MEMBRUM III.

A quo sit fomes sicut a causa ?

Tertio quaeritur, A quo sit fomes sicut a causa ?

Et videtur, quod a Deo.

1. Augustinus in libro de Libero arbitrio : " Poena peccati justa est, et supplicium nominatur. " Fomes paena peccati est. Ergo justa est. Omne justum bonum, ut dicunt Augustinus et Boetius: omne justum et bonum a Deo: ergo fomes est a Deo.

2. Adhuc, Augustinus, ibidem in libro de libero arbitrio: " Deus fecit concupiscentiam ut ultor peccati. " Ultio talis a Deo est. Ergo concupiscentia sive fomes a Deo est.

Contra:

1. Augustinus m libro Quinque responsionum : " Libido non est naturae bonum, sed per peccatum primorum hominum accidens malum atque pudendum, cujus auctor Deus non est, sed diabolus. " Videtur ergo, quod fomes a diabolo est, non a Deo.

2. Adhuc, Augustinus, ibidem, " Libido est inimica vitae quae me currentem, et placere Deo per ducatum gratiae volentem, diversorum libitu malorum aculeis impugnat et provocat. " Tale quid non potest esse a Deo, sed a diabolo. Ergo fomes non est a Deo.

3. Adhuc, Ad Roman, vi, 12, super illud: Non regnet peccatum in vestro mortali corpore, Glossa, id est, fomes peccati: peccatum non est a Deo: ergo nec fomes.

4. Adhuc, Ad Roman. vi, 6, super illud: Vetus homo noster simul crucifixus est, Glossa, id est, fomes, qui nobis non est a Deo.

5. Adhuc, Augustinus in libro Quinque responsionum: " Credite malum esse a diabolo, non bonum. " Sed libido est quoddam malum, quam Apostolus legem carnis, id est, malam consuetudinem nominat. Ergo libido non est a Deo: ergo nec fo m es .

6. Adhuc, Fulgentius: " Sapiens non facit unde opus suum fiat deterius. " Ex libidine opus Dei deterius fit. Ergo libidinem sapiens Deus in opere suo non iacit: ergo libido sive fomes a Deo non est.

7. Adhuc, Omnes paenas indetractabiles, ut dicit Damascenus, quas Deus plantavit in nobis, Christus suscipiendo nostram naturam suscepit. Libidinem sive fomitem in nostra natura non suscepit. Ergo in nostra natura non plantavit: ergo fomes non est a Deo.

8. Adhuc, Secundum Philosophum in Moralibus, passiones vel habitus bona vel mala differunt operatione. Nulla operatio libidinis bona est: quia dicit Augustinus, quod universorum malorum est causa, et secundum Aristotelem in Ethicis, maxime fugienda est his qui volunt esse boni secundum virtutem. Ergo libido non est bona: ergo non a Deo est: quia dicit Dionysius, quod bonum est, quod est a Deo bono.

Ulterius quaeritur ad intellectum dictorum, Ad quid sit concupiscentia in nobis ?

Et videtur, quod ad nihil nisi ad malum.

1. Augustinus in libro de Libero arbitrio: " Clarum est, nihil aliud quam libidinem esse causam omnium malorum. "

2. Adhuc, Super illud epist, ad Roman, vii, 24: Ego carnalis sum, ve-numdatus sub peccato, Glossa: " Hic peccati nomine concupiscentiam appellat, unde oriuntur omnia peccata: quidquid enim peccatorum est in dictis et in factis et in cogitationibus, non oritur nisi ex mala concupiscentia quae ex peccato est. "

Contra:

1. Super illud epist, ad Galat, v, 19: Manifesta sunt opera carnis, Glossa: " Credere omnia mala accidere ex carne, error est: non enim omnia vitae in quae vitia tribuenda sunt carni, ne forte ab his omnibus mundemus diabolum qui carnem non habet. " Ergo concupiscentia non est causa omnium malorum.

2. Adhuc, Peccatum est in diabolo: et constat non esse ex fomite, quia carnem non habet, et fomes non habetur nisi in carne: ergo non omne peccatum est ex fomite.

Ulterius quaeritur ad perfectam intelligentiam praedictorum, Utrum fomes aequaliter sit in eis in quibus est?

Et videtur, quod sic: quia

1. Quod ex uno aequali est, in omnibus est aequale: fomes est ex uno, scilicet ex originali peccato et aequali: ergo aequalis est in omnibus secundum legem concupiscentiae ab Adam descendentibus.

2. Adhuc, Fomes est pronitas ad quodcumque peccatum: sed ultra quodcumque non potest se extendi, quia illud omnia comprehendit: ergo videtur, quod aequaliter sit in omnibus in quibus est.

Contra:

1. Unus pronior est ad peccandum quam alius: et non nisi ex fomite, qui magis intenditur in uno quam in alio,

2. Adhuc, Augustinus ad Valerium: " Concupiscentia quotidie minuitur in proficientibus et continentibus, maxime accedente senectute . ''"

3. Adhuc, Augustinus in libro de Lapsu mundi : " Concupiscentia cum qua nati sumus, finiri non potest quamdiu vivimus: minui potest, sed finiri non potest. "

Solutio. Ad primo quaesitum, scilicet a quo sit fomes sicut a causa?

Dicendum quod dupliciter consideratur fomes, scilicet secundum ordinem ad peccatum originale, ex quo est ut propria sequela ipsius et paena. Consideratur etiam secundum ordinem ad peccatum sequens, ad quod instigat et inflammat: et sic causa mali est. Et in istis duabus considerationibus a Deo esse non potest: quia Deus causa mali non est: tamen ordinator mali est et ordinat malum. Unde ordinatio fomitis hoc modo a Deo est, quod scilicet sit in paenam peccati praeteriti, et in exercitium sanctorum in pugna contra futurum peccatum: quia si non esset fomes, non esset pugna contra incontinentiam. Et propter hoc Sancti loquuntur diversimode de fomite. Quidam enim dicunt, quod non sit a Deo: quidam, quod sit a Deo: quia ordinatio ejus a Deo est: et sic justa paena est ordinatione divina inflicta.

Ad primum ergo dicendum, quod dictum Augustini respicit ordinationem et justitiam, et sic a Deo est: secundum se tamen a Deo non est.

Ad aliud dicendum, quod solutio patet per idem: talis enim ultio respicit justitiam divinam: et illa a Deo est, licet fomes prout est concupiscentia inordinata, a Deo non sit.

Ad octo quae inducuntur in contrarium, dicendum quod, omnia considerant fomitem in quantum est libido inordinata, ad malum instigant et a malo causata. Et sic dicit Augustinus in libro de Nuptiis ei concupiscentia, quod, est filia peccati, ex qua traducitur originale in omnes, qui secundum legem concupiscentiae descendunt ab Adam. Et sic dicit Philosophus eam esse fugiendam: quia operationes ejus malae sunt. Et sic dicit Damascenus passionem detractabilem sive vituperabilem, quam Deus nec in natura plantavit, nec cum natura suscepit.

Ad id quod ulterius quaeritur, Ad quid sit ?

Dicendum quod secundum se non est nisi ad malum: quia causa malorum est, et radix omnium quae ex concupiscentia, oriuntur. Et sic etiam est improba voluntas et improbus appetitus, ardens in malum, et inflammans.

Ad duo objecta sequentia dicendum, quod concedenda sunt et procedunt: quia hoc idem probant. Sicut enim dicit Gregorius, venumdatos sub peccato non tenet nos nisi concupiscentia a diabolo: qui, sicut dicit, parentibus primis minimum deceptionis obtulit, et ab omnibus posteris continue peccati et mortis debitum exposcit, tamquam a servis pretio primae deceptionis in servitutem emptis.

Ad id quod contra objicitur, dicendum quod concupiscentia dupliciter sumitur: generaliter et specialiter. Generaliter enim sumpta nihil aliud est, quam improba voluntas inclinans ad malum quodlibet, ut dictum est. Et sic est in diabolo et in homine. Et sic dicit Dionysius in libro de Divinis nominibus, quod triplex est malum daemonis, scilicet furor irrationabilis, demens concupiscentia, et phantasia proterva. Et sic causa omnium malorum est. Dicitur etiam specialiter in venereis et delectabilibus carnis I et sic proprie dicitur fomes. Et ita loquitur Glossa super epist. ad Galat, v, 19.

Ad aliud dicendum, quod jam solutum est. In diabolo enim peccatum est ex concupiscentia large dicta, quae demens concupiscentia dicitur, et non ex fomite prout est concupiscentia in carne.

Ad id quod ulterius quaeritur, Utrum fomes aequaliter sit in omnibus ?

Dicendum quod non. Unus enim pronior est ad peccandum quam alius. Licet enim ex una et aequali causa sit in

omnibus, tamen diversae sunt dispositiones subjecti in quo est, scilicet ex aetate, et consuetudine et complexione, ex quibus plus intenditur in uno quam in alio: et in eodem plus in uno tempore, quam in alio. Juvenes enim plus ardent quam senes. Propter quod dicit Philosophus in II Ethicorum, quod peccata incontinentiae ad puerilia peccata ferimus, nisi sint senes dierum malorum, de quibus dicitur, Daniel, xiii, 52. De quibus dicit Augustinus ad Valerium sic: " Qui concupiscentiae nequiter serviunt, tantas in eis vires accipit, ut plurimi qui jam aetate deficientibus membris, eisdemque partibus corporis ad illud opus admoveri minus valentibus, turpius et procacius insanire non desinant. "

Ad aliud dicendum, quod licet ad omnia se habeat, et extra nihil sit, tamen ex dispositionibus diversis subjecti intenditur et remittitur, ut dictum est, et in eodem et in diversis: sed non finitur, ut dicit Augustinus. Et hujus causa est, quia corruptio quae ex originali peccato est in homine, non finitur dum est. Excipitur tamen beata Virgo ab Augustino, propter honorem Domini nostri Jesu Christi, quam in vase corrupto non decuit concipi, nec formari, nec nasci. Et propter hoc, ut dicit Damascenus, praevenit in eam Spiritus sanctificans et emundans ab omni vitiosa corruptione fomitis.

Ad tria quae in contrarium objiciuntur, dicendum quod jam patet solutio: quia jam dictum est, quod minuitur ex dispositione subjecti et augetur, et tamen non finitur, ut dictum est.