PARTICULA III.

Quomodo per baptismum peccatum originale transit reatu, et manet actu ?

Tertio quaeritur, Quomodo per baptismum peccatum originale transit reatu, et manet actu ?

Ad hoc objicitur sic:

1. Augustinus in libro de Baptismo parvulorum tractans illud verbum Apostoli, ad Roman, iv, 6 et 7: Sicut et David dicit beatitudinem hominis, cui Deus accepto fert justitiam sine operibus: Beati quorum remissae sunt iniquitates , ''dicit sic: " Concupiscentia quae est originale peccatum, praeterit reatu, et manet actu. " Ex hoc arguitur sic: Actus ibi aut dicitur id quod facit peccatum esse actu, secundum quod est formale in ipso: aut dicitur actus operatio. Si primo modo, carentia debitae justitiae erit, quae per peccatum dicitur actu: et illa tollitur in baptismo: ergo non manet actu. Si actus dicitur operatio: hoc non videtur: quia originale in parvulo non habet talem actum qui sit in parvulo, cum ex natura corrupta contrahatur: ergo videtur, quod nihil sit dictum, quod peccatum originale transit reatu, et manet actu.

2. Adhuc, ad Roman, iv, 7, super illud: Beati quorum, etc. Glossa: " Concupiscentia carnis dimittitur in baptismate ut non imputetur peccatum. " Ergo non manet actu peccatum.

Contra:

l.. Ad Roman, iv, 7, super illud verbum: Beati quorum, Glossa: " Quomodo potest fieri quod alia peccata (actualia scilicet) praetereunt actu et remanent reatu: ita e contrario fieri potest, ut originale remaneat actu, et transeat reatu. " Ergo videtur, quod transit reatu, et remanet actu.

2. Adhuc, Joannes Damascenus in libro IV de Fide orthodoxa, cap. de baptismo : " Quoniam duplex est homo, ex anima scilicet et corpore, duplicem purgationem, dedit ei Deus, scilicet per spiritum, et per aquam. Per spiritum, quia secundum imaginem et similitudinem Dei renovatur: per aquam etiam per Spiritus sancti gratiam corpus a peccato purgatur, et a corruptione liberatur. " Et sic videtur, si illa corruptio dicitur actus originalis, quod originale transit actu et reatu: et sic iterum non est verum, quod transit reatu, et remanet actu.

Ulterius quaeritur hic, Si totum originale quantum ad culpam et paenam tollitur in baptismo ?

Et videtur, quod sic.

Paena enim originalis est carentia visionis Dei: culpa autem carentia debitae justitiae. Et constat, quod per gratiam Christi tollitur culpa, quia confertur ei justitia in baptismo: et aufertur paena, quia hoc dicit fides, quod si baptizatus moreretur, statim evolaret, et non careret visione Dei. Ergo totum tollitur in baptismo, et culpa et paena.

Sed iterum contra hoc videtur esse,

1. Quod dicit Glossa super epist, ad Romanos, iv, 7, super illud: Beati quorum, etc, " Fomes peccati ante baptismum et culpa est et paena: post baptismum vero paena et non culpa. " Ergo videtur, quod non totum originale tollitur in baptismo: quia fomitem vocat originale.

2. Quod si concedatur, iterum contrarium est quod dicitur in Glossa super epist, ad Roman, v, 15, super illud: Sed non sicut delictum, ita ei donum: et quia donum gratiae potentius est in delendo, quam peccatum primi hominis in inducendo peccatum: sed peccatum primi hominis induxit peccatum originale quantum ad culpam et paenam: ergo gratia Christi quae potentior est, debet delere quantum ad culpam et paenam.

Solutio. Dicendum, quod sicut dicunt Sancti, peccatum originale in baptismo transit reatu, et manet actu. Et hujus causa est, quia secus est de actu istius peccati et alterius. In actuali enim peccato actus praecedit reatum, et est causa reatus. In originali vero reatus praecedit actum et est causa actus. Quia enim puer nascitur cum carentia debitae justitiae, ideo ex corruptione carnis contractae per nativitatem, incenditur fomes ad illicitos actus, quae sicut dicit Augustinus, vocatur concupiscibilitas in parvulis, concupiscentia in adultis, et haec dicitur actus originalis peccati, et dicitur etiam a quibusdam sanctis leae membrorum, quia ligat membra. Ad Roman, vii, 23: Video aliam legem in membris meis repugnantem legi mentis meae, etcaptivantem me in lege peccati quae est in membris meis. Dicitur etiam a quibusdam tyrannus, quia vehementia libidinis quasi cogit ad illicitum.

Ad primum ergo dicendum, quod actus originalis est qui sequitur originale, et est actus concupiscentiae et fomitis: et quoad illum manet actu: quia talis concupiscentia manet in baptizatis secundum actum concupiscendi: et de illo intendit Augustinus.

Ad aliud dicendum, quod concupiscentia carnis duplex est, suffocans scilicet, et promovens. Suffocans dicitur, quae praefocat vitalem spiritum gratiae, ita scilicet, quod homo compellatur ad illicitam: et illa dimittitur in baptismo, ita scilicet quod peccatum non regnet in nostro mortali corpore, ita quod compellat ad illicitum sicut tyrannus. Promovens dicitur, quae est ad exercitium virtutis. Et quia illa est ad coronam: non enim coronatur, ut dicitur, II ad Timoth, ii, 5, nisi qui legitime certaverit: concordat cum gratia baptismali, et manet cum ipsa.

Ad id quod contra objicitur, dicendum quod patet solutio: quia hoc modo manet actu: et hoc potest fieri, sicut dicit Glossa: et in hoc non discordat a gratia, ut dictum est.

Ad dictum Joannis Damasceni, dicendum, quod sacramentum baptismi ex spiritu et aqua componitur: et ideo lavatur secundum imaginem, et secundum carnis corruptionem.: sed secundum carnem a concupiscentia suffocante et non promovente, ut dictum est.

Ad id quod ulterius quaeritur, jam patet solutio: quia licet tollatur paena quae est carentia visionis Dei, quae est paena damni, tamen non tota paena tollitur, quae est paena sensus concupiscentiae ad exercitium virtutis,

Ad id quod contra objicitur, dicendum quod post baptismum manet fomes non suffocans, sed promovens in pugna contra vitia: et hoc non est contrarium gratiae baptismali, ut dictum est.

Ad ultimum dicendum, quod gratia potentior est quam delictum: et quamvis delictum induxit peccatum quantum ad paenam et culpam, et gratia non delet omnem paenam: tamen delet paenam impedientem gratiam, et dimittit eam quae promovet ad gratiam et meritum.