Albert the Great, Summa Theologiae

Et videtur, quod non sit peccatum. 1. Chrysostomus: " Utraque, scilicet tam ira quam concupiscentia, sunt nativa naturalia. " Sed nativa naturalia non sunt peccata. Ergo nec ira, nec concupiscentia coitus sunt peccata,

2. Adhuc, In principio Decreti dicit Gratianus, quod " naturale jus est, quod luitura omnia animalia docuit, ut procreatio filiorum, et educatio eorum. " Procreatio filiorum non est sine coitu, Ergo videtur, quod coitus sit de naturali jure. Et bonum naturalis juris, in quo consistit salus humani generis est bonum secundum se: bonum secundum se innaturali jure non potest esse peccatum, et maxime mortale: coitus soluti cum soluta est tale bonum: ergo videtur, quod non possit esse malum secundum se.

3. Adhuc, In qualibet specie boni unum est primum subjectum boni, quod vocatur in genere bonum, quod vestitum circumstantiis et determinatum forma virtutis, efficitur bonum in specie: et hoc nihil aliud est quam actus rationalis et voluntarius super debitam materiam, sicut in genere eleemosynae, dare indigenti est primus actus, quia indigens propria materia est donationis: qui si vestiatur debitis circumstantiis et determinetur propria forma virtutis, ut fiat quando debet, et ubi debet, et quantum debet, efficitur actus misericordiae virtutis quae dicitur eleemosyna. Coire actus est humanus rationabilis ei voluntarius: ejus propria materia est, quod fiat cum muliere soluta: ergo coitus soluti cum soluta ad minus est bonum in genere: ergo numquam est peccatum. Contra:

1. Ad Haebr, xiii, 4: Fornicatores et adulteros judicabit Deus. Judicium damnationis non est nisi pro mortali peccato. Ergo fornicatio est mortale peccatum.

2. Adhuc, Aristoteles in VII Ethicorum dicit, quod fornicator est pejor incontinente: eo quod fornicator in toto corruptus est secundum morem, nihil habens in se non corruptum: incontinens autem sanam habet rationem, etsi vincitur passione. Incontinentia secundum se malum est et peccatum mortale. Ergo multo magis fornicatio.

Solutio. Absque dubio et absque ulla ambiguitate secundum fidem Catholicam tenendum est, quod concubitus soluti cum soluta peccatum mortale est, sicut expresse innuit Apostolus, ad Hebr. xiii, 4, in auctoritate superius inducta. Et propter hoc Graeci qui dicebant, quod, fornicatio non esset mortale peccatum, in concilio Lugdunensi coacti sunt hoc revocare.

Ad primum ergo dicendum, quod, ira et concupiscentia sunt nativa, sed lege ordinabilia: qui ordo si corrumpatur in eis, peccata sunt. Sicut enim dicit Aristoteles in I Politicorum, homo naturaliter animal civile est: et sicut optimus omnium animalium est, quando lege civili est ordinatus: ita pessimus est omnium agrestis, legibus civilibus non ordinatus. Unde ira per zelum (quae ordinata est lege) bona est: ira per vitium mala, propter corruptionem legis et ordinis. Similiter concubitus matrimonialis bonus, propter ordinem legis et disciplinae. Concubitus vero soluti cum soluta malus est, propter eamdem, corruptionem. Et hoc est quod dicit Apostolus, ad Philip, iv, 8 et 9: De caetero, fratres, quaecumque sunt vera, quaecumque pudica, quaecumque justa, quaecumque sancta, quaecumque amabilia, quaecumque bonae famae, si qua virtus, si qua laus disciplinae, haec cogitate. Quae et didicistis, et accepistis, et audistis, et vidistis in me, haec agite,: ei Deus pacis erit vobiscum. Quasi dicat: Quaecumque his disciplinis non sunt ordinata, mala sunt et ab his abstinendum est.

Ad aliud dicendum, quod naturale jus differt secundum differentiam animalium participantium naturam. Unde in his quae non participant ratione, naturale est

ad quod moventur secundum impetum naturae, et non est malum in eis. In homine autem cujus formalis natura est ratio et perfectiva secundum speciem, naturale non potest esse peccatum, sed innaturale. Unde Damascenus in libro II de Fide orthodoxa dicit, quod peccatum est recessus ab eo quod est secundum naturam, in id quod praeter naturam est, vel contra naturam .

Ad ultimum dicendum, quod mulier soluta non est propria materia coitus: et hujus ratio est, quia sicut dictum est, homo est animal civile naturaliter: et coitus est actus ordinabilis lege et civilitate: et ideo propria materia ejus non potest esse nisi illa quam lex fecit suam, cum qua coitus non est peccatum. Sed actus soluti cum soluta non habet legem, nec ordinem disciplinae. Ergo peccatum est, et semper mortale.

Duo quae objiciuntur in contrarium, concedenda sunt et procedunt.