QUAESTIO CXXXIV.

De peccato et actibus ejus in communi.

Deinde transeundum est ad distinctionem XXXVII libri II Sententiarum, quae sic incipit: Sunt autem et plurimi longe aliter de peccato et actu ejus sentientes..

In qua propter ea quae dicuntur in duobus capitulis primis, quaeritur, Utrum peccatum in quantum peccatum sit a Deo ?

Ratione autem eorum quae dicuntur in tribus sequentibus capitulis, quaeritur, Utrum peccatum in quantum peccatum sit res aliqua ?

MEMBRUM Utrum peccatum in quantum peccatum sit a Deo ?

Ad primum proceditur sic:

1. In causis naturalibus sic est, quae exemplatae sunt a causa divina, quod idem praesentia sua et absentia Iacit op- posita, sicut sol qui praesentia sua illuminat, et absentia sua obtenebrat. Cum ergo, sicut dicit Damascenus, peccatum sit tenebra spiritualis in quantum peccatum est: sicut sol divinus potentia sua facit lumen gratiae, ita absentia sua facit tenebras peccati. Videtur ergo, quod in quantum peccatum tenebra est, et in quantum est, a Deo sit: quod expresse negat Magister in Littera.

2. Adhuc, Aristoteles in II Physicorum dicit, quod idem est causa oppositorum: sicut gubernator praesentia sua est causa salutis navis, et absentia periclitationis. Ergo videtur similiter esse in Deo. Ex hoc sequitur ut prius.

3. Adhuc, Quod est causa causae, hoc est causa causati, secundum rationem philosophiae. Sed innegabile est quin Deus sit causa voluntatis: voluntas autem est causa peccati. Ergo videtur, quod Deus sit causa peccati, etiam in quantum peccatum est: quia dicit Augustinus, quod " omne peccatum adeo voluntarium est, quod, si non est voluntarium, non est peccatum. "

4. Adhuc, III Reg. xxii, 20 et seq.: Quis decipiet Achab ? Et dixit spiritus mendax: Ego decipiam illum. Cui locutus est, Dominus: In quo ? Et ille ait: Egrediar, ei ero spiritus mendax in ore omnium prophetarum ejus. Ei dixit Dominus: Decipies, et praevalebis: egredere, ei fac ita. Ergo videtur, quod Deus fuerit ibi causa mendacii, et etiam potest esse causa aliorum peccatorum.

5. Adhuc, Ad Roman, i, 26, super illud: Tradidit illos Deus in passiones ignominiae, dicit Fulgentius, quod " Deus operatur in cordibus hominum ad inclinandum voluntates eorum in omne quod voluerit, sive in bonum, sive in malum. " Ergo videtur, quod aliquando inclinat voluntates hominum in malum, et sic est causa mali.

6. Adhuc, Ad Roman, v, 19: Per ino-bedientiam unius hominis peccatores constituti sunt multi. Ibi Glossa: " Opus operis Dei transit per opus Dei. " Et quod transit per opus Dei, videtur causari a Deo: quia quod est causae causae, est causa causati. Cum ergo peccatum transit per opus Dei quod est homo, videtur causari a Deo in quantum peccatum.

Contra:

1. Augustinus super Genesim ad litteram: " Inconveniens videtur esse., quod Deus sit causa mali per se vel per accidens. "

2. Adhuc, In praehabitis saepe probatum est, quod peccatura non habet causam nisi deficientem, propter hoc quod. defectus est. Deus in nullo deficiens est. Ergo non potest esse causa peccati.

3. Ad hoc sunt illa quae in Littera a Magistro inducuntur et in primo et secundo capitulo, et maxime illud quod in fine secundi inducitur per Augustinus in prima responsione contra Pelagianos , ubi sic dicit: " Opera diaboli quae vitia dicuntur, actus sunt, non res. " Et in quarta responsione: " Omne malum natura non est, sed actus accidens alicui ex defectu boni. Quamobrem quod natura non. est, Deus non fecit: quia natura est omne quod fecit. " Et ibidem, " Omne quod natura bonum est, Deus ex nihilo fecit, non diabolus. "

4. Adhuc, Fulgentius: " Illius rei Deus non est ultor, cujus est auctor: " peccati est ultor: ergo peccati auctor non est..

Solutio. Dicendum, quod, peccatum dupliciter accipi potest, scilicet actus sub deformitate, vel actus secundum id quod est. Si primo modo: tunc nullo modo potest referri in Deum ut in causam, quia sic habet causam deficientem. Si secundo modo: tunc referri potest in Deum, sicut in praehabita distinctione dictum est. Et haec omnia disputata sunt in principio primae partis Summae theologiae, tractatu de bono, in quaestione, Unde malum.

Ad primum ergo dicendum, quod nulla causa absentia sua aliquid facit, sed privat. Et secundum Augustinum: " Sic Deus est causa peccati, non impertiendo malitiam, sed subtrahendo gratiam. " Probatum, est enim in praehabitis, quod homo non resistit peccato nisi praeventus gratia: et sic Deus non est causa peccati, sed ex defectu gratiae homo incidit in peccatum.

Ad aliud dicendum, quod, hoc modo Deus non est causa peccati, sed subtractionis gratiae: et tunc homo ex seipso incidit in periculum, ut dictum est.

Ad aliud dicendum, quod illa propositio, quod est causa causae, est causa causati, intelligitur sic, quod quando in eadem habitudine se habet causatum ad causam proximam in qua se habet causa proxima ad causam primam. Et hoc hic non est: quia peccatum se habet ad voluntatem sicut ad causam deficientem., voluntas vero se habet ad causam primam sicut ad causam efficientem.

Ad aliud dicendum, quod Deus hoc non fecit, sed permisit propter iniquitatem Achab. Causa vero mendacii fuit mendax spiritus.

Ad aliud dicendum, quod non est inclinatio ad bonum et ad malum uno modo: quia Deus inclinat voluntates hominum ad bonum conferendo gratiam, ad malum autem gratiam, subtrahendo. Et illius subtractionis Deus non est causa, sed ille qui avertit se a gratia, ut paulo ante dictum est.

Ad ultimum dicendum, quod opus operis Dei quod, est peccatum, non transit per opus Dei secundum quod illud est opus, sed secundum quod est deficiens ab opere Dei, propter gratiae subtractionem. Et dat exemplum Augustinus de claudicatione, quae non transit per tibiam prout movetur virtute gressiva, sed potius egreditur ex ea secundum quod subjacet curvitati. Et dicendum est, quod, peccatum non est in voluntate secundum quod est a primo bono, sed secundum quod deficit ab illo.