MEMBRUM I.

Utrum actio mensuretur intentione, fide, et charitate, dirigentibus actionem ?

Ad primum proceditur sic:

1. Bernardus in libro de Libero arbitrio et gratia: " Intentio sufficit ad meritum, bonum opus requiritur ad exemplum. " Videtur ergo, quod ad quantitatem meriti nihil facit opus, sed tantum intentio in fide et charitate.

2. Adhuc, In praecedenti distinctione habitum est, quod dicit Augustinus in praefatione ad Psalmum xxxi, quod " intentio bonum opus facit, et intentionem fides et charitas dirigunt. "

3. Adhuc, Super illud Psalmi, xxxi, 5: Dixi: Confitebor adversum me, Glossa: " Voluntas pro opere computatur. " Cum ergo, ut dicit Augustinus, intentio nihil aliud, sit quam, voluntas cum fine, videtur quod intentio sufficit ad meritum, et non requiritur opus.

4. Adhuc, Super illud Psalmi cxxv, 5: Quod seminant in lacrymis, dicit Glossa: " Ad. quae sufficit voluntas, si desit facultas. " Ex hoc argue ut prius.

5. Adhuc, Objiciunt quidam per rationem sic: Meritum et demeritum maxime consistunt in eo quod in nostra est potestate, Nihil ita in nostra potestate est sicut ipsa voluntas, ut dicit Augustinus in libro de Libero arbitrio . Ex hoc argue ut prius, et conclude, quod opus necessario non exigitur ad meritum.

6. Adhuc, Objiciunt alii per rationem sic: Deus nos omnes aequaliter creavit ad sibi serviendum: ergo potestatem merendi in aliquo posuit, quod quilibet habet in sua potestate, pauper scilicet et dives, sanus et infirmus: et hoc nihil aliud est nisi voluntas: ergo totum meritum consistit in devotione volunlatis, et non in exterioribus operibus.

7. Adhuc, Super illud Lucae, xxi, 3: Vidua haec pauper plus quam omnes misit, scilicet in gazophylacium, Glossa: " Merito piae intentionis sunt opera accepta " Et ibidem alia Glossa: " Non quantum, sed ex quanto Deus considerat. " Et ex hoc sequitur idem, quod penes intentionem est meritum, et non penes opus.

Ulterius quaeritur, Si in malis sic sit, quod, etiam penes intentionem tantum sit malum vel demeritum ?

Et videtur, quod sic.

1. Super illud Psalmi lvii, 3: In corde iniquitates operamini: in terra injustitias manus vestrae concinnant, dicit Glossa: " Si vis et non potes, Dominus factum reputat. " Ergo videtur, quod etiam in malis sola voluntas sufficit ad demeritum, non opus,

2. Adhuc, Super illud Levitici, xv, 19: Mulier quae redeunte mense patitur fluxum sanguinis, dicit Glossa: " Voluntas pro facto reputatur. " Ergo in bonis et in malis nihil operatur ad meritum et demeritum praeter intentionem.

Contra:

1. Jacobi, ii, 20: Fides sine operibus mortua est. Glossa: " Quibus reviviscit. " Ergo videtur, quod ad meritum faciant opera exteriora, et quod fides dirigens intentionem sine operibus nihil valet.

2. Adhuc, Gregorius super illud Joannis, xiv, 23: Si quis diligit me, etc. " Charitas magna operatur, si est. Si vero operari renuit, charitas non est. " Ergo videtur, quod nec charitas, nec intentio prosint sine operibus.

8. Adhuc, II ad Corinth. viii, 10 et

11: Hoc vobis utile est, qui non solum facere, sed et velle coepistis ab anno priore. Nunc vero et facto perficite, ut quemadmodum promptus est animus voluntatis, ita sit et perficiendi ex eo quod habetis.

4. Adhuc, II ad Corinth. ix, 6: Qui parce seminat, parce et metet. Et loquitur de operibus eleemosynarum. Ergo videtur, quod secundum opus exterius mensuretur meritum vel demeritum.

5. Adhuc, Matth. xxv, 34 et 35, condemnatio impiorum et salus bonorum ponitur in operibus. Dicitur enim: Venite, benedicti Patris mei... Esurivi, et dedistis mihi manducare. Aliis autem, v. 41 et 42: Discedite a me, maledicti, in ignem aeternum... Esurivi enim, et non dedistis mihi manducare, Ergo videtur ut prius.

6. Adhuc, I Joan. iii, 18: Filioli mei, non diligamus verbo, neque lingua, sed opere et veritate. Et supra, v. 17: Qui habuerit substantiam hujus mundi, et viderit fratrem suum necessitatem habere, ei clauserit viscera sua ab eo, quomodo charitas Dei manet in eo ?

Ex omnibus his accipitur, quod meritum secundum veritatem est in opere, et secundum rationem in intentione quam dirigit fides et charitas,

Solutio. Ad omnia solvendum est per distinctionem. Habenti enim bonam intentionem, fide directam, et charitate formatam, aut suppetit facultas operis, vel non. Si suppetit facultas, numquam sufficit intentio in bonis, nec est vera intentio. Quia cum intentio sit voluntas cum fine, et finis voluntatis sit opus, et voluntas non pervenit ad opus, non est completa intentio. Si vero facultas non suppetit, tunc pro certo sufficit intentio ad praemium vitae aeternae. Quod enim in nostra potestate non est, non requirit

Deus a nobis. Et sic intelligitur, quod vidua plus posuit, quia cum majori affectu posuit.

Similiter duplex est praemium, substantiale scilicet, et accidentale. Substantiale est beatitudo aeterna, cujus quantitas est secundum quantitatem charitatis et fidei dirigentis intentionem. Accidentale est in multis operibus gloriari quae in honorem Dei facta sunt, et illud consistit in operibus tamquam in causa meritoria, sicut patet in parabola, Matth. xxv, 24 et seq., de servo pigro cui abstulit dominus talentum, et jussit eum projici in tenebras exteriores: servo autem fideli jussit addi, et intrare in gaudium domini sui.

Et sic patet solutio ad utramque partem objectam.

Et sic etiam de mala intentione, quod distinguatur est solvendum.