclesiae, scilicet charitas : in dorso enim posterius onera portantur, unde per dorsum charitas designatur, de qua I ad Corinth. xiii, 7 : Charitas omnia sustinet. Et in dorso sic figuntur virtutes, scilicet alae spirituales in charitate, ut sine ipsa nihil sint, I ad Corinth, xiii, 2 : Si habuero omnem fidem, ita ut montes transferam, charitatem autem non habuero, nihil sum.

Erunt " in pallore auri, " id est, charitas Ecclesiae erit sicut aurum fulvum, quod est valde pretiosum, III Reg. x, 18 : Fecit etiam rex Salomon thronum de ebore grandem, et vestivit eum auro fulvo nimis. Vel in nitore auri, charitate et sapientia : viror enim est claritas divinae sapientiae. Sap. VI, 18 : Clara est, et quae numquam marcescit sapientia. Alio modo sic : " Et posteriora dorsi ejus, " Ecclesiae scilicet : illi qui erunt in temporibus extremis, erunt lucentes in charitate et fervidi. Ipsi enim erunt quasi vas auri solidum . Ipsi erunt de quibus dictum est in Psal. xliv, 10 : Adstitit regina a dextris tuis in vestitu deaurato.

" Dum discernit. " Hic secundum secundae partis, in quo agitur de beneficiis post praedicationem exhibitis : et dicuntur duo. Primo, enarratio bonorum. Secundo, gratiarum actio pro exhibitis, et exspectatio consummationis illorum, ibi, " Benedictus Dominus. "

In prima duo. Primo, enarratio beneficiorum. Secundo, probatio quod necesse erat conferre illa bona, vel collatorum magnitudo, ibi, " Currus Dei decem millibus.

In prima duo. Primo, beneficii collatio. Secundo, collatoris commendatio multiplex, ibi, " Mons Dei, mons pinguis.

In prima tria tanguntur. A. quo collatum, et quando. Secundo, quid collatum et quibus, ibi, " Reges super eam. " Tertio, per quid, ibi, "In Selmon. "