PSALMUS I. Felicitas justorum, et impiorum miseria.
Dicit ergo: His malis caret,nec hoc tantum sed in lege Domini voluntas ejus.
Psalmus II. Christi imperium panis conatibus homines expugnabunt.
PSALMUS III. David fugiens Absalom a Deo salutem sperat.
PSALMUS IV. David hortatur ad pacem et omnia bona speranda.
PSALMUS V. Contra malignum, auxilium divinum implorat justus.
PSALMUS VI. Oratio poenitentis Dei misericordiam implorantis.
PSALMUS VIII. In operibus suis mirabilis Dominus.
PSALMUS IX. Celebratur potentia Dei qui impios disperdit et pauperes tuetur.
Dicit ergo : Sic adulabuntur impii
PSALMUS XI. Oratio pro imploranda Dei ope contra impios.
PSALMUS XII. Deprecatio animae fidelis in tribulatione.
Dicit ergo: Sic fecisti, sed tandem
Dicit ergo : Sic retribuet mihi et justitiam, et puritatem: et hoc justum,
PSALMUS XVIII. Deum praedicant creaturae et divina. Peccatorum condonatio postulatur.
PSALMUS XIX. Oratio pro principe ad bellum proficiscente.
PSALMUS XX. Christi post depictos inimicos gratiarum actio.
PSALMUS XXI. Christus moriturus obsecrat ut sibi adsit Deus, et eum laudat.
Dicit ergo : Sic rogo : nec mirum :
Dicit ergo : Sic mea dimitte delicta, nec hoc tantum peto, imo, respice ini - micos meos,
PSALMUS XXVI. David sitam profitetur fiduciam in Deo, et ejus implorat auxilium.
PSALMUS XXVIII. Vocantur filii Dei ad adorandum Dominum, cujus vox describitur.
PSALMUS XXIX. Gratiarum actio pro liberatione a morte et tribulatione.
PSALMUS XXX. Precatio Christi et fidelium se Deo in moerore commitentium.
PSALMUS XXXIII. Benedicit Dominum qui est justorum lumen et tutela, et impiorum aversor.
PSALMUS XXXIV. Inimicis excidium, sibi salutem precatur.
Dicit ergo : Confundantur, pro peccatis praeteritis : et revereantur,
PSALMUS XXXV. Impiorum malitia justitia Dei: iustorum gloria.
PSALMUS XXXVI. Bonorum et malorum dispares sunt spes et exitus.
Dicit ergo : 0 infirme, Noli aemulari, indignari scilicet, et offendi, in malignantibus,
PSALMUS XXXVIII. Agit de vanitate et brevitate vitae. Deum orat ut peccatum remittat, et sibi adsit.
PSALMUS XLI. Homo exsul et conturbatus anhelat ad meliorem vitam,
PSALMUS XLII. Spem in Domino reponit a quo judicari exoptat.
PSALMUS XLVI. Deus omnis terroe Dominus
PSALMUS XLVII. Magnus et laudabilis Dominus qui fundavit Sion.
PSALMUS XLVIII. Nihil prosunt opes contra infernum.
Dicit ergo : Audite haec, quae di- cturus sum, omnes gentes
PSALMUS L Poenitentis animae amara contritio.
PSALMUS LI. Frustra in divitiis sperant impii: salus est sperantibus in Domino.
Dicit ergo : Sic gaudebunt justi super afflictum iniquum, et dicent ridendo :
PSALMUS LII. Impiorum insipientia, numerus et paena.
Dicit ergo : Tales sunt mali, sed
Jacta super Dominum curam tuam.
Dicit ergo: Sic psallam, quia es Deus meus
Dicit ergo : Sic vana salus hominis, sed nos. faciemus vir Iidem,
PSALMUS LX. Exsul petit reditum, longam vitam, et ampliationem regni Christi.
Dicit ergo : Sic exclamari, et tu exaudisti me, et hoc in petra, Christo.
PSALMUS LXII. Exsul se in Dei laudibus consolatur : praedicit hostium ruinam.
PSALMUS LXIII. Implorat Dei opem contra inimicos : peribunt, et laetabitur justus.
Dicit ergo : Tanta mala patior, propter quod salvum fac : et etiam quia
Dicit ergo : Bene solvi quae non ra- pueram, quia o Deus Pater, tuscis,
Dicit ergo : Quae praemisi, sustinui ab omnibus simpliciter, et etiam extra-
Dicit ergo : Haec mala mihi intulerunt, ego vero e contrario, orationem meam, ad te,
Dicit ergo : Sic laudabo, et placebit talis laus Deo super vitulum novellum, .
PSALMUS LXIX. Oratio ad opem Dei petendam in magnis periculis.
PSALMUS LXX. Opem Dei implorat adversus persecutores : promittit se Deo gratias acturum.
Dicit ergo : Non est similis tibi : quia quantas ostendisti, etc.
PSALMUS LXXI. Christi regnum justum, pacificum et felix precatur.
Dicit ergo : Sic sit nomen ejus benedi- ctum, et dictum est, quia ante solem
PSALMUS LXXII. Impii felices in hac vita peribunt: Domino adhaerere bonum est.
Dicit ergo : Sic invidus, instabilis fui, terrena inordinate dilexi, et nescivi,
Dicit ergo : Sic rogo ut memor sis, quia ecce inimicus, Judaeorum scilicet populus, ((improperavit
Dicit ergo : Quoniam sic est ut praemisi, propter hoc vovete, et post votum, reddite Deo vestro.
PSALMUS LXXVII. Judaeos excitat memorando beneficia et flagella Dei.
Dicit ergo : Sic dedit volatilia ad capiendum apta : et post manducaverunt, et saturati sunt, nimis,
Dicit ergo : Sic eos in rebus suis affinxit, et post misit in eos iram,
Dicit ergo : Sic est destructa vinea Judaeae, sed, o Deus virtutum, quae
PSALMUS LXXXI. Domini deorum terrae judex judices improbos arguit.
PSALMUS LXXXII. Exponit hostium improperia, et illis exsilium imprecatur.
Dicit ergo : Sic rogo, ut placatus sis avertendo malum, et culpae et paenae :
Dicit ergo : Sic nullus similis, quia Deus est qui glorificatur in consilio, sanctorum suorum :
PSALMUS XCVII. Hortatio ad congratulandum Christo venturo.
Dicit ergo : Dixi, quod psallatis, et ecce modum addo quo psallere debetis.
Dicit ergo : Sic custodiebant testimo-
PSALMUS CII. Omnes creaturas invitat ad recolenda Dei beneficia.
Dicit ergo : Benedic, anima mea, Domino. Tob. xiii, 19 : Anima mea, benedic Dominum, quoniam,
PSALMUS CIV. Hortatur ad cultum Del, memorans ejus beneficia.
Dicit ergo : Sic fuit memor testamenti, promissionis scilicet, quod testamentum disposuit ad Abraham
Dicit ergo : Haec promissa fecit, et etiam dixit. Expone, ut prius.
PSALMUS CV. Deus ob suam bonitatem laudandus : Judaeorum ingratitudo.
Dicit ergo : Haec beneficia illis contulit, et in tantum aperta, quod ipsi crediderunt, verbis ejus.
Dicit ergo : Sic confitemini confessione peccati, et praecipue laudis,
PSALMUS CVII. Dicit cor suum ad Dei cultum paratum, et ideo victoriam sperat.
PSALMUS CVIII. Opem Dei implorat, et proditori dignas paenas praedicit.
PSALMUS CX. Laudat Deum ob beneficia, et incitat ad ejus timorem.
PSALMUS CXII. Laudandus Deus super omnia excelsus et exaltans humiles.
PSALMUS CXIV. Gratiarum actio pro liberatione a periculis.
PSALMUS CXVI. Ad laudandum Deum provocatio.
PSALMUS CXVIII. Multis modis ostendit beatam pilam in legis observatione esse positam.
PSALMUS CXIX. Vitae miserias luget, ab his liberari efflagitat.
PSALMUS CXX. Securus qui se Deo committit.
PSALMUS CXXII. Actus fiduciae in Deum tempore tribulationis.
PSALMUS CXXVI. Vani hominum labores quibus non opitulatur Dominus.
PSALMUS CXXVIII. Funestus impiorum exitus.
PSALMUS CXXIX. Oratio pro precando fiducialiter peccatorum petita.
PSALMUS CXXX. Humilitatis sincera professio.
PSALMUS CXXXIII. Hortatio ad benedicendum Domino.
Dicit ergo : Sic percussit magnos reges, et fortes, . Sehon scilicet, regem Amorrhaeorum,
PSALMUS CXXXVIII. Sciens Deum nihil latere, suam in eum fiduciam profitetur.
Dicit ergo : Sic omnia cognovisti, et prima: et hoc patet, supple, quia, tu, non alius, formasti me,
PSALMUS CXXXIX. Orat pro sua salute : hostibus imprecatur.
PSALMUS CXL. Petii regi a Domino tempore persecutionis.
Dicit ergo : Domine, clamavi, tam diu est, non modo clamo primo, ad te, Clamo, Ad te,
PSALMUS CXLI. Circumdatus a Saule orat pro sua salute.
PSALMUS CXLIII Gratias agit pro victoria: petit hostium exitium.
PSALMUS CXLV. Solus beatus qui soli Deo fidit.
Dicit ergo : Tanta est ejus potentia, talis veritas et justitia, et etiam o Sion,
PSALMUS CXLVI. Hortatio ad laudandum Deum ob ejus beneficia.
PSALMUS CXLVII. Ecclesiam invitat ad laudandum Deum qui eam bonis cumulavit.
PSALMUS CXLVIII. Invitat omnes creaturas ad laudandum Deum.
PSALMUS CXLIX. Gratiarum actio pro insigni victoria.
PSALMUS CL. In omnibus et ubique Deum celebrandum profitetur.
Dicit ergo : Sic illuminasti mundum per Apostolos, quamvis alii conturbentur, et dormientes in temporalibus illis adhaereant: sed, o Domine, " tu terribilis es " futurus in judicio valde. Eccli. xliii, 31 : Terribilis Dominus, et magnus vehementer, maxime in judicio. Ad Hebr. x, 27 : Terribilis est quaedam exspectatio judicii,
" Et quis resistet tibi ? " Ecce secundum, causa quare terribilis, quae assignatur duplex. Potentia cui resisti non pot- erit: et sententia contra malos, quae irrevocabilis erit, ibi, " Ex tunc. "
Ait enim. : Tu terribilis es, et quid mirum, quia " et quis resistet tibi ?" Quasi diceret : Nullus. Esther, xiii, 9 : Non est qui possit tuae resistere voluntati. Job, IX, 4 : Quis restitit ei, et pacem habuit ? Et propter hoc terribilis. Job, xxv, 2 : Potestas et terror apud eum est.
" Ex tunc, " ex quo scilicet ad judicium venerit, " ira tua, " effectus scilicet irae tuae, paenarum inflictio, et scientia contra malos est duratura, ut numquam revocetur. II Reg. I, 22 : Sagitta Jonathae, Christi scilicet sententia, numquam rediit retrorsum, ut sit revocata, postquam prolata fuit in damnatos. Propter hoc dicitur dies judicii, " dies irae, " quia nulla remissio, nullius peccati oblivio, quod non puniatur. Cassiodorus : " Dies " irae dicitur, quia nihil ulterius per pa-" tientiam dissimulabitur." Sophon. i, 15: Dies irae, dies illa. Et ex hoc terribilis, Isa. xxx, 27 : Ardens furor ejus, et gravis ad portandum. Nahum, I, 6 : Ante faciem indignationis ejus quis stabit ? Malach. III, 2 : Quis poterit cogitare diem adventus ejus, aut quis stabit ad videndum eum ? Propter hoc dicit Gregorius : " Pravitatem suam quisque deserat, Dei " patientiam pertimescat, ne qui tran-" quillum modo despicit, iratum postmo-" dum evadere non possit. "
" De caelo auditum. " Ecce secundum. Quasi diceret : Talis es, ita terribilis futurus, et ut terrorem mundo immitteres, " tu fecisti auditum, " hoc est, audire per praedicatores " judicium " venturum, " de caelo. " Audita est vox, Zachar. IX, 14 : Dominus Deus super eos videbitur: et exibit ut fulgur, jaculum ejus. Et illud Daniel, VII, 13 : Ecce cum nubibus caeli quasi Filius hominis veniebat. Et illud Pauli, 1 ad Thess. I, 16 : Dominus in jussu, et in voce Archangeli, et in tuba Dei descendeVt de caelo. Et illud I ad Corinth. xv, 52 : Canet enim tuba, et mor-tui resurgent incorrupti, Vel de futuro, sicut vult Glossa. Quasi diceret: " De caelo auditum fecisti judicium, " id est, facies rugiens sicut leo. Isa. v, 29 : Rugitus ejus ut leonis, rugiet ut catuli leonum,
" Terra tremuit. " Hic tertium, timoris iiicussio toti mundo propter judicium: et dicuntur tria. Primo, incussio. Secundo, utilitas illius incussionis, ibi, " Et quievit. " Tertio, tempus, ibi, " Cum exsurgeret, "
Dicit enim : Sic praedicatum est judicium, et hoc auditu, " terra, " homo scilicet terrenus, " tremuit, " Amos, iii, 8 : Leo rugiet, quis non timebit? Job, XXIII, 15 : Et considerans eum, scilicet Deum, sollicitor timore,
" Et quievit, " a culpa cessavit, ab idololatria: et ad fidem Dei seipsum convertit. Isa. XIII, 11 : Quiescere faciam superbiam infidelium, quod erit etiam in futuro, quando implebitur illud Marc. xiii, 8 : Erunt terraemotus per loca. Homines etiam tremcbunt secundum illud Sapient. v, 2 : Videntes turbabuntur timore horribili. " Et quievit. " Id est, quiescet tunc peccator velit nolit a culpa, etsi non quiescat a paena. Cassiodorus : Quies " ista sine requie est : quiescent enim a " malis operibus, sed in suppliciis non " quiescent : quippe qui aeterna flamma " sunt cruciandi. " Sophon. I, 17 : Tribulabo homines, commovebo, et concutiam, et ambulabunt ut caeci, quia Domino peccaverunt. Sed cessabunt jam et omnino obmutescent. I Reg. II, 9 : Impii in tenebris conticescent.
" Cum exsurgeret. " Hic determinat tempus, quando futurus est timor in mundo, quia post resurrectionem : in quo tanguntur duo. Resurrectio Christi, et ordinatio ad. excellentiam judicii futuri, et salutis bonorum, ibi, " Ut salvos, "
Ait enim : Sic terra tremuit et quievit: sed quando ? " Cum exsurgeret, " id est, exsurrexisset, Deus venturus tandem
" in judicium, " quod figuratum fuit in illo materiali motu, qui fuit ad litteram in Christi Resurrectione. Matth. xxviii, 2 : Et ecce terraemotus factus est magnus: Angelus enim Domini descendit de caelo. In fine autem tunc maxime Christo exsurgente ad judicium erit malis scientibus ejus potentiam. Psal. IX, 17 : Cognoscetur Dominus judicia faciens. Sapient. IV, 20 : Venient in cogitatione peccatorum suorum timidi. Alibi, in Psal. IX, 20 : Exsurge, Domine, non confortetur homo, etc. " Cum exurget in judicium " venturus, vel, " in judicio " sessurus cum bonis et malis. Joel, III, 12 : Consurgant, et ascendant Gentes in vallem Josaphat : quia ibi sedebo ut judicem omnes gentes in circuitu.
Sed ad quid sic ? " Ut salvos faceret, " per illum timorem incussum toti mundo, non ipsum totum, sed omnes mansuetos terrae, qui suscipient mansute praedicationis doctrinam, secundum illud Jacob. i, 21 : In mansuetudine suscipite insitum verbum, quod potest salvare animas vestras, et dare vobis terram viventium. Psal. XXXVI, 11 : Mansueti autem haereditabunt terram. Matth. v, 4 : Beati mites : quoniam ipsi possidebunt terram. Propter hoc, Sophon. II, 3 : Quaerite Dominum, omnes mansueti terrae.
" Quoniam cogitatio. " Hic est tertia pars Psalmi, in qua concluditur admonitio ut omnes reddant Deo vota sua, et ei se subjiciant: et dicuntur tria. Primo, allicit. Secundo, monet, ibi, " Vovete. " Tertio, ostendit quod necesse sit acquiescere admonitioni, ibi, " Terribili, "
Duo autem proponit illectiva vel inductiva, quare Deo vovendum et reddendum. Primum, acceptatio propositi confitendi culpam, et dimittendi. Secundo, delectatio. Dei in, detestatione dimissae, ibi, " Et reliquiae, "