MEMBRUM I.

Utrum eadem sit gratia operans et cooperans, sive praeveniens et subsequens,

vel diversae ? Ad primum objicitur sic:

1. Dicit Philosophus, quod actus sunt praevii potentiis secundum rationem: quia potentiae distinguuntur per actus, et actus per objecta: sed eadem ratione distinguuntur habitus per actus sicut et potentiae: quia habitus ad potentias ordinantur, et perficiunt potentias ad actus: sed diversi sunt actus gratiae praevenientis et subsequentis, operantis et cooperantis, sicut patet, quod gratia operans sive praeveniens liberat et praeparat hominis voluntatem ut bonum velit: subsequens autem sive cooperans, ut dicit Augustinus, illam adjuvat ne frustra velit: et isti sunt diversi actus: ergo et diversi habitus.

2. Adhuc, Ipso nomine ostenditur, quod operans per se operatur: cooperans autem cum quodam alio: ergo videtur, quod non sunt ejusdem potentiae: ergo nec ejusdem essentiae sive substantiae: ergo sunt diversae.

Contra:

1. Gratiae proprius actus est gratum facere habentem, et opus ejus gratum reddere: iste actus unius rationis est in communi et operante et cooperante: ergo videtur, quod habitus unius rationis sit operantis et cooperantis, praevenientis et subsequentis.

2. Adhuc, Gratia a duobus dicitur, quae vere gratia est et simpliciter, scilicet quia gratis datur et non meritis redditur, et quia gratum facit habentem et opus ejus: utrumque et per unam rationem habet operans et cooperans: ergo videtur, quod sint gratia una et eadem.

Solutio. Ad hanc quaestionem satis respondet Magister sic dicens: " Quibusdam non irrationabiliter videtur, quod una et eadem sit gratia, idem donum, eadem virtus, quae operatur et cooperatur: sed propter diversos ejus effectus et dicitur operans et cooperans. " Et hoc simpliciter concedendum est.

Ad primum autem dicendum, quod actus sint praevii potentiis, hoc innegabile est: sed licet diversi sunt actus, qui sunt liberare voluntatem et adjuvare, tamen una et eadem virtus secundum rationem est in eis: et haec est virtus merendi et gratum faciendi quae est tam in gratia operante, quam in gratia cooperante: et ideo una et eadem est gratia quae geminatur per officia sive actus, licet una forma gratiae sit utrisque: utraque enim confert vim merendi et gratum faciendi.

An aliud dicendum, quod secundum aliquid sunt ejusdem potentiae, et secundum aliquid non: secundum hoc enim ejusdem potentiae sunt, quod utraque gratum facit et vim confert merendi. Differunt autem in hoc, quod operans facit hoc circa voluntatem, informando eam: cooperans autem circa actum liberi arbitrii, eliciendo eum et dando ei virtutem ut mereri possit et dignus sit vita aeterna: et hoc non facit diversitatem essentiae sive formae, sed diversitatem effectuum tantum in voluntate et actu ejus.

Duo quae objiciuntur in contrarium, procedunt, et probant hoc quod dictum est.