Quaestio 3 de simplicitate ipsius
Quaestio 4 de perfectione ipsius
Quaestio 8 utrum hoc deo conveniat, quod ubique et in omnibus sit
Quaestio 12 quomodo cognoscatur a creaturis
Quaestio 13 de divinorum nominum
Quaestio 19 de ipsa dei voluntate
Quaestio 21 de iustitia et misericordia eius
Quaestio 23 de praedestinatione
Quaestio 25 de divina potentia
Quaestio 26 de divina beatitudine
Quaestio 27 de origine sive processione
Quaestio 28 de relationibus divinis
Quaestio 30 de pluralitate personarum
Quaestio 31 de his quae ad unitatem vel pluralitatem pertinent in divinis
Quaestio 32 de cognitione divinarum personarum
Quaestio 36 de nomen spiritus sancti
Quaestio 39 de personis in comparatione ad essentiam
Quaestio 40 de personis in comparatione ad relationes sive proprietates
Quaestio 41 de personis in comparatione ad actus notionales
Quaestio 42 de comparatione personarum ad invicem
Quaestio 43 de missione divinarum personarum
Quaestio 44 De Prima Causa Entium
Quaestio 45 de modo emanationis rerum a primo principio, qui dicitur creatio
Quaestio 46 de principio durationis rerum creatarum
Quaestio 47 de distinctione earum
Quaestio 48 de distinctione rerum in speciali
Quaestio 50 De Substantia Angelorum
Quaestio 51 de Angelis per comparationem ad corporalia
Quaestio 53 de motu locali Angelorum
Quaestio 54 de his quae pertinent ad virtutem cognoscitivam Angeli
Quaestio 55 de medio cognitionis angelicae
Quaestio 56 de cognitione Angelorum ex parte rerum quas cognoscunt
Quaestio 57 de his materialibus quae ab Angelis cognoscuntur
Quaestio 58 de modo angelicae cognitionis
Quaestio 59 de his quae pertinent ad voluntatem Angelorum
Quaestio 60 de actu voluntatis, qui est amor sive dilectio
Quaestio 61 quomodo angeli producti sunt in esse naturae
Quaestio 62 quomodo Angeli facti sunt in esse gratiae vel gloriae
Quaestio 63 quomodo Angeli facti sunt mali
Quaestio 65 de opere creationis creaturae corporalis
Quaestio 66 de ordine creationis ad distinctionem
Quaestio 67 de opere primae diei
Quaestio 68 de opere secundae diei
Quaestio 69 de opere tertiae diei
Quaestio 70 de opere ornatus de opere quartae diei
Quaestio 71 de opere quintae die
Quaestio 72 de opere sextae diei
Quaestio 73 de iis quae pertinent ad septimum diem
Quaestio 74 de omnibus septem diebus in communi
Quaestio 75 de ipsa anima secundum se
Quaestio 76 de unione animae ad corpus
Quaestio 77 de his quae pertinent ad potentias animae in generali
Quaestio 78 de his quae sunt praeambula ad intellectum
Quaestio 79 De Potentiis Intellectivus
Quaestio 80 de potentiis appetitivis
Quaestio 83 de libero arbitrio
Quaestio 84 quomodo anima intelligit corporalia
Quaestio 85 de modo et ordine intelligendi
Quaestio 86 quid intellectus noster in rebus materialibus cognoscat
Quaestio 87 quomodo anima intellectiva cognoscat seipsam, et ea quae in se sunt
Quaestio 88 quomodo anima humana cognoscat ea quae supra se sunt, scilicet immateriales substantias
Quaestio 89 de cognitione animae separatae
Quaestio 90 de productione primi hominis quantum ad animam
Quaestio 91de productione corporis primi hominis
Quaestio 92 de productione mulieris
Quaestio 94 de statu vel conditione primi hominis
Quaestio 95 de his quae pertinent ad voluntatem primi hominis
Quaestio 96 de dominio quod competebat homini in statu innocentiae
Quaestio 98 de his quae pertinent ad conservationem speciei
Quaestio 99 de conditione prolis generandae quantum ad corpus
Quaestio 100 de conditione prolis generandae quantum ad iustitiam
Quaestio 101 de conditione prolis generandae quantum ad scientiam
Quaestio 102 de loco hominis, qui est Paradisus
Quaestio 103 De Rerum Gubernatione in Communi
Quaestio 104de effectibus divinae gubernationis in speciali
Quaestio 105 de secundo effectu gubernationis divinae qui est mutatio creaturarum
Quaestio 106 Quomodo Angeli Moveant
Quaestio 107 de locutionibus Angelorum
Quaestio 108 de ordinatione Angelorum secundum hierarchias et ordines
Quaestio 109 de ordinatione malorum Angelorum
Quaestio 110 de praesidentia Angelorum super creaturam corporalem
Quaestio 111 de actione Angelorum in homines
Quaestio 112 de missione Angelorum
Quaestio 113 de custodia bonorum Angelorum
Quaestio 114 de impugnatione Daemonum
Quaestio 115 De Actione Corporalis Creaturae
Quaestio 117 de actione hominis
Quaestio 118 de traductione hominis ex homine
Quaestio 119 de propagatione hominis quantum ad corpus
Quaestio 1 de Ultimo Fine Humanae Vitae
Quaestio 2 In Quibis Sit Beatitudine
Quaestio 3 Quid Sit Beatitudine
Quaestio 4 His Quae Exiguntur ad Beatitudinem
Quaestio 5 De Adeptione Beatitudinis
Quaestio 6 De Volontatario et Involontario
Quaestio 8 De Voluntate, Quorum sit ut Volitorum
Quaestio 9 De Motivo Voluntatis
Quaestio 10 De Modo Quo Voluntas Movetur
Quaestio 17 De Actibus Imperatis
Quaestio 18 De Bonitate et Malitia Humanorum Actuum
Quaestio 19 De Bonitate Actus Interioris Voluntatis
Quaestio 20 De Bonitate et Malitia Exteriorum Actuum
Quaestio 21 His Quae Consequuntur Ratione Bonitatis vel Malitiae
Quaestio 22 De Subiecto Passionum Animae
Quaestio 23 De Passionum Differentia ad Invicem
Quaestio 24 De Bona et Malo Circa Passiones Animae
Quaestio 25 De Ordine Passionem ad Invicem
Quaestio 28 De Effectibus Amoris
Quaestio 32 De causis delectationis
Quaestio 33 de effectibus delectationis
Quaestio 34 de bonitate et malitia delectationum
Quaestio 35 de dolore et tristitia
Quaestio 36 de causis tristitiae
Quaestio 37 de effectibus doloris vel tristitiae
Quaestio 38 de remediis doloris seu tristitiae
Quaestio 39 de bonitate et malitia doloris vel tristitiae
Quaestio 40 de spe et desperatione
Quaestio 42 de obiecto timoris
Quaestio 44 de effectibus timoris
Quaestio 47 de causa effectiva irae, et de remediis eius
Quaestio 48 de effectibus irae
Quaestio 49 De Habitibus in Generali
Quaestio 50 de subiecto habituum
Quaestio 52 de augmento habituum
Quaestio 53 de corruptione et diminutione habituum
Quaestio 54 de distinctione habituum
Quaestio 56 de subiecto virtutis
Quaestio 57 de distinctione virtutum
Quaestio 58 de virtutibus moralibus
Quaestio 59 de comparationem virtutis ad passionem
Quaestio 60 de distinctione virtutum Moralium ad invicem
Quaestio 61 de virtutibus cardinalibus
Quaestio 62 de virtutibus theologicis
Quaestio 64 de proprietatibus virtutum
Quaestio 65 de connexione virtutum
Quaestio 66 de aequalitate virtutum
Quaestio 67 de duratione virtutum post hanc vitam
Quaestio 71 De Vitiis et Peccatis
Quaestio 72 de distinctione peccatorum vel vitiorum
Quaestio 73 de comparatione peccatorum ad invicem
Quaestio 74 de subiecto vitiorum, sive peccatorum
Quaestio 75 de causis peccatorum in generali
Quaestio 76 de causis peccati in speciali
Quaestio 77 utrum passio animae sit causa peccati
Quaestio 78 de causa peccati quae est ex parte voluntatis, quae dicitur malitia
Quaestio 79 de causis exterioribus peccati
Quaestio 80 de causa peccati ex parte diaboli
Quaestio 81 de traductione peccato originali
Quaestio 82 de peccato originali quantum ad suam essentiam
Quaestio 83 de subiecto originalis peccati
Quaestio 84 de causa peccati secundum quod unum peccatum est causa alterius
Quaestio 85 de effectibus peccati de corruptione boni naturae
Quaestio 88 de veniali per comparationem ad mortale
Quaestio 89 de peccato veniali secundum se
Quaestio 91 de diversitate legum
Quaestio 92 de effectibus legis
Quaestio 93 de singulis legibus
Quaestio 96 de potestate legis humanae
Quaestio 97 de mutatione legum
Quaestio 99 de distinctione praeceptis veteris legis
Quaestio 100 de singulis generibus praeceptorum veteris legis
Quaestio 101 de praeceptis caeremonialibus
Quaestio 102 de causis caeremonialium praeceptorum
Quaestio 103 de duratione caeremonialium praeceptorum
Quaestio 104 de praeceptis iudicialibus
Quaestio 105 de ratione iudicialium praeceptorum
Quaestio 106 De Lege Evangelii secundum se
Quaestio 107 de comparatione legis novae ad legem veterem
Quaestio 108 de his quae continentur in lege nova
Quaestio 109 De Necessitate Gratiae
Quaestio 110 de gratia dei quantum ad eius essentiam
Quaestio 111 de divisione gratiae
Quaestio 113 de effectibus gratiae
Quaestio 2 de actu interiori fidei
Quaestio 3 de exteriori fidei actu
Quaestio 4 de ipsa fidei virtute
Quaestio 5 de habentibus fidem
Quaestio 7 de effectibus fidei
Quaestio 8 de dono intellectus
Quaestio 13 de peccato blasphemiae
Quaestio 14 de blasphemia in spiritum sanctum
Quaestio 15 de caecitate mentis et hebetudine sensus, quae opponuntur dono intellectus
Quaestio 16 de praeceptis pertinentibus ad praedicta
Quaestio 22 de praeceptis pertinentibus ad spem et timorem
Quaestio 24 de caritate in comparatione ad subiectum
Quaestio 25 de obiecto caritatis
Quaestio 26 de ordine caritatis
Quaestio 27 de principali actu caritatis, qui est dilectio
Quaestio 33 de correctione fraterna
Quaestio 44 de praeceptis caritatis
Quaestio 45 de dono sapientiae
Quaestio 48 de partibus prudentiae
Quaestio 49 de singulis prudentiae partibus quasi integralibus
Quaestio 50 de speciebus prudentiae quibus multitudo gubernatur
Quaestio 51 de virtutibus adiunctis prudentiae, quae sunt quasi partes potentiales ipsius
Quaestio 55 de vitiis oppositis prudentiae quae habent similitudinem cum ipsa
Quaestio 56 de praeceptis ad prudentiam pertinentibus
Quaestio 61 de distinctione iustitiae commutativae et distributivae
Quaestio 63 de acceptione personarum
Quaestio 65 de peccatis aliarum iniuriarum quae in personam committuntur
Quaestio 66 de furto et rapina
Quaestio 67 de verbis in quibus laeditur proximus quae pertinent ad iudicium
Quaestio 68 de his quae pertinent ad iniustam accusationem
Quaestio 69 de peccatis quae sunt contra iustitiam ex parte rei
Quaestio 70 de iniustitia pertinente ad personam testis
Quaestio 71 de iniustitia quae fit in iudicio ex parte advocatorum
Quaestio 77 de fraudulentia quae committitur in emptionibus et venditionibus
Quaestio 78 de peccato usurae, quod committitur in mutuis
Quaestio 80 de partibus potentialibus iustitiae, idest de virtutibus ei annexis
Quaestio 86 de oblationibus et primitiis
Quaestio 89 de assumptione nominis divini per modum iuramenti
Quaestio 90 de assumptione divini nominis per modum adiurationis
Quaestio 91 de assumptione divini nominis ad invocandum per orationem vel laudem
Quaestio 92 de superstitione, et de partibus eius
Quaestio 93 de speciebus superstitionis
Quaestio 95 de superstitione divinativa
Quaestio 96 de superstitionibus observantiarum
Quaestio 97 de tentatione qua deus tentatur
Quaestio 102 de observantia, et partibus eius
Quaestio 106 de gratia sive gratitudine
Quaestio 111 de simulatione et hypocrisi
Quaestio 112 de iactantia et ironia
Quaestio 114 de amicitia quae affabilitas dicitur
Quaestio 122 de praeceptis iustitiae
Quaestio 126 de vitio intimiditatis
Quaestio 128 de partibus fortitudinis
Quaestio 133 de pusillanimitate
Quaestio 135 de vitiis oppositis magnificentiae
Quaestio 138 de vitiis oppositis perseverantiae
Quaestio 139 de dono fortitudinis
Quaestio 140 de praeceptis fortitudinis
Quaestio 142 de vitiis oppositis temperantiae
Quaestio 143 de partibus temperantiae in generali
Quaestio 146 de his quae sunt circa delectationes ciborum
Quaestio 153 de vitio luxuriae
Quaestio 154 de luxuriae partibus
Quaestio 157 de clementia et mansuetudine
Quaestio 161 de speciebus modestiae
Quaestio 162 de superbia in communi
Quaestio 163 de peccato primi hominis, quod fuit per superbiam
Quaestio 164 de poena primi peccati
Quaestio 165 de tentatione primorum parentum
Quaestio 168 de modestia secundum quod consistit in exterioribus motibus corporis
Quaestio 169 de modestia secundum quod consistit in exteriori apparatu
Quaestio 170 de praeceptis temperantiae
Quaestio 172 de causa prophetiae
Quaestio 173 de modo cognitionis propheticae
Quaestio 174 de divisione prophetiae
Quaestio 176 de gratia linguarum
Quaestio 177 de gratia gratis data quae consistit in sermone
Quaestio 178 de gratia miraculorum
Quaestio 179 de divisione vitae per activam et contemplativam
Quaestio 180 De Vita Contemplativa
Quaestio 182 de comparatione vitae activae ad contemplativam
Quaestio 183 de officiis et statibus hominum in generali
Quaestio 184 de his quae pertinent ad statum perfectionis
Quaestio 185 de his quae pertinent ad statum episcoporum
Quaestio 186 de his in quibus principaliter consistit religionis status
Quaestio 187 de his quae competunt religiosis
Quaestio 188 de differentia religionum
Quaestio 189 de ingressu religionis
Quaestio 1 De convenientia Incarnationis
Quaestio 3 de unione ex parte personae assumentis
Quaestio 4 de unione ex parte assumpti
Quaestio 5 de assumptione partium humanae naturae
Quaestio 6 de ordine assumptionis praedictae
Quaestio 8 de gratia christi secundum quod est caput ecclesiae
Quaestio 9 de scientia christi
Quaestio 10 de qualibet praedictarum scientiarum
Quaestio 11 de scientia indita vel infusa animae christi
Quaestio 12 de scientia animae christi acquisita vel experimentali
Quaestio 13 de potentia animae christi
Quaestio 14 de defectibus corporis
Quaestio 15 de defectibus pertinentibus ad animam
Quaestio 16 de his quae conveniunt christo secundum esse et fieri
Quaestio 17 his quae pertinent ad unitatem in christo in communi
Quaestio 18 de unitate quantum ad voluntatem
Quaestio 19 de unitate operationis christi
Quaestio 20 His Quae Conveniunt Christo Per Comparatione ad Patrem: De Subiectione Christi
Quaestio 21 de oratione christi
Quaestio 22 de sacerdotio christi
Quaestio 23 an adoptio christo conveniat
Quaestio 24 de praedestinatione christi
Quaestio 25 His Quae Pertinent ad Christum in Comparatione ad Nos: De Adoratione Christi
Quaestio 26 Christus Mediator Dei et Hominum
Quaestio 27 De Sanctificatione Beatae Virginis
Quaestio 28 de virginitate matris dei
Quaestio 29 de desponsatione matris dei
Quaestio 30 de Annuntiatione beatae virginis
Quaestio 31 de ipsa conceptione salvatoris
Quaestio 32 de principio activo in conceptione christi
Quaestio 33 de modo et ordine conceptionis christi
Quaestio 34 de perfectione prolis conceptae
Quaestio 35 De Nativitate Christi
Quaestio 36 de manifestatione christi nati
Quaestio 37 de circumcisione christi
Quaestio 38 de baptismo quo christus baptizatus est
Quaestio 39 de baptizatione christi
Quaestio 40 de modo conversationis ipsius
Quaestio 41 de tentatione christi
Quaestio 42 de doctrina christi
Quaestio 43 de miraculis a christo factis
Quaestio 44 de singulis miraculorum speciebus
Quaestio 45 de transfiguratione christi
Quaestio 46 De Passione Christi
Quaestio 47 de causa efficiente passionis christi
Quaestio 48 de effectu passionis christi
Quaestio 49 de ipsis effectibus passionis christi
Quaestio 51 de sepultura christi
Quaestio 52 de descensu christi ad inferos
Quaestio 53 De Resurrectione Christi
Quaestio 54 de qualitate christi resurgentis
Quaestio 55 de manifestatione resurrectionis
Quaestio 56 de causalitate resurrectionis christi
Quaestio 57 de ascensione christi
Quaestio 58 de sessione christi ad dexteram patris
Quaestio 59 de iudiciaria potestate christi
Quaestio 60 Quid Sit Sacramentum
Quaestio 61 de necessitate sacramentorum
Quaestio 62 de effectu sacramentorum principali, qui est gratia
Quaestio 63 de alio effectu sacramentorum, qui est character
Quaestio 64 de causis sacramentorum
Quaestio 65 de numero sacramentorum
Quaestio 67 de ministris per quos traditur sacramentum baptismi
Quaestio 68 de suscipientibus baptismum
Quaestio 69 de effectibus baptismi
Quaestio 71 de praeparatoriis quae simul currunt cum baptismo
Quaestio 72 De Sacramento Confirmationis
Quaestio 73 De Sacramento Eucharistiae
Quaestio 74 de materia huius sacramenti
Quaestio 75 de conversione panis et vini in corpus et sanguinem christi
Quaestio 76 de modo quo christus existit in hoc sacramento
Quaestio 77 de accidentibus remanentibus in hoc sacramento
Quaestio 78 de forma huius sacramenti
Quaestio 79 de effectibus huius sacramenti
Quaestio 80 de usu sive sumptione huius sacramenti
Quaestio 81 de usu huius sacramenti quo christus usus est in prima sui institutione
Quaestio 82 de ministro huius sacramenti
Quaestio 83 de ritu huius sacramenti
Quaestio 84 De Sacramento Poenetentiae
Quaestio 85 de poenitentia secundum quod est virtus
Quaestio 86 de effectu poenitentiae
Quaestio 87 de remissione venialium peccatorum
Quaestio 88 de reditu peccatorum post poenitentiam dimissorum
Quaestio 89 de recuperatione virtutum per poenitentiam
Objection 1: It would seem that the seven petitions of the Lord's Prayer are not fittingly assigned. It is useless to ask for that to be hallowed which is always holy. But the name of God is always holy, according to Lk. 1:49, "Holy is His name." Again, His kingdom is everlasting, according to Ps. 144:13, "Thy kingdom is a kingdom of all ages." Again, God's will is always fulfilled, according to Isa 46:10, "All My will shall be done." Therefore it is useless to ask for "the name of God to be hallowed," for "His kingdom to come," and for "His will to be done."
Objection 2: Further, one must withdraw from evil before attaining good. Therefore it seems unfitting for the petitions relating to the attainment of good to be set forth before those relating to the removal of evil.
Objection 3: Further, one asks for a thing that it may be given to one. Now the chief gift of God is the Holy Ghost, and those gifts that we receive through Him. Therefore the petitions seem to be unfittingly assigned, since they do not correspond to the gifts of the Holy Ghost.
Objection 4: Further, according to Luke, only five petitions are mentioned in the Lord's Prayer, as appears from the eleventh chapter. Therefore it was superfluous for Matthew to mention seven.
Objection 5: Further, it seems useless to seek to win the benevolence of one who forestalls us by his benevolence. Now God forestalls us by His benevolence, since "He first hath loved us" ( 1 Jn. 4:19). Therefore it is useless to preface the petitions with the words our "Father Who art in heaven," which seem to indicate a desire to win God's benevolence.
On the contrary, The authority of Christ, who composed this prayer, suffices.
I answer that, The Lord's Prayer is most perfect, because, as Augustine says (ad Probam Ep. cxxx, 12), "if we pray rightly and fittingly, we can say nothing else but what is contained in this prayer of our Lord." For since prayer interprets our desires, as it were, before God, then alone is it right to ask for something in our prayers when it is right that we should desire it. Now in the Lord's Prayer not only do we ask for all that we may rightly desire, but also in the order wherein we ought to desire them, so that this prayer not only teaches us to ask, but also directs all our affections. Thus it is evident that the first thing to be the object of our desire is the end, and afterwards whatever is directed to the end. Now our end is God towards Whom our affections tend in two ways: first, by our willing the glory of God, secondly, by willing to enjoy His glory. The first belongs to the love whereby we love God in Himself, while the second belongs to the love whereby we love ourselves in God. Wherefore the first petition is expressed thus: "Hallowed be Thy name," and the second thus: "Thy kingdom come," by which we ask to come to the glory of His kingdom.
To this same end a thing directs us in two ways: in one way, by its very nature, in another way, accidentally. Of its very nature the good which is useful for an end directs us to that end. Now a thing is useful in two ways to that end which is beatitude: in one way, directly and principally, according to the merit whereby we merit beatitude by obeying God, and in this respect we ask: "Thy will be done on earth as it is in heaven"; in another way instrumentally, and as it were helping us to merit, and in this respect we say: "Give us this day our daily bread," whether we understand this of the sacramental Bread, the daily use of which is profitable to man, and in which all the other sacraments are contained, or of the bread of the body, so that it denotes all sufficiency of food, as Augustine says (ad Probam, Ep. cxxx, 11), since the Eucharist is the chief sacrament, and bread is the chief food: thus in the Gospel of Matthew we read, "supersubstantial," i.e. "principal," as Jerome expounds it.
We are directed to beatitude accidentally by the removal of obstacles. Now there are three obstacles to our attainment of beatitude. First, there is sin, which directly excludes a man from the kingdom, according to 1 Cor. 6:9,10, "Neither fornicators, nor idolaters, etc., shall possess the kingdom of God"; and to this refer the words, "Forgive us our trespasses." Secondly, there is temptation which hinders us from keeping God's will, and to this we refer when we say: "And lead us not into temptation," whereby we do not ask not to be tempted, but not to be conquered by temptation, which is to be led into temptation. Thirdly, there is the present penal state which is a kind of obstacle to a sufficiency of life, and to this we refer in the words, "Deliver us from evil."
Reply to Objection 1: As Augustine says (De Serm. Dom. in Monte ii, 5), when we say, "Hallowed be Thy name, we do not mean that God's name is not holy, but we ask that men may treat it as a holy thing," and this pertains to the diffusion of God's glory among men. When we say, "Thy kingdom come, we do not imply that God is not reigning now," but "we excite in ourselves the desire for that kingdom, that it may come to us, and that we may reign therein," as Augustine says (ad Probam, Ep. cxxx, 11). The words, "Thy will be done rightly signify, 'May Thy commandments be obeyed' on earth as in heaven, i.e. by men as well as by angels" (De Serm. Dom. in Monte ii, 6). Hence these three petitions will be perfectly fulfilled in the life to come; while the other four, according to Augustine (Enchiridion cxv), belong to the needs of the present life
Reply to Objection 2: Since prayer is the interpreter of desire, the order of the petitions corresponds with the order, not of execution, but of desire or intention, where the end precedes the things that are directed to the end, and attainment of good precedes removal of evil.
Reply to Objection 3: Augustine (De Serm. Dom. in Monte ii, 11) adapts the seven petitions to the gifts and beatitudes. He says: "If it is fear God whereby blessed are the poor in spirit, let us ask that God's name be hallowed among men with a chaste fear. If it is piety whereby blessed are the meek, let us ask that His kingdom may come, so that we become meek and no longer resist Him. If it is knowledge whereby blessed are they that mourn, let us pray that His will be done, for thus we shall mourn no more. If it is fortitude whereby blessed ere they that hunger, let us pray that our daily bread be given to us. If it is counsel whereby blessed are the merciful, let us forgive the trespasses of others that our own may be forgiven. If it is understanding whereby blessed are the pure in heart, let us pray lest we have a double heart by seeking after worldly things which ere the occasion of our temptations. If it is wisdom whereby blessed are the peacemakers for they shall be called the children of God, let us pray to be delivered from evil: for if we be delivered we shall by that very fact become the free children of God."
Reply to Objection 4: According to Augustine (Enchiridion cxvi), "Luke included not seven but five petitions in the Lord's Prayer, for by omitting it, he shows that the third petition is a kind of repetition of the two that precede, and thus helps us to understand it"; because, to wit, the will of God tends chiefly to this---that we come to the knowledge of His holiness and to reign together with Him. Again the last petition mentioned by Matthew, "Deliver us from evil," is omitted by Luke, so that each one may know himself to be delivered from evil if he be not led into temptation.
Reply to Objection 5: Prayer is offered up to God, not that we may bend Him, but that we may excite in ourselves the confidence to ask: which confidence is excited in us chiefly by the consideration of His charity in our regard, whereby he wills our good---wherefore we say: "Our Father"; and of His excellence, whereby He is able to fulfil it---wherefore we say: "Who art in heaven."
Ad nonum sic proceditur. Videtur quod inconvenienter septem petitiones orationis dominicae assignentur. Vanum enim est petere illud quod semper est. Sed nomen dei semper est sanctum, secundum illud Luc. I, sanctum nomen eius.
Regnum etiam eius est sempiternum, secundum illud Psalmo, regnum tuum, domine, regnum omnium saeculorum.
Voluntas etiam dei semper impletur, secundum illud Isaiae XLVI, omnis voluntas mea fiet.
Vanum ergo est petere quod nomen dei sanctificetur, quod regnum eius adveniat, et quod eius voluntas fiat.
Praeterea, prius est recedere a malo quam consequi bonum.
Inconvenienter igitur videntur praeordinari petitiones quae pertinent ad consequendum bonum, petitionibus quae pertinent ad amotionem mali.
Praeterea, ad hoc aliquid petitur ut donetur. Sed praecipuum donum dei est spiritus sanctus, et ea quae nobis per ipsum dantur.
Ergo videntur inconvenienter proponi petitiones, cum non respondeant donis spiritus sancti.
Praeterea, secundum Lucam in oratione dominica ponuntur solum quinque petitiones, ut patet Luc. XI.
Superfluum igitur fuit quod secundum matthaeum septem petitiones ponuntur.
Praeterea, in vanum videtur captare benevolentiam eius qui benevolentia sua nos praevenit. Sed deus nos sua benevolentia praevenit, quia ipse prior dilexit nos, ut dicitur I Ioan. IV.
Superflue ergo praemittitur petitionibus, pater noster, qui es in caelis, quod videtur ad benevolentiam captandam pertinere.
Sed in contrarium sufficit auctoritas christi orationem instituentis.
Respondeo dicendum quod oratio dominica perfectissima est, quia, sicut Augustinus dicit, ad probam, si recte et congruenter oramus, nihil aliud dicere possumus quam quod in ista oratione dominica positum est.
Quia enim oratio est quodammodo desiderii nostri interpres apud deum, illa solum recte orando petimus quae recte desiderare valemus. In oratione autem dominica non solum petuntur omnia quae recte desiderare possumus, sed etiam eo ordine quo desideranda sunt, ut sic haec oratio non solum instruat postulare, sed etiam sit informativa totius nostri affectus. Manifestum est autem quod primo cadit in desiderio finis; deinde ea quae sunt ad finem. Finis autem noster deus est. In quem noster affectus tendit dupliciter, uno quidem modo, prout volumus gloriam dei; alio modo, secundum quod volumus frui gloria eius. Quorum primum pertinet ad dilectionem qua deum in seipso diligimus, secundum vero pertinet ad dilectionem qua diligimus nos in deo. Et ideo prima petitio ponitur, sanctificetur nomen tuum, per quam petimus gloriam dei.
Secunda vero ponitur, adveniat regnum tuum, per quam petimus ad gloriam regni eius pervenire. Ad finem autem praedictum ordinat nos aliquid dupliciter, uno modo, per se; alio modo, per accidens. Per se quidem, bonum quod est utile in finem. Est autem aliquid utile in finem beatitudinis dupliciter. Uno modo, directe et principaliter, secundum meritum quo beatitudinem meremur deo obediendo. Et quantum ad hoc ponitur, fiat voluntas tua, sicut in caelo, et in terra.
Alio modo, instrumentaliter, et quasi coadiuvans nos ad merendum.
Et ad hoc pertinet quod dicitur, panem nostrum quotidianum da nobis hodie, sive hoc intelligatur de pane sacramentali, cuius quotidianus usus proficit homini, in quo etiam intelliguntur omnia alia sacramenta; sive etiam intelligatur de pane corporali, ut per panem intelligatur omnis sufficientia victus, sicut dicit Augustinus, ad probam; quia et eucharistia est praecipuum sacramentum, et panis est praecipuus cibus, unde et in evangelio matthaei scriptum est, supersubstantialem, idest praecipuum, ut Hieronymus exponit.
Per accidens autem ordinamur in beatitudinem per remotionem prohibentis. Tria autem sunt quae nos a beatitudine prohibent.
Primo quidem, peccatum, quod directe excludit a regno, secundum illud I ad Cor. VI, neque fornicarii, neque idolis servientes, etc., regnum dei possidebunt.
Et ad hoc pertinet quod dicitur, dimitte nobis debita nostra.
Secundo, tentatio, quae nos impedit ab observantia divinae voluntatis. Et ad hoc pertinet quod dicitur, et ne nos inducas in tentationem, per quod non petimus ut non tentemur, sed ut a tentatione non vincamur, quod est in tentationem induci. Tertio, poenalitas praesens, quae impedit sufficientiam vitae. Et quantum ad hoc dicitur, libera nos a malo.
Ad primum ergo dicendum quod, sicut Augustinus dicit, in libro de serm. Dom. In monte, cum dicimus, sanctificetur nomen tuum, non hoc petitur quasi non sit sanctum dei nomen, sed ut sanctum ab hominibus habeatur; quod pertinet ad dei gloriam in hominibus propagandam.
Quod autem dicitur, adveniat regnum tuum, non ita dictum est quasi deus nunc non regnet, sed, sicut Augustinus dicit, ad probam, desiderium nostrum ad illud regnum excitamus, ut nobis veniat, atque in eo regnemus.
Quod autem dicitur, fiat voluntas tua, recte intelligitur, obediatur praeceptis tuis. Sicut in caelo et in terra, idest, sicut ab Angelis, ita ab hominibus.
Unde hae tres petitiones perfecte complebuntur in vita futura, aliae vero quatuor pertinent ad necessitatem vitae praesentis, sicut Augustinus dicit, in enchiridio.
Ad secundum dicendum quod, cum oratio sit interpres desiderii, ordo petitionum non respondet ordini executionis, sed ordini desiderii sive intentionis, in quo prius est finis quam ea quae sunt ad finem, et consecutio boni quam remotio mali.
Ad tertium dicendum quod Augustinus, in libro de serm. Dom. In monte, adaptat septem petitiones donis et beatitudinibus, dicens, si timor dei est quo beati sunt pauperes spiritu, petamus ut sanctificetur in hominibus nomen dei timore casto. Si pietas est qua beati sunt mites, petamus ut veniat regnum eius, ut mitescamus, nec ei resistamus. Si scientia est qua beati sunt qui lugent, oremus ut fiat voluntas eius, quia sic non lugebimus.
Si fortitudo est qua beati sunt qui esuriunt, oremus ut panis noster quotidianus detur nobis.
Si consilium est quo beati sunt misericordes, debita dimittamus, ut nobis nostra dimittantur. Si intellectus est quo beati sunt mundo corde, oremus ne habeamus duplex cor, temporalia sectando, de quibus tentationes fiunt in nobis. Si sapientia est qua beati sunt pacifici quoniam filii dei vocabuntur, oremus ut liberemur a malo, ipsa enim liberatio liberos nos faciet filios dei.
Ad quartum dicendum quod, sicut Augustinus dicit, in enchirid., Lucas in oratione dominica petitiones non septem, sed quinque complexus est. Ostendens enim tertiam petitionem duarum praemissarum esse quodammodo repetitionem, praetermittendo eam facit intelligi, quia scilicet ad hoc praecipue voluntas dei tendit ut eius sanctitatem cognoscamus, et cum ipso regnemus.
Quod etiam matthaeus in ultimo posuit, libera nos a malo, Lucas non posuit, ut sciat unusquisque in eo se liberari a malo quod non infertur in tentationem.
Ad quintum dicendum quod oratio non porrigitur deo ut ipsum flectamus, sed ut in nobis ipsis fiduciam excitemus postulandi.
Quae quidem praecipue excitatur in nobis considerando eius caritatem ad nos, qua bonum nostrum vult, et ideo dicimus, pater noster; et eius excellentiam, qua potest, et ideo dicimus, qui es in caelis.