PSALMUS I. Felicitas justorum, et impiorum miseria.
Dicit ergo: His malis caret,nec hoc tantum sed in lege Domini voluntas ejus.
Psalmus II. Christi imperium panis conatibus homines expugnabunt.
PSALMUS III. David fugiens Absalom a Deo salutem sperat.
PSALMUS IV. David hortatur ad pacem et omnia bona speranda.
PSALMUS V. Contra malignum, auxilium divinum implorat justus.
PSALMUS VI. Oratio poenitentis Dei misericordiam implorantis.
PSALMUS VIII. In operibus suis mirabilis Dominus.
PSALMUS IX. Celebratur potentia Dei qui impios disperdit et pauperes tuetur.
Dicit ergo : Sic adulabuntur impii
PSALMUS XI. Oratio pro imploranda Dei ope contra impios.
PSALMUS XII. Deprecatio animae fidelis in tribulatione.
Dicit ergo: Sic fecisti, sed tandem
Dicit ergo : Sic retribuet mihi et justitiam, et puritatem: et hoc justum,
PSALMUS XVIII. Deum praedicant creaturae et divina. Peccatorum condonatio postulatur.
PSALMUS XIX. Oratio pro principe ad bellum proficiscente.
PSALMUS XX. Christi post depictos inimicos gratiarum actio.
PSALMUS XXI. Christus moriturus obsecrat ut sibi adsit Deus, et eum laudat.
Dicit ergo : Sic rogo : nec mirum :
Dicit ergo : Sic mea dimitte delicta, nec hoc tantum peto, imo, respice ini - micos meos,
PSALMUS XXVI. David sitam profitetur fiduciam in Deo, et ejus implorat auxilium.
PSALMUS XXVIII. Vocantur filii Dei ad adorandum Dominum, cujus vox describitur.
PSALMUS XXIX. Gratiarum actio pro liberatione a morte et tribulatione.
PSALMUS XXX. Precatio Christi et fidelium se Deo in moerore commitentium.
PSALMUS XXXIII. Benedicit Dominum qui est justorum lumen et tutela, et impiorum aversor.
PSALMUS XXXIV. Inimicis excidium, sibi salutem precatur.
Dicit ergo : Confundantur, pro peccatis praeteritis : et revereantur,
PSALMUS XXXV. Impiorum malitia justitia Dei: iustorum gloria.
PSALMUS XXXVI. Bonorum et malorum dispares sunt spes et exitus.
Dicit ergo : 0 infirme, Noli aemulari, indignari scilicet, et offendi, in malignantibus,
PSALMUS XXXVIII. Agit de vanitate et brevitate vitae. Deum orat ut peccatum remittat, et sibi adsit.
PSALMUS XLI. Homo exsul et conturbatus anhelat ad meliorem vitam,
PSALMUS XLII. Spem in Domino reponit a quo judicari exoptat.
PSALMUS XLVI. Deus omnis terroe Dominus
PSALMUS XLVII. Magnus et laudabilis Dominus qui fundavit Sion.
PSALMUS XLVIII. Nihil prosunt opes contra infernum.
Dicit ergo : Audite haec, quae di- cturus sum, omnes gentes
PSALMUS L Poenitentis animae amara contritio.
PSALMUS LI. Frustra in divitiis sperant impii: salus est sperantibus in Domino.
Dicit ergo : Sic gaudebunt justi super afflictum iniquum, et dicent ridendo :
PSALMUS LII. Impiorum insipientia, numerus et paena.
Dicit ergo : Tales sunt mali, sed
Jacta super Dominum curam tuam.
Dicit ergo: Sic psallam, quia es Deus meus
Dicit ergo : Sic vana salus hominis, sed nos. faciemus vir Iidem,
PSALMUS LX. Exsul petit reditum, longam vitam, et ampliationem regni Christi.
Dicit ergo : Sic exclamari, et tu exaudisti me, et hoc in petra, Christo.
PSALMUS LXII. Exsul se in Dei laudibus consolatur : praedicit hostium ruinam.
PSALMUS LXIII. Implorat Dei opem contra inimicos : peribunt, et laetabitur justus.
Dicit ergo : Tanta mala patior, propter quod salvum fac : et etiam quia
Dicit ergo : Bene solvi quae non ra- pueram, quia o Deus Pater, tuscis,
Dicit ergo : Quae praemisi, sustinui ab omnibus simpliciter, et etiam extra-
Dicit ergo : Haec mala mihi intulerunt, ego vero e contrario, orationem meam, ad te,
Dicit ergo : Sic laudabo, et placebit talis laus Deo super vitulum novellum, .
PSALMUS LXIX. Oratio ad opem Dei petendam in magnis periculis.
PSALMUS LXX. Opem Dei implorat adversus persecutores : promittit se Deo gratias acturum.
Dicit ergo : Non est similis tibi : quia quantas ostendisti, etc.
PSALMUS LXXI. Christi regnum justum, pacificum et felix precatur.
Dicit ergo : Sic sit nomen ejus benedi- ctum, et dictum est, quia ante solem
PSALMUS LXXII. Impii felices in hac vita peribunt: Domino adhaerere bonum est.
Dicit ergo : Sic invidus, instabilis fui, terrena inordinate dilexi, et nescivi,
Dicit ergo : Sic rogo ut memor sis, quia ecce inimicus, Judaeorum scilicet populus, ((improperavit
Dicit ergo : Quoniam sic est ut praemisi, propter hoc vovete, et post votum, reddite Deo vestro.
PSALMUS LXXVII. Judaeos excitat memorando beneficia et flagella Dei.
Dicit ergo : Sic dedit volatilia ad capiendum apta : et post manducaverunt, et saturati sunt, nimis,
Dicit ergo : Sic eos in rebus suis affinxit, et post misit in eos iram,
Dicit ergo : Sic est destructa vinea Judaeae, sed, o Deus virtutum, quae
PSALMUS LXXXI. Domini deorum terrae judex judices improbos arguit.
PSALMUS LXXXII. Exponit hostium improperia, et illis exsilium imprecatur.
Dicit ergo : Sic rogo, ut placatus sis avertendo malum, et culpae et paenae :
Dicit ergo : Sic nullus similis, quia Deus est qui glorificatur in consilio, sanctorum suorum :
PSALMUS XCVII. Hortatio ad congratulandum Christo venturo.
Dicit ergo : Dixi, quod psallatis, et ecce modum addo quo psallere debetis.
Dicit ergo : Sic custodiebant testimo-
PSALMUS CII. Omnes creaturas invitat ad recolenda Dei beneficia.
Dicit ergo : Benedic, anima mea, Domino. Tob. xiii, 19 : Anima mea, benedic Dominum, quoniam,
PSALMUS CIV. Hortatur ad cultum Del, memorans ejus beneficia.
Dicit ergo : Sic fuit memor testamenti, promissionis scilicet, quod testamentum disposuit ad Abraham
Dicit ergo : Haec promissa fecit, et etiam dixit. Expone, ut prius.
PSALMUS CV. Deus ob suam bonitatem laudandus : Judaeorum ingratitudo.
Dicit ergo : Haec beneficia illis contulit, et in tantum aperta, quod ipsi crediderunt, verbis ejus.
Dicit ergo : Sic confitemini confessione peccati, et praecipue laudis,
PSALMUS CVII. Dicit cor suum ad Dei cultum paratum, et ideo victoriam sperat.
PSALMUS CVIII. Opem Dei implorat, et proditori dignas paenas praedicit.
PSALMUS CX. Laudat Deum ob beneficia, et incitat ad ejus timorem.
PSALMUS CXII. Laudandus Deus super omnia excelsus et exaltans humiles.
PSALMUS CXIV. Gratiarum actio pro liberatione a periculis.
PSALMUS CXVI. Ad laudandum Deum provocatio.
PSALMUS CXVIII. Multis modis ostendit beatam pilam in legis observatione esse positam.
PSALMUS CXIX. Vitae miserias luget, ab his liberari efflagitat.
PSALMUS CXX. Securus qui se Deo committit.
PSALMUS CXXII. Actus fiduciae in Deum tempore tribulationis.
PSALMUS CXXVI. Vani hominum labores quibus non opitulatur Dominus.
PSALMUS CXXVIII. Funestus impiorum exitus.
PSALMUS CXXIX. Oratio pro precando fiducialiter peccatorum petita.
PSALMUS CXXX. Humilitatis sincera professio.
PSALMUS CXXXIII. Hortatio ad benedicendum Domino.
Dicit ergo : Sic percussit magnos reges, et fortes, . Sehon scilicet, regem Amorrhaeorum,
PSALMUS CXXXVIII. Sciens Deum nihil latere, suam in eum fiduciam profitetur.
Dicit ergo : Sic omnia cognovisti, et prima: et hoc patet, supple, quia, tu, non alius, formasti me,
PSALMUS CXXXIX. Orat pro sua salute : hostibus imprecatur.
PSALMUS CXL. Petii regi a Domino tempore persecutionis.
Dicit ergo : Domine, clamavi, tam diu est, non modo clamo primo, ad te, Clamo, Ad te,
PSALMUS CXLI. Circumdatus a Saule orat pro sua salute.
PSALMUS CXLIII Gratias agit pro victoria: petit hostium exitium.
PSALMUS CXLV. Solus beatus qui soli Deo fidit.
Dicit ergo : Tanta est ejus potentia, talis veritas et justitia, et etiam o Sion,
PSALMUS CXLVI. Hortatio ad laudandum Deum ob ejus beneficia.
PSALMUS CXLVII. Ecclesiam invitat ad laudandum Deum qui eam bonis cumulavit.
PSALMUS CXLVIII. Invitat omnes creaturas ad laudandum Deum.
PSALMUS CXLIX. Gratiarum actio pro insigni victoria.
PSALMUS CL. In omnibus et ubique Deum celebrandum profitetur.
Dicit ergo : Sic malignaverunt, et Deus benignus fuit " et mandavit, " ac si es- sent rationabiles, " nubibus " desuper existentibus. Isa. v, 6 : Nubibus mandabo ne pluant super eam imbrem.
" Et januas caeli, " id est, cataractas caeli " aperuit, " quae sunt quasi quaedam portae, per quas caeli videntur. Genes. VII, 11 : Cataractae caeli apertae sunt. " Aperuit. " Caeli aperti sunt ergo in collatione Manhu , et Ezechiel. I, 1, quoniam revelata sunt ei Ecclesiae sacramenta , et Stephano regnum caeli ingressuro . Item, nubibus Deus mandavit praedicare incarnationem Filii. Prophetis inspiravit, Isa. xlv, 8 : Rorate caeli desuper, et nubes pluant justum. " Et januas caeli aperuit, " quando quasi ruptis caelis descendit. Isa. lxiv, 1 : Utinam dirumperes caelos, et descenderes. Januae etiam secundum dictam divisionem, sunt Angeli, sicut in Psah XXIII, 7 : Et elevamini, portae aeternales.
" Et pluit illis manna. " Hic tertium, qualiter est exhibitum, quia pluendo : unde ait : " Et pluit illis manna, " id est, ad modum pluviae vel roris descendit. Hoc habetur Exod. XVI, 13 et seq. Psal. lxvii, 10 : Pluviam voluntariam segregabis, Deus, haereditati tuae. Haec pluvia duplicis alterius pluviae figura. Descensus Filii Dei in uterum virginalem, secundum illud Psal. lxxi, 6 : Descendet sicut pluvia in vellus. Et distributionis sanguinis et carnis Christi per Sacramenti institutionem. Manhu enim figura est expressa corporis Christi. Primo, quia de caelo descendit sicut Manhu. Joan. VI, 41 : Ego sum, panis vivus qui de caelo descendi. Psal. XVIII, 7 : A summo caelo egressio ejus. Quia subtile valde fuit, et corpus Christi tam subtile, quod clauso virginis utero, ex ipso exierit. Ezech. xliv, 2 : Porta haec clausa erit : non aperietur, et vir non transibit per eam :quoniam Dominus Deus Israel ingressus est per eam. Item, suave fuit et minutum., sicut legitur Exod. XVI, 14. Et totum humile, totum suave, quidquid in Christo fuit. Matth. XI, 29 : Discite a me, quia mitis sum, et humilis corde. Candidum apparuit : et de Christo sponsa dicit,. Cant. v, 10 : Dilectus meus candidus et rubicundus, electus ex millibus. Item, ad ignem indu ruit, et cum sol incaluisset, liquefiebat (Exod. XVI, 21). Sic ad ignem luxuriae et cupiditatis Christus durescit. Joan. vi, 61 : Durus est hic sermo : Quis potest eum audire? Et abierunt retro, non potentes masticare. Ad solem vero, ad cor fide illuminatum liquescit : quia tale reficit. Augustinus : " Crede, et " manducasti. " Thren. III, 25 : Bonus est Dominus sperantibus in eum, animae quaerenti illum. Item, unicuique sapuit quod voluit. Sapient. XVI, 20: Omne delectamentum in se habentem, et omnis saporis suavitatem. Ad quod volebat unusquisque convertebatur. Augustinus : " Tale est vivificum sacramentum : in " tua est voluntate, ut tibi convertatur " in amaritudinem nocivam, vel dulcedi-" nem salutarem. " Hunc cibum " pluit illis ad manducandum, " non ad vendendum. Cant. v, 1 : Comedite amici, et bibite, et inebriamini charissimi.
" Et panem caeli, " Hic commendatio cibi collati duplex. A loco primo. Deinde, a ministro, ibi, " Panem Angelorum. " Quasi diceret : Sic pluit illis manna : et in hoc " panem caeli " aerei. Marc. IV, 4 : Et venerunt volucres caeli, et comederunt illud. " Dedit illis, " non vendidit. Matth. x, 8 : Gratis accepistis, gratis date.
" Panem Angelorum. " Ecce secundum. Quasi diceret : Sic fuit panis caeli, et etiam " homo manducavit panem An-gelorum, " id est, ab Angelis ministratum. Sapient, XVI, 20 : Angelorum esca nutrivisti populum tuum. Dicitur, quod quamdiu hoc pane usi sunt, quod Angelorum ministerio eis dabatur, non fuit superfluitas in cibo ut egererent, nec fuit infirmus in eis, secundum illud : Et non erat in tribubus eorum infirmus Angelorum etiam panis dicitur, quia refectio Angelorum in suo signato. Signabat enim Christum, qui est vera refectio Angelorum per hoc quod Deus, et per hoc quod Deus et homo, hominum. Joan. x, 9 : Ingredietur, et egredietur, et pascua inveniet. Ingredietur ad divinitatem homo, et Angelus, et egredietur ad humanitatem homo, et pascua inveniet.
" Cibaria misit eis. " Hic tertium, in quo subjungitur de panis collati abundantia. Quasi diceret : Sic panem de nubibus per januas misit ad comedendum, et hoc abundanter : nam " cibaria misit eis in abundantia " tanta, ut nausearint super illo cibo. Numer. XI, 5 : Anima nostra nauseat super cibo isto levissimo. Abundantissimum enim cibum figurabat, qui totam Ecclesiam reficit, nec deficit. In Psal. CXXI, 6 : Et abundantia diligentibus te, quantum ad, illos quos reficis in Ecclesia militanti. Et paulo post, v. 7: Et abundantia in turribus tuis, in Angelis scilicet sanctis, quos reficis in Ecclesia triumphanti.
" Transtulit Austrum, " Hic secundum totius partis illius, in qua agitur de beneficii exhibitione. Actum enim est de collatione panum, hic de collatione carnium : et dicuntur tria. Primo, volatilium exhibitio. Secundo,aptitudo ad capiendum illa, ne frustra viderentur ministrata, ibi, " Et ceciderunt. " Tertio, captorum comestio cum adjunctis circumstantiis, ibi, " Ei manducaverunt, "
In prima duo. Primo, ministratio vo- latilium. Secundo, abundantia ministratoriirn, ibi, " Et pluit super eos. "
In prima duo secundum duplicem causam adducendi illa, quam tangit. Prima est translatio Austri. Secunda, inductio Africi, ibi, " Et induxit in virtute sua Africum. " Sunt autem haec nomina ventorum. Cassiodorus : " Auster et Afri-" eus sunt venti meridiani, quibus flant i-" bus aeris temperantia praestatur. " De austro enim plane dicitur in Job, xxxvii, 17 : Nonne vestimenta tua calida sunt, cum, perflata fuit terra Austro ? Huic Austro ventus collateralis a parte Occidentali est Africus, qui fiat ab Africa, et inde adducit coturnices : abundant enim in illa terra. Et dicit " in virtute sua, " quia fortius solito et vehementius flare fecit tunc Deus ventum istum.
Nota, quod Spiritus sanctus vento comparatur, quia invisibiliter perflat sicut ventus. Joan. iii, 8 : Spiritus ubi vult spirat : et vocem ejus audis, et nescis unde veiiit aut quo vadat. Sic est omnis qui natus est ex Spiritu. Sed Austro comparatur, quando cor amore pietatis, et calore charitatis perflat. Cantic. IV, 16 : Surge Aquilo, ventus rigidus et frigidus : et veni Auster. Job, xxxix, 26 : Expandens alas suas ad Austrum. Africus autem quando minas et terrores mittit, quasi tonitrua : hic enim ventus tonitrua et terrores generat. Isa. XXI, i : Sicut turbines ab Africo veniunt, de deserto venit.
" Et pluit super eos. " Hic abundantia ministratorum volatilium, per comparationem ad terrae pulverem, et ad maris arenam, ibi, " Ei sicut arenam. "
Ait ergo : Sic misit per ventos illos " carnes, " id est, coturnices. Aves quaedam sunt, quae habent carnes sapidissimas, et vocantur aves regiae : abundant autem in Oriente, sed in Occidente nullae vel rarae sunt : et dicunt, quod. habitant circa mare, et currunt ad pisciculos, quos mare relinquit, quando retrahit se. Quod autem dicit, " sicut arenam, " probabile est. Numer. XI, 32 : Surgens populus,., congregavit multitudinem coturnicum. Et in eodem, v. 1.8 : Sauctificamini hodie : cras enim comedetis carnes,
" Et sicut arenam maris, " repete, pluit " volatilia pennata. " Hoc addit ut ostendat quam mirabile erat, quod poterant capi et teneri : quia Job, v, 7, dicitur : Homo nascitur ad laborem, et avis ad volatum. Per Austrum autem., quod interpretatur mollis, signatur mollities, et luxus deliciarum temporalium. Per Africum, qui est ventus fertilis, abundantia deliciarum. Ex iis duobus creantur carnes in abundantia, id est, peccata carnalia, quae bene dicuntur volatilia pennata, quia valde cito transeunt. Sapient. v, 9 : Transierunt omnia illa tamquam umbra, et capi vix queunt a sequentibus. Eccli. XI, 10 : Si secutus fueris, non apprehendes.
" Et ceciderunt in medio, " Hic monstratur aptitudo ad capiendum,ne diceret aliquis : Quomodo, si volatilia et pennata, capi poterant? Quia in medio castrorum, et in. circuitu illorum , fatigata ruenant.
Ait ergo : Sic in abundantia advenerunt, " et ceciderunt in medio castrorum eorum, " volatilia fatigata, " circa tabernacula eorum, " In hoc monstratur abundantia. Num. XI, 31 : Ventus autem egrediens a Domino, arreptos trans mare coturnices detulit, et dimisit in castra itinere quantum uno die confici potest, ex omni parte castrorum per circuitum, volabantque in aere, id est, volare poterant, duobus cubitis altitudine super terram. Sic carnes sanctae nobis ministrantur sine omni labore. Sap. XVI, 20 : Pa-nem de caelo praestitisti eis sine labore, omne delectamentum in se habentem,
" Et manducaverunt. " Hic tertium, scilicet manducatio praebitorum illis cum saturatione, et impletione nimia, et debilitatione inordinata : unde dicuntur tria. Comestio, et adimpletio sui nimia, ibi, " Et saturati sunt. " Et delectatio inordinata, et immoderata, ibi, " Et desiderium. "