PSALMUS I. Felicitas justorum, et impiorum miseria.
Dicit ergo: His malis caret,nec hoc tantum sed in lege Domini voluntas ejus.
Psalmus II. Christi imperium panis conatibus homines expugnabunt.
PSALMUS III. David fugiens Absalom a Deo salutem sperat.
PSALMUS IV. David hortatur ad pacem et omnia bona speranda.
PSALMUS V. Contra malignum, auxilium divinum implorat justus.
PSALMUS VI. Oratio poenitentis Dei misericordiam implorantis.
PSALMUS VIII. In operibus suis mirabilis Dominus.
PSALMUS IX. Celebratur potentia Dei qui impios disperdit et pauperes tuetur.
Dicit ergo : Sic adulabuntur impii
PSALMUS XI. Oratio pro imploranda Dei ope contra impios.
PSALMUS XII. Deprecatio animae fidelis in tribulatione.
Dicit ergo: Sic fecisti, sed tandem
Dicit ergo : Sic retribuet mihi et justitiam, et puritatem: et hoc justum,
PSALMUS XVIII. Deum praedicant creaturae et divina. Peccatorum condonatio postulatur.
PSALMUS XIX. Oratio pro principe ad bellum proficiscente.
PSALMUS XX. Christi post depictos inimicos gratiarum actio.
PSALMUS XXI. Christus moriturus obsecrat ut sibi adsit Deus, et eum laudat.
Dicit ergo : Sic rogo : nec mirum :
Dicit ergo : Sic mea dimitte delicta, nec hoc tantum peto, imo, respice ini - micos meos,
PSALMUS XXVI. David sitam profitetur fiduciam in Deo, et ejus implorat auxilium.
PSALMUS XXVIII. Vocantur filii Dei ad adorandum Dominum, cujus vox describitur.
PSALMUS XXIX. Gratiarum actio pro liberatione a morte et tribulatione.
PSALMUS XXX. Precatio Christi et fidelium se Deo in moerore commitentium.
PSALMUS XXXIII. Benedicit Dominum qui est justorum lumen et tutela, et impiorum aversor.
PSALMUS XXXIV. Inimicis excidium, sibi salutem precatur.
Dicit ergo : Confundantur, pro peccatis praeteritis : et revereantur,
PSALMUS XXXV. Impiorum malitia justitia Dei: iustorum gloria.
PSALMUS XXXVI. Bonorum et malorum dispares sunt spes et exitus.
Dicit ergo : 0 infirme, Noli aemulari, indignari scilicet, et offendi, in malignantibus,
PSALMUS XXXVIII. Agit de vanitate et brevitate vitae. Deum orat ut peccatum remittat, et sibi adsit.
PSALMUS XLI. Homo exsul et conturbatus anhelat ad meliorem vitam,
PSALMUS XLII. Spem in Domino reponit a quo judicari exoptat.
PSALMUS XLVI. Deus omnis terroe Dominus
PSALMUS XLVII. Magnus et laudabilis Dominus qui fundavit Sion.
PSALMUS XLVIII. Nihil prosunt opes contra infernum.
Dicit ergo : Audite haec, quae di- cturus sum, omnes gentes
PSALMUS L Poenitentis animae amara contritio.
PSALMUS LI. Frustra in divitiis sperant impii: salus est sperantibus in Domino.
Dicit ergo : Sic gaudebunt justi super afflictum iniquum, et dicent ridendo :
PSALMUS LII. Impiorum insipientia, numerus et paena.
Dicit ergo : Tales sunt mali, sed
Jacta super Dominum curam tuam.
Dicit ergo: Sic psallam, quia es Deus meus
Dicit ergo : Sic vana salus hominis, sed nos. faciemus vir Iidem,
PSALMUS LX. Exsul petit reditum, longam vitam, et ampliationem regni Christi.
Dicit ergo : Sic exclamari, et tu exaudisti me, et hoc in petra, Christo.
PSALMUS LXII. Exsul se in Dei laudibus consolatur : praedicit hostium ruinam.
PSALMUS LXIII. Implorat Dei opem contra inimicos : peribunt, et laetabitur justus.
Dicit ergo : Tanta mala patior, propter quod salvum fac : et etiam quia
Dicit ergo : Bene solvi quae non ra- pueram, quia o Deus Pater, tuscis,
Dicit ergo : Quae praemisi, sustinui ab omnibus simpliciter, et etiam extra-
Dicit ergo : Haec mala mihi intulerunt, ego vero e contrario, orationem meam, ad te,
Dicit ergo : Sic laudabo, et placebit talis laus Deo super vitulum novellum, .
PSALMUS LXIX. Oratio ad opem Dei petendam in magnis periculis.
PSALMUS LXX. Opem Dei implorat adversus persecutores : promittit se Deo gratias acturum.
Dicit ergo : Non est similis tibi : quia quantas ostendisti, etc.
PSALMUS LXXI. Christi regnum justum, pacificum et felix precatur.
Dicit ergo : Sic sit nomen ejus benedi- ctum, et dictum est, quia ante solem
PSALMUS LXXII. Impii felices in hac vita peribunt: Domino adhaerere bonum est.
Dicit ergo : Sic invidus, instabilis fui, terrena inordinate dilexi, et nescivi,
Dicit ergo : Sic rogo ut memor sis, quia ecce inimicus, Judaeorum scilicet populus, ((improperavit
Dicit ergo : Quoniam sic est ut praemisi, propter hoc vovete, et post votum, reddite Deo vestro.
PSALMUS LXXVII. Judaeos excitat memorando beneficia et flagella Dei.
Dicit ergo : Sic dedit volatilia ad capiendum apta : et post manducaverunt, et saturati sunt, nimis,
Dicit ergo : Sic eos in rebus suis affinxit, et post misit in eos iram,
Dicit ergo : Sic est destructa vinea Judaeae, sed, o Deus virtutum, quae
PSALMUS LXXXI. Domini deorum terrae judex judices improbos arguit.
PSALMUS LXXXII. Exponit hostium improperia, et illis exsilium imprecatur.
Dicit ergo : Sic rogo, ut placatus sis avertendo malum, et culpae et paenae :
Dicit ergo : Sic nullus similis, quia Deus est qui glorificatur in consilio, sanctorum suorum :
PSALMUS XCVII. Hortatio ad congratulandum Christo venturo.
Dicit ergo : Dixi, quod psallatis, et ecce modum addo quo psallere debetis.
Dicit ergo : Sic custodiebant testimo-
PSALMUS CII. Omnes creaturas invitat ad recolenda Dei beneficia.
Dicit ergo : Benedic, anima mea, Domino. Tob. xiii, 19 : Anima mea, benedic Dominum, quoniam,
PSALMUS CIV. Hortatur ad cultum Del, memorans ejus beneficia.
Dicit ergo : Sic fuit memor testamenti, promissionis scilicet, quod testamentum disposuit ad Abraham
Dicit ergo : Haec promissa fecit, et etiam dixit. Expone, ut prius.
PSALMUS CV. Deus ob suam bonitatem laudandus : Judaeorum ingratitudo.
Dicit ergo : Haec beneficia illis contulit, et in tantum aperta, quod ipsi crediderunt, verbis ejus.
Dicit ergo : Sic confitemini confessione peccati, et praecipue laudis,
PSALMUS CVII. Dicit cor suum ad Dei cultum paratum, et ideo victoriam sperat.
PSALMUS CVIII. Opem Dei implorat, et proditori dignas paenas praedicit.
PSALMUS CX. Laudat Deum ob beneficia, et incitat ad ejus timorem.
PSALMUS CXII. Laudandus Deus super omnia excelsus et exaltans humiles.
PSALMUS CXIV. Gratiarum actio pro liberatione a periculis.
PSALMUS CXVI. Ad laudandum Deum provocatio.
PSALMUS CXVIII. Multis modis ostendit beatam pilam in legis observatione esse positam.
PSALMUS CXIX. Vitae miserias luget, ab his liberari efflagitat.
PSALMUS CXX. Securus qui se Deo committit.
PSALMUS CXXII. Actus fiduciae in Deum tempore tribulationis.
PSALMUS CXXVI. Vani hominum labores quibus non opitulatur Dominus.
PSALMUS CXXVIII. Funestus impiorum exitus.
PSALMUS CXXIX. Oratio pro precando fiducialiter peccatorum petita.
PSALMUS CXXX. Humilitatis sincera professio.
PSALMUS CXXXIII. Hortatio ad benedicendum Domino.
Dicit ergo : Sic percussit magnos reges, et fortes, . Sehon scilicet, regem Amorrhaeorum,
PSALMUS CXXXVIII. Sciens Deum nihil latere, suam in eum fiduciam profitetur.
Dicit ergo : Sic omnia cognovisti, et prima: et hoc patet, supple, quia, tu, non alius, formasti me,
PSALMUS CXXXIX. Orat pro sua salute : hostibus imprecatur.
PSALMUS CXL. Petii regi a Domino tempore persecutionis.
Dicit ergo : Domine, clamavi, tam diu est, non modo clamo primo, ad te, Clamo, Ad te,
PSALMUS CXLI. Circumdatus a Saule orat pro sua salute.
PSALMUS CXLIII Gratias agit pro victoria: petit hostium exitium.
PSALMUS CXLV. Solus beatus qui soli Deo fidit.
Dicit ergo : Tanta est ejus potentia, talis veritas et justitia, et etiam o Sion,
PSALMUS CXLVI. Hortatio ad laudandum Deum ob ejus beneficia.
PSALMUS CXLVII. Ecclesiam invitat ad laudandum Deum qui eam bonis cumulavit.
PSALMUS CXLVIII. Invitat omnes creaturas ad laudandum Deum.
PSALMUS CXLIX. Gratiarum actio pro insigni victoria.
PSALMUS CL. In omnibus et ubique Deum celebrandum profitetur.
Dicit ergo : Tanta sunt praemia electorum, ad quae non pervenitur nisi te adjuvante, et propter hoc, o " Domine virtutum, " angelicarum conditor et creator, et humanarum inlusor, " exaudi orationem meam. " II Mach.I, 5: Exaudiat, Dominus scilicet, orationes vestras.
Et, o " Deus Jacob, " conservator a fraudibus, et persecutionibus Laban. Genes.XXXI, 42 : Nisi Deus patris mei Abraham, et timor Isaac affuisset mihi, forsitan modo nudum me dimisisses, "Deus Jacob " propagator. In eadem Gen. xxxiii, 5 : Levatisque Esau oculis, vidit mulieres et parvulos earum, et ait: Quid sibi volunt isti ? et si ad te pertinent ? Respondit: Parvuli sunt, quos donavit mihi Deus servo tuo. " Deus Ja-cob " dilator. Tu eadem Gen. xxxii, 10 : Domine,... minor sum cunctis miserationibus tuis,et veritate tua quam explevisti servo tuo. In baculo meo transivi Jordanem istum : et nunc cum duabus turmis regrediar. " Deus Jacob " exaltalor, faciens ipsum Israel. In eadem Gen. xxxii, 28: Nequaquam Jacob appellabitur nomen tuum, sed Israel. Auribus percipe, " id est, diligenter attende, quae petiturus sum. II Paralip.I40 : Aperiantur, quaeso, oculi tui, et aures tuae intenta? sint ad orationem quae fit in loco isto. Et supra, in Psal. v, 2 : Verba mea auribus percipe, Domine.
" Protector noster, adspice, " Hic subjungitur petitio, et petit duo. Ut ipsum protegat loquens in persona humilium. Secundo, ut nomen Christi dilatet, et diffundi faciat per mundum, ibi, " Et respice. " Et hoc secundum unam lecturam. Secundum aliam meritum Christi allegat.
Ait enim : Sic petii ut attendas diligenter quod peto : quidnam illud ? 0 " Deus, protector noster, " quasi ex officio. Eccli. xxxiv, 19 : Protector potentiae, ei firmamentum virtutis. Supra, in Psal. lxiii, 3 : Protexisti me a conventu malignantium. " Et respice, "id est, protege nos : tuum enim adspicere est protegere. Supra, in Psal. xiii, 2 : Dominus de caelo prospexit super filios hominum .Hi c respectus, de quo Sapient.IV, 15 : Et respectus in electos illius. Thren. iii,49-50 : Oculus meus afflictus est, nec tacuit, eo quod non esset requies. Donec respiceret et videret Dominus de caelis. " Et respice, " id est, respicere fac mundum : quod enim facis nos facere, hoc diceris facere. Genes. xxii, 12: Nunc cognovi, equod times Dominum, id est, cognoscere te feci. "In faciem Christi tui, " oculo fidei, ut ipsum verum Deum et hominem cognoscant. Fac respicere in faciem Christi tui na- scentis in matris integritate:in faciem viventis in paupertate, patientis in dolore, resurgentis in gaudio, ascendentis in gloria, judicantis in majestate. III Reg, x, 24 : Universa terra desiderabat, supple, videre vultum Salomonis.
Vel sic : Rogo nos respicias : quod si non propter nos, saltem respicias " in faciem Christi tui, " ut ejus amore, cui similes sumus et conformes, nos protegas. II Mach. viii, 14 et 15 : Dominum deprecabantur ut eriperet eos : ...etsi non propter eos, propter testamentum tamen quod erat ad patres eorum, et propter inuocationem sancti et magnifici nominis ejus super ipsos. Et constat, quod libenter respicit Deus in faciem dilecti Filii. Matth.III, 17, et xvii, 5 : Hic est Filius meus dilectus . Et ubicumque invenis ejus similitudinem. Propter hoc dicitur, I ad Cor. xv, 49 : Sicut portavimus imaginem terreni, sic portemus imaginem caelestis,
" Quia melior. " Hic secundum, in quo subjungitur motivum orantis, et ratio ad orandum, scilicet praeeminentia vitae aeternae ad bona temporalia.
Ait enim : Sic oro, et hoc facio : " Quia dies una in atriis tuis," supple, habita, " melior est super millia " dierum in hac vita, quantumcumque sint in illis suavia, et delectabilia : quia omnia vana : quod sciens Jeremias, ait in cap. XVII, 16 : Diem hominis non desideravi, tu scis.
Nota ergo, quod in atriis Domini est dies sincerissima, sine nocte. Apoc.XXI, 23 : Civitas illa non eget sole, neque luna,ut luceant in ea: nam claritas Dei illuminabit eam. Et infra, v. 25 : Et nox non erit in ea. Et dies una est : quia omnino immutabilis de caetero, et invariata. Zach.XIV, 7 : Erit dies una quae nota est Domino. Haec dies dulcissima, et suavissima. Hieronymus : " 0 si quis in
" cordis ore jam gustaverit quae sit illa " dulcedo caelestium praemiorum, qui illi " hymni, qui chori Angelorum, quam " incomprehensibilis visio sanctae Trini-" latis. Quanto dulcius est, quod intus " vidit, tanto amarius est quod foris iliaci net. " Et Gregorius dicit : " Quanto " patria dulcior, tanto avidior, ubi Ange-" lorum et hominum unum erit collo-" quiurn, unum convivium. Ibi non lan" guebit amor, nec liquefiat dilectio. " Et Augustinus : " 0 felix civitas, caelestis " mansio, secura patria, totum continens " quod delectat, ubi sine fine videbitur " Deus, sine fastidio amabitur, sine fati-" gatione laudabitur. "
" Elegi abjectus. " Hic secundum, in quo subjungitur probatio, quod debeat exaudiri. Et primo allegat ex parte sui sumens rationem. Secundo, ex parte Dei, ibi, " Quia misericordiam et veritatem. "
Ex parte sui allegat duo. Electionem boni primo. Secundo, detestationem mali, ibi, " Magis quam habitare, "
Ait ergo : Sic rogo, et exaudiri debeo, quia " elegi, " quamvis sim rex, " magis abjectus esse in domo Dei, " in Ecclesia scilicet, quae domus Domini est. Isa. lvi, 7 : Domus mea, domus orationis vocabitur cunctis gentibus . Humilis esse volo. II Reg. VI,21, dicebat David ad Michol: Et ludam, et vilior fiam, plusquam factus sum : et ero humilis in oculis meis. Sic Paulus abjectus erat in hac domo. 1 ad Corinth.IV, 13 : Facti sumus omnium peripsema usque adhuc. Pulchra est talis vilitas et abjectio, et faetida e contrario exaltatio. Cassiodorus : " 0 abjectio put" cherrima ! o sublimitas foetidissima ! " Ista est vallis lacrymarum, in qua si ad " tempus plangitur, sine fine gaudebi-" tur. " Et idem, ibidem : " Qui apud se " habetur abjectus, apud Deum habetur " acceptus. "
" Magis quam habitare in tabernaculis peccatorum, " exaltatus et magnus.
Et nota, quod non dicit " magis, " quia hoc aliquantulum eligat, sed quia nullo modo. Quippe, Num. XVI, 26 : Recedite a tabernaculis hominum impiorum ei nolite tangere quae ad eos pertinent, ne involvamini in peccatis eorum. In tabernaculo interfectus est Sisara . Job, viii, 22 : Tabernaculum impiorum non subsistet. Omnino sensit Moyses sicut iste. Ad Hebr.XI, 24 et seq. : Fide Moyses grandis factus negavit se esse filium filiae Pharaonis : magis eligens affligi cum populo Dei, quam, temporalis peccati habere jucunditatem, majores delicias aestimans thesauro aegyptiorum, improperium Christi.
" Quia misericordiam. " Hic allegat sumendo rationes a parte Dei, et allegat duo. Primum est meriti quod sentit habere, dilectio. Secundum est praemii et in praesenti et in futuro larga retributio, ibi, " Gratiam, et gloriam. "
Ait enim : Sic debeo, quia bonum elegi, ex parte mea, et malum fugi : et etiam confido : " quia misericordiam, " etc. Vel ad immediatum : Plus volo abjectus esse in domo Dei, quam cum peccatoribus habitare : " quia Deus diligit misericordiam, " quae est in domo sua., scilicet in Ecclesia, et in me servo illam : " et veritatem, " Mis ericordia in exhibendo alii bonum, veritas in puniendo seipsum. Haec duo diligit Deus. Mich. VI, 8 : Indicabo tibi, o homo, quid, sit bonum, et quid Dominus requirat a te : Utique facere judicium, etc. ecce veritas : ei diligere misericordiam, ecce misericordia. Psal. c, 1 : Misericordiam et judicium cantabo tibi, Domine. Propter hoc monet Salomon, Prov. iii, 3 : Misericordia ei veritas te non deserant. Haec requiritur a nobis in opere, haec in doctrina, ut hoc ipsum alios doceamus. Supra, in Psal. XXXIX' 11 : Non abscondi misericordiam litam, et veritatem tuam. Haec Ipsa in nobis operatur. Jerem, IX, 24 : Ego sum Dominus, qui facio misericordiam, et judicium, et justitiam in terra. Isa. lxi, 8 : Ego Dominus diligens judicium. Glossa : Referatur " misericordia ad " beneficia exhibita in praesenti, ve-" ritas ad reddenda in futuro. "
" Gratiam. " Hic secundum, longa praemii retributio : et dicuntur duo. Primo, retributio. Secundo, retributionis magnitudo, ibi, " Non privabit. "
In prima duplex retributio : in praesenti gratiae, in futuro gloriae, ibi, " Et gloriam. " In praesenti, id est, augmentum gratiae, tamquam quoddam praemium in praesenti.
Dicit enim Augustinus quod " gratia " meretur augeri, ut aucta mereatur " perfici : " omnem enim gratiam dat Deus, non tantum justificantem, sed et operantem, et consummantem. Jacob.I, 17 : Omne datum, optimum, et omne donum, etc.
" Et gloriam, " in futuro dabit, scilicet praemium, salutem aeternam. Isa. xlvi, 13 : Dabo in Sion salutem, et in Israel gloriam meam. II ad Timoth. IV, 8 : In reliquo reposita est mihi corona justitiae. Et bene jungit gratiam, et gloriam quia secundum mensuram gratiae erit mensura gloriae. Zach.IV, 7 : Exaequabit gratiam gratiae. Joan. i, 16 : De plenitudine ejus nos omnes accepimus, gratiam pro gratia,
" Non privabit bonis. " Hic monstratur retributionis magnitudo. Quasi diceret ; Sic facientibus misericordiam et veritatem, dabit gratiam et gloriam : et etiam, quod plus est, " non privabit bonis his eos, qui ambulant, " conver- satione, " in innocentia. " Ambulare in innocentia est hic, etsi ardua non aggrediantur, tamen cavere a divina offensa : etsi alii non convertantur, seipsum mundum custodire. Et est magnitudo divinae bonitatis, quod talibus etiam bona spiritualia in praesenti et in futuro non negantur. Psal. xxv, 1 : Ego autem in innocentia mea, cavendo a transgressione mactatorum Dei, ingressus sum, in regnum gratiae et gloriae. Et alibi, Psalm. xxiii, 3 : Quis ascendet in montem Domini, aut quis stabit in loco sancto ejus ? Innocens manibus, etc. Quae omnia per negationem dicuntur. Isa. lvi, 3-5 : Non dicat eunuchus : Ecce ego lignum aridum: non possum filios spirituales Domino generare. Quia haec dicit Dominus eunuchis : Qui custodierint sabbata mea, et elegerint quae ego volui, et tenuerint foedus meum : dabo eis in domo mea, et in muris meis locum, et nomen melius a filiis et filiabus.
" Domine virtutum. " Hic est secunda pars tertiae partis totius hujus Psalmi, in qua postquam oravit, se confidere de impetrando ostendit indirecte, commendando et confidentem et sperantem in Deo.
Ait enim : Sic petii, et spero quod impetrabo : unde audacter dico : " 0 Domine virtutum, " dator et conservator, " beatus homo " est jam in praesenti, " qui sperat in te, " qui, id est, quia ille : ipsa enim spes jam beatificat ipsum. Jerem.XVII, 7 : Benedictus vir qui confidit in Domino, et erit Dominus fiducia ejus. Isa. xxx, 18 : Beati omnes qui exspectant eum. Spes autem est exspectatio. Propter hoc dicit Paulus, ad Rom. VIII, 24 : Spe salvi facti sumus. Et tandem erimus salvati re, ipso praestante, qui est benedictus per omnia saecula saeculorum. Amen,