QUAESTIO II. De numero et sufficientia signorum divinae voluntatis.

Secundo quaeritur. de numero et sufficientia signorum divinae voluntatis.

Et ponit Magister quinque Signa, quae continentur in hoc versu;

Praecipit et prohibet, permittit, consulit, implet.

Et videtur, quod debeat ponere pauciora. 1. Quoniam signum et signatum dicuntur correlative, et si unum oppositorum dicitur multipliciter, et reliquum, sed si unum non dicitur multipliciter, nec reliquum, per artem Topicorum ; sed voluntas Dei est una et uno modo se habens; ergo unum solum debet habere signum.

2. Item, aut signa haec distinguuntur ratione modi significandi, aut ratione rei . Si ratione rei significantis, ergo tot debent esse signa, quot res, quia omnis res signum est divinae voluntatis tanquam causae. Si ratione modi significandi; sed eodem modo significant divinam voluntatem praeceptio et prohibitio; ergo sunt unum signum.

3. Item, voluntas Dei, sicut infra patebit, non est respectu mali, ergo nullum signum eius debet accipi per comparationem ad malum; cum ergo permissio et prohibitio sint respectu mali, non sunt signa voluntatis divinae.

Quod sint plura, videtur; 4. Quia cuilibet bono respondet malum ex opposito, immo uni bono plura mala : ergo tot vel plura signa debent accipi a parte mali, sicut ex parte boni. Cum ergo ex parte boni sint tria: patet etc.

5. Item, sicut impletioni respondet permissio, ita et cohibitio , immo multo fortius et magis ex opposito; ergo videtur, quod plura sint signa.

6. Item, sicut praeceptioni opponitur prohibitio, ita consilio dissuasio; ergo videtur, quod sint plura.

CONCLUSIO.

Numerus et sufficientia quinque signorum voluntatis divinae explicantur.

Respondeo; Dicendum, quod numerus signorum uno modo consuevit accipi sic. Voluntas enim divina, proprie loquendo, est praesentium et futurorum; praeteritorum autem aut non est, aut non alio modo quam praesentium.

Secundum hoc notandum, quod si est respectu praesentis, aut illud est bonum, et sic impletio; aut malum, et sic permissio. Si respectu futuri, hoc tripliciter; aut est malum, et sic prohibitio; aut bonum necessarium, et sic praeceptio; aut bonum supererogationis, et sic consilium. Bonum autem supererogationis non habet malum oppositum, ideo nec consilium habet signum oppositum.

Alio modo possunt distingui sic; voluntas divina, sicut infra patebit, aliquid vult simpliciter, aliquid vult conditionaliter sive quantum in se ; et utroque modo contingit eam significari. Voluntas ergo absoluta potest ad aliquid comparari aut per modum complacentiae, aut per modum displicentiae. Si per modum displicentiae, illud nullo modo fit ; et ita hanc non contingit significari nec sciri aliquo signo exteriori. Si per modum complacentiae, aut quia placet illud quod fit, et sic impletio; aut quia placet aliquid ex illo, et sic permissio; et sic habemus duo signa. Potest iterum significari divina voluntas ut antecedens sive conditionalis, et hoc dupliciter; aut per modum complacentiae, ita quod oppositum displicet, et sic praeceptio; aut per modum displicentiae, et sic prohibitio; aut per modum complacentiae, ita tamen quod oppositum non displicet, et sic consilium. Per modum vero displicentiae , ita quod oppositum non placet,

non est possibile reperiri.

Et secundum hoc patet numerus et sufficientia et solutio obiectorum.

1. Quod enim obiicitur, quod voluntas beneplaciti non est multiplex ; dicendum, quod hoc verum est quantum ad substantiam; tamen quantum ad connotata multiplex est, ut visum est. Voluntas enim absoluta connotat effectum, voluntas conditionata connotat naturalem ordinationem rei ad eventum, sicut omnium ad salutem

2. Ad illud quod quaeritur, utrum ratione modi significandi etc; dicendum, quod ratione modi significandi. Est enim aliquis modus significandi voluntatem ut detestantem, quod facit prohibitio; alius modus ut approbantem, quod facit praeceptio.

3. Ad illud quod obiicitur, quod voluntas non est respectu mali; dicendum, quod per modum approbantis non est respectu mali, sed ex malo eliciti; per modum vero detestantis est respectu mali in se.

4. Ad illud quod obiicitur, quod cuilibet bono respondet malum ex opposito; dicendum, quod verum est; sed tamen bono supererogationis potest opponi malum et nonmalum. In quantum enim supererogationis, opponitur minus bonum; in quantum autem bonum, opponitur malum, sed non aliud, et illud quidem opponitur bono praecepti; et ideo cadit sub prohibitione.

5. Ad illud quod obiicitur de cohibitione, dicendum , quod illa impedit effectum, et propter hoc privat rationem significandi, ut visum est.

6. Ad illud quod obiicitur, quod consilio opponitur dissuasio; dicendum, quod, sicut opinio est una contrariorum, quia est acceptio unius partis cum formidine alterius , sic consilium, quia non accipit alteram partem determinate, comprehendit suasionem et dissuasionem. Nam qui suadet consulit, et qui dissuadet similiter consulit aliquid.