Albert the Great, Commentarii In Psalmos

In caelis sunt, Angelorum scilicet, quae in sanctis, gratiarum, sicut frequenter dictum est, " convertere " ab ira tua ad misericordiam. Psal. VI, 5 : Convertere, Domine, et eripe animam meam. Et alibi, Psal. lxxxix, 13 : Convertere, Domine, usquequo, et deprecabilis esto super servos tuos. " Convertere, " quia non habes ad nos faciem pietatis, sed dorsum indignationis. Jerem. xviii, 17 : Dorsum, et non faciem ostendam eis. " Et conversus respice " oculo misericordiae, " de caelo " summo, de quo in Psal. xviii, 7 : A summo caelo egressio ejus : et inde effectum misericordiae infundendo. Daniel.IX, 18 : Aperi oculos tuos, et vide desolationem nostram. Isa. LXIII, .l5 : Attende de caelo, et vide de habitaculo sancto tuo, Super vineam veram, Ecclesiam scilicet, jugiter respicit. Deut.XI, 12 : Oculi illius in ea sunt a principio anni usque in finem ejus.

" Et visita , " sanando, sicut medicus infirmum, " vineam istam : " quod et factum est. Augustinus : " Magnus " venit medicus, quia magnus ubique " jacebat aegrotus. " Luc. I, 78 : Visitavit nos, oriens ex alto.

Et nota, quod sicut dicit Bernardus, " viro sapienti vinea est sua vita, sua cc mens, sua conscientia. " In hac vinea plantavit Dominus omne semen verum, sicut dicitur Jerem. II, 21 . In intellectu semen veritatis, legem scilicet naturalem : in affectu autem bonitatis. Sed diabolus hanc convertit in hortum olerum. Dixit Achab ad Naboth, III Reg. XXI, 2 : Da mihi vineam tuam, et faciam eam mihi hortum olerum. Hortum olerum ex anima facit, quando sapientiam carnis, mundi, et diaboli inserit, quae tamquam olera herbarum cito decident. Hanc cito tradunt aliqui diabolo, quia conversa est in desertum. Proverb.XXIV, 30 et 31 : Per agrum hominis pigri transivi, et per vineam viristulti : et ecce totum repleverant urticae, et operuerant superficiem ejus spinae.

Hanc visitat Deus conservando, gratiam infundendo. Job, x, 12 : Visitatio tuo custodivit spiritum meum. Eccli.XXXIV, 6: Et sicut parturientis, cor tuum phantasias patitur, nisi ab Altissimo fuerit emissa visitatio.

" Et perfice eam. " Hic petit perfectionem. Quasi diceret : Sic vide, et visita, et etiam tandem "perfice eam, " vineam, supple, reliquias convertendo, " quam plantavit, " sicut dictum est antea. Ad Roman. XI, 25 et 26 : Caecitas ex parte contigit in Israel, donec plenitudo Gentium intraret, et sic omnis Israel, nondum salvus, salvus fieret. Isa. x, 21 : Reliquiae convertentur, reliquiae, inquam, Jacob, ad Deum fortem : ut sic fiat, sicut dicitur Joan. x, 16 : Ultum ovile, et unus pastor : una vinea, et unus possessor, et intimus circum cultor.

Et nota, quod cum vinea sit anima, sicut dictum est supra, Deus illam perficit dando primo cultores, ipsius animae potentias et vires. Osee, II, 15 : Dabo ei vinitores ejus ex eodem loco, ex ipsa scilicet anima. Et postmodum perficit quasi fodiendo, circumfodiendo, quando tribulationes immittit et infirmitates. II ad Corinth.XII, 9 : Nam virtus in infirmitate perficitur. Postmodum excidendo quasi palmites, quando facit exire imperfectas operationes. Psal. XVI, 5 : Perfice gressus meos, etc. Et tandem perficit, quasi fructum maturando per perseverantiam et constantiam in opere bono. 1 Petr. v, 10 : Perficiet, confirmabit, solidabitque.

" Et super filium. " Hic secundum. Quasi diceret : Sic rogo ut ipsam perficias : sed in quo perficies eam ?

Et hoc " super filium hominis, quem confirmas tibi, " scilicet super hominem assumptum, super illum qui dicit supra, in Psal. lxx, 7 : In te confirmatus sum ex utero, de ventre, etc. Et supra etiam, in alio Psal. xxxvii, 3 : Confirmasti super me manum tuam. Hic est filius hominis, sicut frequenter se vocavit in Evangelio. Matth.XVI, 13 : Quem dicunt homines esse filium hominis ? et xx, 28 : Filius hominis non venit ministrari, sed ministrare. Luc. XIX, 10 : Venit filius hominis quaerere et salvum facere quod perierat. Super hunc, inquam, tamquam super firmissimum fundamentum perfice vineam. Ad Ephes.II, 20 : Superaedificati super fundamentum Apostolorum et Prophetarum, ipso summo angulari lapide Christo Jesu. Nulla vinea potest esse perfecte bona, nisi palmites figantur et nascantur de vite bona : et Christus vitis est vera et bona, Joan. xv, 1 : Ego sum vitis vera, et pater meus agricola est. Et propter hoc bonum vinum non potest facere palmes nisi manserit in hac vite. Joan. xv, 4 : Sicut palmes non potest ferre fructum a semetipso, nisi manserit in vite : sic nec vos nisi in me manseritis . Et rursus, ibidem, v. 5 : Qui manet in me, et ego in eo, hic fert fructum multum.Incensa igni. " Hic secundum totius hujus partis, in quo probatur, quod possit facere quod rogatur : quia statim sola increpatione sua omne peccatum in ea destruetur, quod comprehendit in duplici differentia. In peccatum quod nascitur ex amore malo inflammate, quae dicuntur " incensa igni. " Et in peccatum quod nascitur ex timore male retrahente, et humiliante, quae dicuntur " suffossa. "

Ait ergo : Sic rogavi ut vineam tuam perficias, quod et potes, quia " ab increpatione sola vultus tui, " id est, si tantum vultum contra illa converteris, " per-ibunt incensa igni, " id est, igne, id est, corda cupiditate inflammata: " et suffossa, " id est, corda humilitate mala, in servis dejecta. Psal. IX, 4 : Infirmabuntur, et peribunt a facie tua.

Magnae efficaciae est intuitus faciei Domini. Thren.IV, 16 : Facies Domini divisit eos. Ad nihilum deducit omne malum, Isa. x, 27: Computrescet jugum a facie olei. In Psal. XIV, 4 : Ad nihilum deductus est. Destruit incensa igne cupiditatis, de quo Micli. vi, 10 : Adhuc ignis in domo impii thesauri iniquitatis , et mensura minor irae plena. Et incensa igne carnalis voluptatis, de quo Job, XXXI, 12: Ignis est usque ad perditionem devorans, et universa eradicans genimina. Et igne avaritiae, de quo Joel, I, 19 : Ignis comedet speciosa deserti religiosos multos, qui in deserto Ecclesiae inter alios debent esse speciosi Et igne ambitionis, de quo supra, Psal. 7 : Incenderunt igni sanctuarium tuum : qui enim sanctiores videntur, aliquando sunt magis ambitiosi Et igne invidiae, quo incenduntur homines diabolici, de quo in Psal. lvii, 9 : Supercecidit ignis, et non viderunt solem.

" Et suffossa " seorsum in fossa, tamquam in quadam fovea. Isa. XXIV, 17 : Formido, et fovea, et laqueus super te, qui habitator es terrae. Isa. xlviii, 43 : Pavor et fovea super te, o habitator Moab.

Et nota, quod in vinea Domini incensa igni sunt pravis moribus corrupti : sed suffossa proprie qui in tenebris sunt, et fundamentum fidei amiserunt, scilicet haeretici. Sed primi pereunt a facie Christi morientis in cruce, qui de latere suo aquam voluit exire. Et secundi etiam a facie patientis et habentis fossas manus et pedes, secundum illud Psal. XXI, 17 : Foderunt manus meas et pedes meos, etc.

" Fiat manus tua. " Hic est tertium hujus partis totius, in qua agitur de vi- neae consummatione. Petita est consummatio, probatum est quod fieri possit ab eo, hic subjungitur persuasio, quod debeat fieri. Persuadet enim primo multiplici ratione. Secundo, orationis jam bis positae adhuc iteratione, ibi, ((Domine, Deus virtutum. "

In prima duo. Primo, sumit rationem a parte capitis. Secundo, a parte corporis, ibi, " Et non discedimus. "

In prima duo, secundum duplicem dignitatem hominis Christi, qui est caput Ecclesiae, quam tangit. Prima est dignitas unionis. Secunda, inseparabilitas in illa unione, ibi, " Et super filium. "