MEMBRUM III.

Utrum solius Dei sit judicare de occultis hominum, vel etiam hominis ? Et, Si homo possit judicare de occultis proprii cordis ?

Tertio quaeritur, Utrum solius Dei sit judicare de occultis hominum vel etiam hominis ? .

Et videtur, quod solius Dei.

1. Solus enim Deus novit corda hominum, sicut dicitur, ad Roman, ii, 1, super illud: In quo alium judicas, etc. Glossa: " Solius Dei est judicium, cujus nosse est occulta cordis. "

2. Adhuc, I Reg. xvi, 7: Homo videt ea quae parent, Dominus autem intuetur cor: et illius est judicare, cujus est intueri: ergo solius Dei est judicare de occultis hominum.

3. Adhuc, Ad Roman, xiv, 1: Non in disceptationibus cogitationum, Glossa: " Non usurpemus dijudicare cogitationes aliorum, sed Deo committamus. "

Contra:

1. Proverb, xxvii, 19: Quomodo in aquis resplendent vultus prospicientium,sic corda hominum manifesta sunt prudentibus. Sed quae nobis sunt manifesta, de illis possumus judicare. Ergo de cordibus hominum possumus judicare.

2. Adhuc, Eccli, xix, 28: Ex visu cognoscitur vir, ei ab occursu faciei cognoscitur sensatus. Sed secundum quod cognoscitur potest judicari. Ergo homo de alio potest judicare, non solus Deus.

3. Adhuc, Matth. vii, 16: A fructibus eorum cognoscetis eos, id est, hypocritas. Ergo ut prius patuit.

Ulterius quaeritur, Si homo possit judicare de occultis proprii cordis ?

Et videtur, quod non.

Super illud Apostoli, I ad Corinth. iv, 3: Sed neque meipsum judico, dicit Glossa: " Periculosum est nobis de occultis cordis nostri vel aliorum judicare: quia tanta est cordis profunditas, quod etiam ipsum latet cujus est cor. "

Jerem, xvii, 9: Pravum est cor omnium, et inscrutabile: quis cognoscet illud ?

Contra:

1. I ad Corinth. xi, 31 et 32: Si nosmetipsos diiudicaremus, non utique judicaremur. Dum judicemur autem, a Domino corripimur, ut non cum hoc mundo damnemur.

2. Adhuc, De talibus dicit Augustinus in libro de Paenitenda, quod " sedeat judicans ratio, et stet accusans conscientia, ut nullum peccatum transeat inultum quod conscientia accusavit. "

Solutio, Dicendum ad primam par- tem quaestionis, quod judicio definitionis solius Dei est judicare, qui solus novit occulta hominum, sicut probant auctoritates ad hoc Inductae, Sed judicio conjecturationis per signa exteriora potest homo judicare, dummodo illa signa convertibilia sint, et certam faciant conjecturam.

Et sic Intelliguntur auctoritates ad hoc Inductae,

Ad secundam partem quaestionis dicendum, quod homo de occultis propriis potest judicare, et debet: quia illa scit. Unde, I ad Corinth. ii, 15: Spiritualis homo judicat omnia, et ipse a nemine judicatur. Et supra, v. 11: Quis enim hominum scit quae sunt hominis, nisi spiritus hominis, qui in ipso est ? Ita et quae sunt Dei, nemo cognovit, nisi Spiritus Dei.

Unde duae auctoritates quae hoc probant, procedunt.

Ad id autem quod objicitur primo de Glossa super epistolam I ad Corinthios, xi, 31 et 32, dicendum quod intelligitur de judicio definitionis, non discussionis. In dubiis enim de quibus nescimus quo animo fiant, debemus ad meliorem partem interpretari, ut dicit Augustinus.

Et haec de judicio suspicionis dicta sufficiant.

De judicio autem temerario et usurpato et injusto non hic, sed in scientia juris disputandum est.