ARTICULUS I.

Utrum veniale peccatum sit macula in anima ? et, Si macula est, in quo differt a macula mortalis peccati, et in quo conveniat ?

Ad primum proceditur sic:

1. Videtur, quod veniale sit macula in anima. Gregorius in Moralibus distinguens inter crimen et culpam dicit sic: " Culpa polluit, crimen exstinguit . " Veniale peccatum culpa est, quod per se patet. Ergo polluit. Videtur ergo quod polluit imaginem Dei. et maculam relinquit.

2. Adhuc, Augustinus in libro XII de Trinitate: " Ratio cum ad inferiora et superiora percipienda, quae non privatim, sed communiter ab omnibus qui talia diligunt, sine ulla angustia vel invidia casto possidentur amplexu, vel sibi vel aliis consulit: et fallatur in aliquo per ignorantiam temporalium, quia et hoc temporaliter gerit, et modum agendi, non teneat quem debebat, humana est tentatio . " Sed humana tentatio veniale peccatum est. Ergo macula venialis erit in inferiori parte rationis: et sic veniale macula est in anima.

3. Adhuc, Videtur etiam, quod sit in superiori parte rationis: superior enim pars est, ut dicit Augustinus in libro XII de Trinitate , ''qua convertimur ad

Deum: et sicut idem dicit in libro de Conflictu vitiorum et virtutum, in tali conversione saepe per subreptionem veniunt cogitationes blasphemiae et mala quae maculant mentem et orantes: et non possunt dici mortalia peccata: ergo videtur, quod veniale polluit et maculat etiam superiorem partem rationis.

Secundo quaeritur, In quo differat a macula mortalis, et in quo conveniat ?

Et videtur, quod in nullo differat. 1. Dicit enim Augustinus in libro de Doctrina Christiana et in libro LXXXIII Quaestionum, quod " omnis humana perversitas est, vel uti fruendis, vel frui utendis: " haec in utroque est tam veniali quam mortali: ergo videtur, quod in maculando animam non differat.

2. Adhuc, Si differret, hoc esset vel in conversione, vel in aversione: sed in utroque aversio est ab incommutabili bono, et conversio ad bonum commutabile: ergo videtur, quod maculae quibus maculant animam, non differant.

3. Adhuc, Si differunt, tunc differunt vel ratione principii, vel ratione finis, vel ratione modi qui dicit formam. Ratione principii non differunt: quia in utroque est principium mala voluntas. Ratione finis non differunt: quia in utroque est finis conversio ad mutabile bonum, in quo quaerit delectari peccator. Ratione modi sive formae non differunt: quia in utroque qui peccat, peccat abstractus et illectus.

Solutio. Ad primo quaesitum dicendum, quod utrumque maculat animam, sed diversa macula. Dicit enim Gregorius, quod " veniale obscurat, mortale obtenebrat: eo quod mortale non secum lucem compatitur et pulchritudinem gratiae, quam secum compatitur veniale. "

Et per hoc patet solutio ad tria prima: utrumque enim imprimit ma- culam, sed unum obscurantem, alterum obtenebrantem: et hoc tam in inferiori parte rationis, quam in superiori, sicut est objectum.

Ad id quod ulterius quaeritur, dicendum quod jam fere patet solutio: maculae enim utrique conveniunt in hoc quod, maculae sunt, sed differunt secundum qualitatem et quantitatem peccatorum, ex quibus sunt.

Ad primum ergo quod contra objicitur, dicendum quod licet in utroque sit uti fruendis, et frui utendis: tamen valde inaequale est et dissimile: quia qui fruitur utendis mortaliter, ille creaturam ponit finem dilectionis: et haec est completa perversitas: quia autem venialiter, non ponit finem dilectionis in creaturis, sed adhaeret eis plus quam debet.

Ad aliud dicendum, quod licet in utroque sit aversio et conversio, tamen valde inaequaliter: quia aversio mortalis omnino abstractio est et habitualis: quia non remanet in eo gratia per quam habitualiter conjungatur. In veniali autem non est sic: non enim avertitur nisi secundum actum, quia scilicet tunc non convertitur secundum actum in summum bonum.

Ad ultimum dicendum, quod differunt ratione omnium illorum trium. Voluntas enim non est aequaliter mala in veniali et in mortali. Nec mutabile bonum est aequaliter finis, ut paulo ante dictum est. Nec modus est aequalis: quia mortaliter peccans omnino abstrahitur et omnino allicitur a bono commutabili: et hoc non est in peccante venialiter, quia non abstrahitur nec allicitur, nisi secundum actum ut tunc: simpliciter autem potest esse non abstractus et non illectus propter gratiam gratum facientem quam secum compatitur veniale.