QUAESTIO CXXIV.

Quomodo coalescit malum in Istis quae a privatione actus denominantur, sicut ignorantia., negligentia, et omissio.

Deinde, Quaeritur ratione ejus quod dicit Magister in illo capitulo, Quidam autem diligenter attendentes verba Augustini, quod non coalescit malum nisi in bono, quaeritur, Quomodo coalescit malum in istis quae a privatione actus denominantur, sicut ignorantia, negligentia, et omissio?

Et ad hoc objicitur sic:

In peccatis quae a privatione actus denominantur, actus esse non potest: ergo malum non coalescit in talibus in actu: nec potest aliquid assignari in quo coalescit: ergo malum non est in eis. Quod expresse falsum est I cum dicat Augustinus, quod omne malum fit ideo, vel quia fiunt ea quae prohibentur, vel non fiunt ea quae jubentur.

Solutio. Ad hoc facile est respondere etiam secundum Grammaticum: quia in omni peccato tam commissionis quam etiam omissionis, est actus interior voluntatis, in quo malum coalescit. Cum enim dicitur, nolo, non vis, per totum condeclinium voluntas manet affirmata, et volitum, negatum, ut nolo comedere, id est, volo non comedere: et illa voluntas et a Deo est et bona, in quantum est. Apud. Philosophos enim, sicut Avicenna probat in Metaphysica sua, primum principium esse, hoc est, ejus quod est esse, est, quod est causa in omni eo quod est. Et ideo dicit Anselmus, quod temerarium est dicere, quod aliquid sit quod non sit ab ente primo. Et ideo dicit Dionysius in libro de Divinis nomi-nibus, quod " malum nihil est, nec aliquid existentium, nec potest esse nisi in bono, sicut privatio non potest esse nisi in subjecto habitus, sicut caecitas in oculo, ubi visus esse deberet . " Et Aristoteles in XII primae philosophiae ''dicit, quod " locus mali non potest esse nisi bonum. " Sic ergo in istis peccatis quae a privatione actus denominantur, est actus interior voluntatis, quae est voluntas non faciendi quod jubetur, in quo coalescit malum: et ideo inter peccata computantur, et sunt peccata aliquando venialia, aliquando mortalia, sicut in antehabitis dictum est.

Ulterius quaeritur, Quia multa sunt peccata convenientiam cum negligentia habentia, sicut est ignavia, torpor, desidia, pigritia, quae sit differentia in his?

Et ad hoc dicendum, quod negligentia dicitur, quando aliquis negligit electionem voluntatis, et maxime in circumstantia temporis, ut dictum est. Desidia autem, a desinendo dicta, quando aliquis desinit a continuatione boni operis quod continuandum esset. Ignavia autem dicitur ignorantia propriarum virium., quando aliquis ex ignorantia propriarum virium, opus virile non aggreditur. Torpor

vero, quando homo in seipso marcet et torpet sicut somnolentus, et ideo suspenditur a bono opere virtutis. Piger autem dicitur, quem quodlibet exterius terret ab opere. Proverb, xx, 4: Propter frigus piger arare noluit: mendicabit ergo aestate, et non dabitur illi. Et, ibidem, xix, 24: Abscondit piger manus sub ascella. Unde pigritia est quae privat opus exterius per aliquam occasionem non sufficientem.

Si quaeritur, utrum ista sint capitalia, vel reducantur ad capitale aliquod ?

Dicendum, quod non sunt capitalia: sed si reducuntur ad aliquod, tunc reducuntur ad acediam. Et hoc videtur dicere Gregorius super illud Job, ix, 28: Verebar omnia opera mea, sic: " Desidia vel negligentia per torporem nascitur, fraus per privatam dilectionem. Illam minor amor Dei exaggerat, hanc proprius amor sui excitat. "

Haec de peccatis quae a privatione denominantur dicta sufficiant: de radicibus enim peccatorum, et de peccatis quae in verbis consistunt, inferius erit locus quaerendi.