MEMBRUM II. De filiabus irae.

Deinde, Quaeritur de filiabus irae quas Gregorius dicit esse sex, sic: " De ira rixae, tumor mentis, contumeliae, clamor, indignatio, blasphemiae proferuntur. " Et haec simul in una auctoritate dicuntur ab Apostolo, ad Ephes, iv, 31: Ira, et indignatio, et clamor, et blasphemia tollatur a vobis.

Numerus autem harum filiarum sic accipitur: Ira enim est appetitus in vindictam, ut dictum est. Aut igitur est in signo, aut in re. Si in signo: non est nisi subtractio benevolentiae quae debetur proximo: et haec sunt in signo et aversione vultus: quod fit cum indignatione, quod scilicet non dignatur ei debitam et consuetam benevolentiam exhibere. Si in re: aut est in verbo, aut in facto. Si est in verbo, aut est in Deum, qui non permittit vindictam fieri, aut in proximum in quem intendit vindicare. Si est in Deum: tunc est blasphemia, quia blasphemia est impositio falsi criminis in Deum, et hoc procedit ex ira, quando culpat Deum, quod non vindicat in eum cui irascitur. Et est contra hoc verbum Apostoli, ad Roman, xii, 19: Scriptum est enim : Mihi vindicta, ego retribuam, dicit Dominus . Si in proximum: tunc est maledictum, quod Isidorus ponit filiam: et est contra hoc verbum Apostoli, ad Roman, xii, 17: Nulli malum, pro malo reddentes. Et supra, v. 14: Benedicite, ei nolite maledicere. Si autem est in re: tunc aut est in corde, aut in opere. Si in corde: tunc est tumor mentis, quando scilicet elata mens indignum reputat, quod talia sustinet sine vindicta. Si est in opere: tunc est rixa. Unde Augustinus super illud Apostoli, ad Galat, v, 15: Quod invicem mordetis, et comeditis, etc. " Rixa est, quando ex ira invicem se percutiunt. " Et ratio dicti est, quia proprie corrixari aprorum est, quando dentibus se invicem secant, sicut etiam irati se invicem secant verbo et facio. Contumelia autem oritur ex ira, quando mens exasperata et vindictam appetens, per maledictum contumeliam profert in proximum criminis objectu. Clamor vero ex ira oritur, quando per iracundiam subsannando maledictum profertur in proximum cum clamore et subsannatione.

Objicitur autem: quia ab Isidoro odium ponitur filia irae, quam Gregorius non ponit: et sic videtur insufficiens esse.

Sed ad hoc dicendum, quod odium non addit differentiam specificam super iram, sed accidentalem tantum: quia odium est inveterata ira, ut dicit Augustinus: et in Regula ejusdem dicitur: " Ne ira crescat in odium, etc, " sicut superius notatum est. Secundum Gregorium autem filiae alicujus vitii dicuntur, quae specifica differentia inter se differunt, sed per aliquam occasionem ex capitali vitio oriuntur.

Et haec dicta de filiabus irae sufficiant.