QUAESTIO II. Utrum aliquis possit facere contra voluntatem signi.

Secundo quaeritur, utrum aliquis possit facere contra voluntatem signi. Et quod non, videtur:

1. Quia signum et signatum conformari debent: ergo quod fit contra unum fit contra reliquum; ergo si non potest contra signatum, nec contra signum. Alioquin si non fit contra signatum, et contra signum, tunc signum est falsum. Si enim signum ducit in signatum , significat, quod fit contra ipsum fieri contra signatum.

2. Item , minimum inter omnia signa est permissio, cum sit respectu mali, ad quod minime ordinatur beneplacitum Dei: ergo si minime accedit ad voluntatem beneplaciti, si non potest fieri contra permissionem, multo minus contra alia. Sed non potest fieri contra permissionem, sicut dicit Magister in littera et Augustinus de Civitate vigesimo: " Sicut nullus hominum agit recte, nisi adiutus divino auxilio; sic nullus hominum atque daemonum agit inique, nisi eodem divino atque iustissimo permittatur iudicio ".

3. Item, potentior est voluntas, cui non potest resisti nec in re nec in signo, quam cui potest in signo saltem, etsi non in re; sed Deus est potentissimus; ergo videtur, quod nec voluntati eius nec signo voluntatis possit resisti, et sic etc.

Contra: 1. Inter omnia signa voluntatis praeceptio sive imperium videtur esse potentissimum; sed fieri potest et fit tota die contra divinum mandatum; ergo contra omnia alia.

2. Item, videtur quod specialiter contra permissionem, quia permissio non est nisi mali culpae; sed malum culpae non est malum, nisi voluntarie fiat, et si voluntarie fit, potest non fieri: ergo permittente Deo aliquem male facere, potest non facere: ergo potest facere contra permissionem.

3. Item, super illud Psalmi : Eduxit eos cum argento et auro, Glossa dicit, quod idem fuit praeceptum et permissum, scilicet asportatio vasorum; ergo cum possit fieri contra praeceptum, pari ratione et contra permissionem et contra alia per consequens: ergo contra omnem voluntatem signi.

CONCLUSIO.

Contra tria signa divinae voluntatis aliquid fieri potest, contra duo vero non, quod duplici ratione probatur.

Respondeo: Dicendum, quod contra aliquod signum divinae voluntatis potest fieri, contra aliquod non.

Et ratio huius duplex est ex duplici modo distinguendi signa. Quaedam enim sunt signa respectu praesentis, ut impletio et permissio; quaedam respectu futuri, ut praeceptio et consilium et prohibitio. Et quoniam de praesenti quod fit impossibile est in praesenti non fieri

quoniam "omne quod est, quando est, necesse est esse "

ideo respectu signorum de praesenti non potest esse resistentia; quia si sit resistentia, iam non sunt praesentia. Quia vero futura vel facienda possunt non fieri, ideo quantum ad signa tria sequentia resistentia potest esse.

Alia ratio sumitur secundum alium modum distinguendi: quia quaedam sunt signa divinae voluntatis absolutae, quaedam conditionatae. Dico igitur, quod quia contra voluntatem absolutam non potest fieri, non potest etiam fieri contra signa voluntatis absolutae, ut puta sunt impletio et permissio. Quia vero contra voluntatem antecedentem sive conditionatam potest fieri, quia potest homo divertere ab ordine, ad quem ex sui institutione conditus est: hinc est, quod potest fieri contra voluntatem signi, quae illam significat, scilicet contra prohibitionem, praeceptionem et consilium.

1. Ad illud ergo quod primo obiicitur, quod contra nullum potest fieri; patet solutio, quod non sunt falsa .

2. Ad illud quod obiicitur, quod minimum est permissio; dicendum, quod maior significatio vel minor nihil facit ad hoc, sed praesentialitas effectus, vel etiam, quia significat voluntatem absolutam, quae aliquid connotat absolute.

3. Ad illud quod obiicitur, quod potentius est illud, contra cuius signum non potest fieri; dicendum, quod verum est, quando voluntas vult omnino, quod nihil fiat, nisi quod ostendit se velle; sed divina voluntas non est talis, immo vult, quod unusquisque habeat propriam libertatem et faciat quod vult. Unde et potentia faciendi contra divinam voluntatem est a divina voluntate; et ideo non esset potentior propter hoc. Unde distinguendum, quod posse facere contra signum voluntatis alicuius aut est contra voluntatem, et sic attestatur impotentiae; aut illud posse est a voluntate, cuius est signum, et sic non attestatur impotentiae, sed magis potentiae.

1. Ad illud quod obiicitur, quod contra omnia, quia fit contra praeceptionem, quae est maximum signum; solvendum est ver interemptionem, quod non est maximum signum. Praeterea, hoc nihil facit ad propositum, sed praesentialitas in effectu et absolutio in signato .

2. Ad illud quod obiicitur, quod fit contra permissionem, quia peccator potest non peccare; dicendum, quod Deus non dicitur permittere peccare nisi eum qui actualiter peccat, dum peccat; et tunc impossibile est, eum non peccare.

3. Ad illud quod ultimo obiicitur, quod idem fuit ibi praeceptum et permissum; dicendum, quod permissio multis modis accipitur in Scriptura. Primo modo dicitur permissio non cohibere, sicut Dominus permittit mala, quia non cohibet; et hoc modo est signum voluntatis divinae distinctum contra praeceptum . Alio modo, non punire temporaliter; et sic dicitur libellus repudii permitti. Matthaei decimo nono : Moyses ad duritiam vestram permisit. Tertio modo, non prohibere, Psalmus : Irascimini et nolite peccare, Glossa; " permittit quod necessitatis est", id est, non prohibet Quarto modo permittere est minus bonum indulgere, super illud primae ad Corinthios septimo : Hoc autem dico secundum indulgentiam etc., Glossa: permittit.