Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic exsultaverunt cor et caro. " Etenim, " quia " passer, " id est, ratio ad alta volans pennis virtutum, " invenit sibi domum, " in qua habitet, et conversetur, et quiescat. Ad Philip. III, 20 : Nostra conversatio in caelis est, tamquam in domo illa, de qua II. ad Corinth. v, 1 : Scimus, quoniam si terrestris domus nostra hujus habitationis dissolvatur, quod aedificationem ex Deo habemus, domum non manu factam, aeternam in caelis." Et turtur, " caro casta et munda, " nidum, " locum nutritionis et fomenti, " ut reponat, " tamquam fovendos " pullos suos, " actus scilicet bonos, ex gratia movente generatos, quasi de carne. Ad ponendum in hoc nido pullos movebat Dominus, Matth. VI, 20 : Thesaurizate vobis thesauros in caelo, ubi nec tinea, nec aerugo, etc.

Passer etiam potest dici bonus activus, qui multa patitur, et turbatur frequenter. Passer enim a patiendo dicitur. Luc. x, 41 : Martha, Martha, sollicita es, ei turbaris, etc. Hic est passer immolatus pro leproso, pro spiritu peccato infecto . Turtur autem, quae est avis solitaria,

contemplativus. Cant.II, 12 : Vox turturis audita est in terra nostra. Et in cap. I, 9 : Pulchrae sunt genae tuae sicut turturis, quae soli suo compari se conjungit. Ibi ergo et passer invenit domum, quia illam bonis aedificat actionibus. Psal. CXXI, 3 : Jerusalem quae aedificatur ut civitas, in qua quilibet aedificat domum suam. " Et turtur nidum, " contemplativus locum ad reponendum et fovendum, scilicet sanctas meditationes et affectiones, quae ibi dulciter tamquam in nidulo requiescunt. Job, XXIX, 18 : In nidulo meo, supple, ponens pullos meos, moriar.

Bene autem operans pullos dicitur dimittere : quia vere contemplativi viri, semper opera sua reputant quasi nulla. Eccli. xviii, 6 : Cum consummaverit homo, tunc incipiet. Luc.XVII, 10 : Quum feceritis omnia quae praecepta sunt vobis, dicite : Servi inutiles sumus. Audi Apostolum,nullum reputantem opus suum, I ad Corinth. xv, 9 : Ego enim minimus sum Apostolorum, qui non sum dignus vocari, etc. Isa. xxxviii, 14 : Sicut pullus hirundinis, sic clamabo.

" Altaria tua, Domine. " Hic secundum, in quo tangitur loci dignitas, quam ostendit a loci conditione, quoniam altaria sunt. Secundo, a praesidentis in loco dignitate, ibi, " Rex meus. "

Ait enim : Sic invenit passer domum, et turtur nidum. Sed quae sunt illa ? " Altaria tua " caelestia, " Domine virtutum. " Notandum vero, quod sicut erant antiquitus duo altaria : holocaustorum, in quo animalia offerebantur : et thymiamatis, in quo pulvis suavissimus. De primo, Exod. xxvii, 1 : Facies et altare de lignis setim, ad offerenda holocausta. De alio, Exod. xxx, 1 : Facies quoque altare ad adolendum thymiama. Et ibidem, v. 7 : Et adolebit incensum super eo Aaron, suave fragans Domino. Sic Christus est altare duplex : in ipso enim et super ipsum offeruntur bona opera activorum, tamquam animalia : et desiderium et meditationes contemplativorum tamquam thymiama. Psal. cxl, 2 : Dirigatur oratio mea, sicut incensum in conspectu tuo.

Et nota, quod aeterna vita hic designata est per tabernaculum, v. 2 : " Quam dilecta tabernacula. " Per atrium, v. 3 : " Deficit anima mea in atria Domini. ." Per domum, v. 4 : " Etenim passer invenit sibi domum. " Per nidum, f. 4 : " Et turtur nidum. " Et tandem per altare, hic, " Altaria tua. " In tabernaculo jucunditas, in atrio latitudo, in domo securitas, in nido suavitas, in altari notatur loci illius. sanctitas.

" Rex meus. " Hic secundum, in quo ostenditur dignitas loci, a dignitate praesidentis in loco, quia rector est qui praesidet, et creator., ibi, " Deus meus. "

Ait enim : Haec loca sunt loca sancta, quia altaria et tua, qui es " rex meus, " me regendo, " et Deus meus, " creando omnia, omnibus praesidendo. Alibi, in Psal. cxliv, 1 : Exaltabo te, Deus meus rex.

" Beati qui habitant. " Hic tertium, in quo ostendit quam amabilis, jam adeptos beatificando. Beatificat autem illos a duobus, a cohabitatione cum Deo, et a continua Dei laude, qui secum cohabitat, ibi, " In saecula. "