MEMBRUM I.

Quid sit mendacium ?

Definit autem Augustinus mendacium sic: " Mendacium est falsam vocis significatio cum intentione fallendi. "

Objicitur autem contra istam definitionem sic:

I. Contingit fallere factis sicut verbis: ergo contingit mentiri factis: non ergo mendacium est tantum falsa vocis significatio, sed etiam factorum falsa significatio.

2. Adhuc, Bernardus: " Est qui dicit quod non est, et non mentitur: et est qui dicit quod est, et mentitur. " Ergo videtur, quod mendacium non est falsae vocis tantum significatio, sed etiam verae vocis significatio.

3. Adhuc, Sophistae docent verbis decipere et fallere, et non mentiuntur, sicut legitur in vita beati Augustini, quod sine dolo docebat dolos. Non ergo verum est, quod falsae vocis significatio cum intentione fallendi semper sit mendacium.

Contra:

Super illud Psalmi v, 7: Perdes omnes qui loquuntur mendacium: Cassiodorus in Glossa accipiens illud verbum Augustini in libro de Mendacio, dicit, quod " mendacium nihil aliud est quam falsae vocis significatio cum intentione '' fallendi. "

Solutio. Dicendum, sicut dicit Basilius super principium Proverbiorum, et etiam Plato dixit ante eum, sermonis usum nobis Deus indulsit, ut cogitationes et affectiones nostras nobis invicem panderemus per sermonem. Si autem nuda et intecta anima uteremur, sermo nobis non esset necessarius, sed, sicut Angeli loquuntur ad invicem, ita illuminationi- bus de cogitatis et affectis nobis invicem innotesceremus. Ex quo patet, quod sermo directe est concessus ad hoc, ut de cogitatis et affectis enuntiet sicut est, et non aliter: et si aliter enuntiet, tunc facit falsa pro veris probari: et hoc vocatur hic cum intentione fallendi, et est in omni mendacio. Unde hic cum dicitur, Falsae vocis significatio, est materialis pars definitionis: et cum intentione fallendi, est formalis complens esse mendacii.

Ad primum ergo dicendum, quod licet aliquis fallatur facto, tamen factum non est ita ordinatum ad intentionem exprimendam sicut sermo: et ideo non ponitur in definitione factum sicut sermo. Nec mendacium aequivoce dicitur de sermone falso et facto, sed per prius et posterius. Et propter hoc dicit Philosophus in principio Perihermenias, quod " ea quae sunt in voce, earum quae sunt in anima passionum sunt notae. "

Ad aliud dicendum, quod Bernardus non intendit in mendacio nisi formalem partem, quae est intentio fallendi, et loquitur in casu determinato, scilicet quando aliquid dicit quod credit esse., vel aliquid dicit quod non credit esse: ille enim directe intendit fallere.

Ad ultimum dicendum, quod sophistae non intendunt fallere, sed fallacias docent cavere, vel per interemptionem, vel per distinctionem sermonis: et ideo non mentiuntur, sed in doctrina exercitantur.

Id quod in contrarium est, procedit secundum dictum Augustini.