Quaestio 3 de simplicitate ipsius
Quaestio 4 de perfectione ipsius
Quaestio 8 utrum hoc deo conveniat, quod ubique et in omnibus sit
Quaestio 12 quomodo cognoscatur a creaturis
Quaestio 13 de divinorum nominum
Quaestio 19 de ipsa dei voluntate
Quaestio 21 de iustitia et misericordia eius
Quaestio 23 de praedestinatione
Quaestio 25 de divina potentia
Quaestio 26 de divina beatitudine
Quaestio 27 de origine sive processione
Quaestio 28 de relationibus divinis
Quaestio 30 de pluralitate personarum
Quaestio 31 de his quae ad unitatem vel pluralitatem pertinent in divinis
Quaestio 32 de cognitione divinarum personarum
Quaestio 36 de nomen spiritus sancti
Quaestio 39 de personis in comparatione ad essentiam
Quaestio 40 de personis in comparatione ad relationes sive proprietates
Quaestio 41 de personis in comparatione ad actus notionales
Quaestio 42 de comparatione personarum ad invicem
Quaestio 43 de missione divinarum personarum
Quaestio 44 De Prima Causa Entium
Quaestio 45 de modo emanationis rerum a primo principio, qui dicitur creatio
Quaestio 46 de principio durationis rerum creatarum
Quaestio 47 de distinctione earum
Quaestio 48 de distinctione rerum in speciali
Quaestio 50 De Substantia Angelorum
Quaestio 51 de Angelis per comparationem ad corporalia
Quaestio 53 de motu locali Angelorum
Quaestio 54 de his quae pertinent ad virtutem cognoscitivam Angeli
Quaestio 55 de medio cognitionis angelicae
Quaestio 56 de cognitione Angelorum ex parte rerum quas cognoscunt
Quaestio 57 de his materialibus quae ab Angelis cognoscuntur
Quaestio 58 de modo angelicae cognitionis
Quaestio 59 de his quae pertinent ad voluntatem Angelorum
Quaestio 60 de actu voluntatis, qui est amor sive dilectio
Quaestio 61 quomodo angeli producti sunt in esse naturae
Quaestio 62 quomodo Angeli facti sunt in esse gratiae vel gloriae
Quaestio 63 quomodo Angeli facti sunt mali
Quaestio 65 de opere creationis creaturae corporalis
Quaestio 66 de ordine creationis ad distinctionem
Quaestio 67 de opere primae diei
Quaestio 68 de opere secundae diei
Quaestio 69 de opere tertiae diei
Quaestio 70 de opere ornatus de opere quartae diei
Quaestio 71 de opere quintae die
Quaestio 72 de opere sextae diei
Quaestio 73 de iis quae pertinent ad septimum diem
Quaestio 74 de omnibus septem diebus in communi
Quaestio 75 de ipsa anima secundum se
Quaestio 76 de unione animae ad corpus
Quaestio 77 de his quae pertinent ad potentias animae in generali
Quaestio 78 de his quae sunt praeambula ad intellectum
Quaestio 79 De Potentiis Intellectivus
Quaestio 80 de potentiis appetitivis
Quaestio 83 de libero arbitrio
Quaestio 84 quomodo anima intelligit corporalia
Quaestio 85 de modo et ordine intelligendi
Quaestio 86 quid intellectus noster in rebus materialibus cognoscat
Quaestio 87 quomodo anima intellectiva cognoscat seipsam, et ea quae in se sunt
Quaestio 88 quomodo anima humana cognoscat ea quae supra se sunt, scilicet immateriales substantias
Quaestio 89 de cognitione animae separatae
Quaestio 90 de productione primi hominis quantum ad animam
Quaestio 91de productione corporis primi hominis
Quaestio 92 de productione mulieris
Quaestio 94 de statu vel conditione primi hominis
Quaestio 95 de his quae pertinent ad voluntatem primi hominis
Quaestio 96 de dominio quod competebat homini in statu innocentiae
Quaestio 98 de his quae pertinent ad conservationem speciei
Quaestio 99 de conditione prolis generandae quantum ad corpus
Quaestio 100 de conditione prolis generandae quantum ad iustitiam
Quaestio 101 de conditione prolis generandae quantum ad scientiam
Quaestio 102 de loco hominis, qui est Paradisus
Quaestio 103 De Rerum Gubernatione in Communi
Quaestio 104de effectibus divinae gubernationis in speciali
Quaestio 105 de secundo effectu gubernationis divinae qui est mutatio creaturarum
Quaestio 106 Quomodo Angeli Moveant
Quaestio 107 de locutionibus Angelorum
Quaestio 108 de ordinatione Angelorum secundum hierarchias et ordines
Quaestio 109 de ordinatione malorum Angelorum
Quaestio 110 de praesidentia Angelorum super creaturam corporalem
Quaestio 111 de actione Angelorum in homines
Quaestio 112 de missione Angelorum
Quaestio 113 de custodia bonorum Angelorum
Quaestio 114 de impugnatione Daemonum
Quaestio 115 De Actione Corporalis Creaturae
Quaestio 117 de actione hominis
Quaestio 118 de traductione hominis ex homine
Quaestio 119 de propagatione hominis quantum ad corpus
Quaestio 1 de Ultimo Fine Humanae Vitae
Quaestio 2 In Quibis Sit Beatitudine
Quaestio 3 Quid Sit Beatitudine
Quaestio 4 His Quae Exiguntur ad Beatitudinem
Quaestio 5 De Adeptione Beatitudinis
Quaestio 6 De Volontatario et Involontario
Quaestio 8 De Voluntate, Quorum sit ut Volitorum
Quaestio 9 De Motivo Voluntatis
Quaestio 10 De Modo Quo Voluntas Movetur
Quaestio 17 De Actibus Imperatis
Quaestio 18 De Bonitate et Malitia Humanorum Actuum
Quaestio 19 De Bonitate Actus Interioris Voluntatis
Quaestio 20 De Bonitate et Malitia Exteriorum Actuum
Quaestio 21 His Quae Consequuntur Ratione Bonitatis vel Malitiae
Quaestio 22 De Subiecto Passionum Animae
Quaestio 23 De Passionum Differentia ad Invicem
Quaestio 24 De Bona et Malo Circa Passiones Animae
Quaestio 25 De Ordine Passionem ad Invicem
Quaestio 28 De Effectibus Amoris
Quaestio 32 De causis delectationis
Quaestio 33 de effectibus delectationis
Quaestio 34 de bonitate et malitia delectationum
Quaestio 35 de dolore et tristitia
Quaestio 36 de causis tristitiae
Quaestio 37 de effectibus doloris vel tristitiae
Quaestio 38 de remediis doloris seu tristitiae
Quaestio 39 de bonitate et malitia doloris vel tristitiae
Quaestio 40 de spe et desperatione
Quaestio 42 de obiecto timoris
Quaestio 44 de effectibus timoris
Quaestio 47 de causa effectiva irae, et de remediis eius
Quaestio 48 de effectibus irae
Quaestio 49 De Habitibus in Generali
Quaestio 50 de subiecto habituum
Quaestio 52 de augmento habituum
Quaestio 53 de corruptione et diminutione habituum
Quaestio 54 de distinctione habituum
Quaestio 56 de subiecto virtutis
Quaestio 57 de distinctione virtutum
Quaestio 58 de virtutibus moralibus
Quaestio 59 de comparationem virtutis ad passionem
Quaestio 60 de distinctione virtutum Moralium ad invicem
Quaestio 61 de virtutibus cardinalibus
Quaestio 62 de virtutibus theologicis
Quaestio 64 de proprietatibus virtutum
Quaestio 65 de connexione virtutum
Quaestio 66 de aequalitate virtutum
Quaestio 67 de duratione virtutum post hanc vitam
Quaestio 71 De Vitiis et Peccatis
Quaestio 72 de distinctione peccatorum vel vitiorum
Quaestio 73 de comparatione peccatorum ad invicem
Quaestio 74 de subiecto vitiorum, sive peccatorum
Quaestio 75 de causis peccatorum in generali
Quaestio 76 de causis peccati in speciali
Quaestio 77 utrum passio animae sit causa peccati
Quaestio 78 de causa peccati quae est ex parte voluntatis, quae dicitur malitia
Quaestio 79 de causis exterioribus peccati
Quaestio 80 de causa peccati ex parte diaboli
Quaestio 81 de traductione peccato originali
Quaestio 82 de peccato originali quantum ad suam essentiam
Quaestio 83 de subiecto originalis peccati
Quaestio 84 de causa peccati secundum quod unum peccatum est causa alterius
Quaestio 85 de effectibus peccati de corruptione boni naturae
Quaestio 88 de veniali per comparationem ad mortale
Quaestio 89 de peccato veniali secundum se
Quaestio 91 de diversitate legum
Quaestio 92 de effectibus legis
Quaestio 93 de singulis legibus
Quaestio 96 de potestate legis humanae
Quaestio 97 de mutatione legum
Quaestio 99 de distinctione praeceptis veteris legis
Quaestio 100 de singulis generibus praeceptorum veteris legis
Quaestio 101 de praeceptis caeremonialibus
Quaestio 102 de causis caeremonialium praeceptorum
Quaestio 103 de duratione caeremonialium praeceptorum
Quaestio 104 de praeceptis iudicialibus
Quaestio 105 de ratione iudicialium praeceptorum
Quaestio 106 De Lege Evangelii secundum se
Quaestio 107 de comparatione legis novae ad legem veterem
Quaestio 108 de his quae continentur in lege nova
Quaestio 109 De Necessitate Gratiae
Quaestio 110 de gratia dei quantum ad eius essentiam
Quaestio 111 de divisione gratiae
Quaestio 113 de effectibus gratiae
Quaestio 2 de actu interiori fidei
Quaestio 3 de exteriori fidei actu
Quaestio 4 de ipsa fidei virtute
Quaestio 5 de habentibus fidem
Quaestio 7 de effectibus fidei
Quaestio 8 de dono intellectus
Quaestio 13 de peccato blasphemiae
Quaestio 14 de blasphemia in spiritum sanctum
Quaestio 15 de caecitate mentis et hebetudine sensus, quae opponuntur dono intellectus
Quaestio 16 de praeceptis pertinentibus ad praedicta
Quaestio 22 de praeceptis pertinentibus ad spem et timorem
Quaestio 24 de caritate in comparatione ad subiectum
Quaestio 25 de obiecto caritatis
Quaestio 26 de ordine caritatis
Quaestio 27 de principali actu caritatis, qui est dilectio
Quaestio 33 de correctione fraterna
Quaestio 44 de praeceptis caritatis
Quaestio 45 de dono sapientiae
Quaestio 48 de partibus prudentiae
Quaestio 49 de singulis prudentiae partibus quasi integralibus
Quaestio 50 de speciebus prudentiae quibus multitudo gubernatur
Quaestio 51 de virtutibus adiunctis prudentiae, quae sunt quasi partes potentiales ipsius
Quaestio 55 de vitiis oppositis prudentiae quae habent similitudinem cum ipsa
Quaestio 56 de praeceptis ad prudentiam pertinentibus
Quaestio 61 de distinctione iustitiae commutativae et distributivae
Quaestio 63 de acceptione personarum
Quaestio 65 de peccatis aliarum iniuriarum quae in personam committuntur
Quaestio 66 de furto et rapina
Quaestio 67 de verbis in quibus laeditur proximus quae pertinent ad iudicium
Quaestio 68 de his quae pertinent ad iniustam accusationem
Quaestio 69 de peccatis quae sunt contra iustitiam ex parte rei
Quaestio 70 de iniustitia pertinente ad personam testis
Quaestio 71 de iniustitia quae fit in iudicio ex parte advocatorum
Quaestio 77 de fraudulentia quae committitur in emptionibus et venditionibus
Quaestio 78 de peccato usurae, quod committitur in mutuis
Quaestio 80 de partibus potentialibus iustitiae, idest de virtutibus ei annexis
Quaestio 86 de oblationibus et primitiis
Quaestio 89 de assumptione nominis divini per modum iuramenti
Quaestio 90 de assumptione divini nominis per modum adiurationis
Quaestio 91 de assumptione divini nominis ad invocandum per orationem vel laudem
Quaestio 92 de superstitione, et de partibus eius
Quaestio 93 de speciebus superstitionis
Quaestio 95 de superstitione divinativa
Quaestio 96 de superstitionibus observantiarum
Quaestio 97 de tentatione qua deus tentatur
Quaestio 102 de observantia, et partibus eius
Quaestio 106 de gratia sive gratitudine
Quaestio 111 de simulatione et hypocrisi
Quaestio 112 de iactantia et ironia
Quaestio 114 de amicitia quae affabilitas dicitur
Quaestio 122 de praeceptis iustitiae
Quaestio 126 de vitio intimiditatis
Quaestio 128 de partibus fortitudinis
Quaestio 133 de pusillanimitate
Quaestio 135 de vitiis oppositis magnificentiae
Quaestio 138 de vitiis oppositis perseverantiae
Quaestio 139 de dono fortitudinis
Quaestio 140 de praeceptis fortitudinis
Quaestio 142 de vitiis oppositis temperantiae
Quaestio 143 de partibus temperantiae in generali
Quaestio 146 de his quae sunt circa delectationes ciborum
Quaestio 153 de vitio luxuriae
Quaestio 154 de luxuriae partibus
Quaestio 157 de clementia et mansuetudine
Quaestio 161 de speciebus modestiae
Quaestio 162 de superbia in communi
Quaestio 163 de peccato primi hominis, quod fuit per superbiam
Quaestio 164 de poena primi peccati
Quaestio 165 de tentatione primorum parentum
Quaestio 168 de modestia secundum quod consistit in exterioribus motibus corporis
Quaestio 169 de modestia secundum quod consistit in exteriori apparatu
Quaestio 170 de praeceptis temperantiae
Quaestio 172 de causa prophetiae
Quaestio 173 de modo cognitionis propheticae
Quaestio 174 de divisione prophetiae
Quaestio 176 de gratia linguarum
Quaestio 177 de gratia gratis data quae consistit in sermone
Quaestio 178 de gratia miraculorum
Quaestio 179 de divisione vitae per activam et contemplativam
Quaestio 180 De Vita Contemplativa
Quaestio 182 de comparatione vitae activae ad contemplativam
Quaestio 183 de officiis et statibus hominum in generali
Quaestio 184 de his quae pertinent ad statum perfectionis
Quaestio 185 de his quae pertinent ad statum episcoporum
Quaestio 186 de his in quibus principaliter consistit religionis status
Quaestio 187 de his quae competunt religiosis
Quaestio 188 de differentia religionum
Quaestio 189 de ingressu religionis
Quaestio 1 De convenientia Incarnationis
Quaestio 3 de unione ex parte personae assumentis
Quaestio 4 de unione ex parte assumpti
Quaestio 5 de assumptione partium humanae naturae
Quaestio 6 de ordine assumptionis praedictae
Quaestio 8 de gratia christi secundum quod est caput ecclesiae
Quaestio 9 de scientia christi
Quaestio 10 de qualibet praedictarum scientiarum
Quaestio 11 de scientia indita vel infusa animae christi
Quaestio 12 de scientia animae christi acquisita vel experimentali
Quaestio 13 de potentia animae christi
Quaestio 14 de defectibus corporis
Quaestio 15 de defectibus pertinentibus ad animam
Quaestio 16 de his quae conveniunt christo secundum esse et fieri
Quaestio 17 his quae pertinent ad unitatem in christo in communi
Quaestio 18 de unitate quantum ad voluntatem
Quaestio 19 de unitate operationis christi
Quaestio 20 His Quae Conveniunt Christo Per Comparatione ad Patrem: De Subiectione Christi
Quaestio 21 de oratione christi
Quaestio 22 de sacerdotio christi
Quaestio 23 an adoptio christo conveniat
Quaestio 24 de praedestinatione christi
Quaestio 25 His Quae Pertinent ad Christum in Comparatione ad Nos: De Adoratione Christi
Quaestio 26 Christus Mediator Dei et Hominum
Quaestio 27 De Sanctificatione Beatae Virginis
Quaestio 28 de virginitate matris dei
Quaestio 29 de desponsatione matris dei
Quaestio 30 de Annuntiatione beatae virginis
Quaestio 31 de ipsa conceptione salvatoris
Quaestio 32 de principio activo in conceptione christi
Quaestio 33 de modo et ordine conceptionis christi
Quaestio 34 de perfectione prolis conceptae
Quaestio 35 De Nativitate Christi
Quaestio 36 de manifestatione christi nati
Quaestio 37 de circumcisione christi
Quaestio 38 de baptismo quo christus baptizatus est
Quaestio 39 de baptizatione christi
Quaestio 40 de modo conversationis ipsius
Quaestio 41 de tentatione christi
Quaestio 42 de doctrina christi
Quaestio 43 de miraculis a christo factis
Quaestio 44 de singulis miraculorum speciebus
Quaestio 45 de transfiguratione christi
Quaestio 46 De Passione Christi
Quaestio 47 de causa efficiente passionis christi
Quaestio 48 de effectu passionis christi
Quaestio 49 de ipsis effectibus passionis christi
Quaestio 51 de sepultura christi
Quaestio 52 de descensu christi ad inferos
Quaestio 53 De Resurrectione Christi
Quaestio 54 de qualitate christi resurgentis
Quaestio 55 de manifestatione resurrectionis
Quaestio 56 de causalitate resurrectionis christi
Quaestio 57 de ascensione christi
Quaestio 58 de sessione christi ad dexteram patris
Quaestio 59 de iudiciaria potestate christi
Quaestio 60 Quid Sit Sacramentum
Quaestio 61 de necessitate sacramentorum
Quaestio 62 de effectu sacramentorum principali, qui est gratia
Quaestio 63 de alio effectu sacramentorum, qui est character
Quaestio 64 de causis sacramentorum
Quaestio 65 de numero sacramentorum
Quaestio 67 de ministris per quos traditur sacramentum baptismi
Quaestio 68 de suscipientibus baptismum
Quaestio 69 de effectibus baptismi
Quaestio 71 de praeparatoriis quae simul currunt cum baptismo
Quaestio 72 De Sacramento Confirmationis
Quaestio 73 De Sacramento Eucharistiae
Quaestio 74 de materia huius sacramenti
Quaestio 75 de conversione panis et vini in corpus et sanguinem christi
Quaestio 76 de modo quo christus existit in hoc sacramento
Quaestio 77 de accidentibus remanentibus in hoc sacramento
Quaestio 78 de forma huius sacramenti
Quaestio 79 de effectibus huius sacramenti
Quaestio 80 de usu sive sumptione huius sacramenti
Quaestio 81 de usu huius sacramenti quo christus usus est in prima sui institutione
Quaestio 82 de ministro huius sacramenti
Quaestio 83 de ritu huius sacramenti
Quaestio 84 De Sacramento Poenetentiae
Quaestio 85 de poenitentia secundum quod est virtus
Quaestio 86 de effectu poenitentiae
Quaestio 87 de remissione venialium peccatorum
Quaestio 88 de reditu peccatorum post poenitentiam dimissorum
Quaestio 89 de recuperatione virtutum per poenitentiam
Objection 1: It would seem that Christ is not one, but two. For Augustine says (De Trin. i, 7): "Because the form of God took the form of a servant, both are God by reason of God Who assumed, yet both are Man by reason of the man assumed." Now "both" may only be said when there are two. Therefore Christ is two.
Objection 2: Further, where there is one thing and another there are two. Now Christ is one thing and another; for Augustine says (Enchiridion xxxv): "Being in the form of God . . . He took the form of a servant . . . being both in one; but He was one of these as Word, and the other as man." Therefore Christ is two.
Objection 3: Further, Christ is not only man; for, if He were a mere man, He would not be God. Therefore He is something else than man, and thus in Christ there is one thing and another. Therefore Christ is two.
Objection 4: Further, Christ is something that the Father is, and something that the Father is not. Therefore Christ is one thing and another. Therefore Christ is two.
Objection 5: Further, as in the mystery of the Trinity there are three Persons in one Nature, so in the mystery of the Incarnation there are two natures in one Person. But on account of the unity of the Nature, notwithstanding the distinction of Person, the Father and Son are one, according to Jn. 10:30: "I and the Father are one." Therefore, notwithstanding the unity of Person, Christ is two on account of the duality of nature.
Objection 6: Further, the Philosopher says (Phys. iii, text. 18) that "one" and "two" are predicated denominatively. Now Christ has a duality of nature. Therefore Christ is two.
Objection 7: Further, as accidental form makes a thing otherwise so does substantial form make another thing as Porphyry says (Praedic.). Now in Christ there are two substantial natures, the human and the Divine. Therefore Christ is one thing and another. Therefore Christ is two.
On the contrary, Boethius says (De Duab. Nat.): "Whatever is, inasmuch as it is, is one." But we confess that Christ is. Therefore Christ is one.
I answer that, Nature, considered in itself, as it is used in the abstract, cannot truly be predicated of the suppositum or person, except in God, in Whom "what it is" and "whereby it is" do not differ, as stated in the 1, Question 29, Article 4, ad 1. But in Christ, since there are two natures, viz. the Divine and the human, one of them, viz. the Divine, may be predicated of Him both in the abstract and in the concrete, for we say that the Son of God, Who is signified by the word Christ, is the Divine Nature and is God. But the human nature cannot be predicated of Christ in the abstract, but only in the concrete, i.e. as it is signified by the suppositum. For we cannot truly say that "Christ is human nature," because human nature is not naturally predicated of its suppositum. But we say that Christ is a man, even as Christ is God. Now God signifies one having the Godhead, and man signifies one having manhood. Yet one having manhood is differently signified by the word "man" and by the word "Jesus" or "Peter." For this word "man" implies one having manhood indistinctly, even as the word "God" implies indistinctly one having the Godhead; but the word "Peter" or "Jesus" implies one having manhood distinctly, i.e. with its determinate individual properties, as "Son of God" implies one having the Godhead under a determinate personal property. Now the dual number is placed in Christ with regard to the natures. Hence, if both the natures were predicated in the abstract of Christ, it would follow that Christ is two. But because the two natures are not predicated of Christ, except as they are signified in the suppositum, it must be by reason of the suppositum that "one" or "two" be predicated of Christ.
Now some placed two supposita in Christ, and one Person, which, in their opinion, would seem to be the suppositum completed with its final completion. Hence, since they placed two supposita in Christ, they said that God is two, in the neuter. But because they asserted one Person, they said that Christ is one, in the masculine, for the neuter gender signifies something unformed and imperfect, whereas the masculine signifies something formed and perfect. on the other hand, the Nestorians, who asserted two Persons in Christ, said that Christ is two not only in the neuter, but also in the masculine. But since we maintain one person and one suppositum in Christ, as is clear from Question 2, Articles 2,3, it follows that we say that Christ is one not merely in the masculine, but also in the neuter.
Reply to Objection 1: This saying of Augustine is not to be taken as if "both" referred to the predicate, so as to mean that Christ is both; but it refers to the subject. And thus "both" does not stand for two supposita, but for two words signifying two natures in the concrete. For I can say that "both, viz. God and Man, are God" on account of God Who assumes; and "both, viz. God and Man," are Man on account of the man assumed.
Reply to Objection 2: When it is said that "Christ is one thing and another," this saying is to be explained in this sense---"having this nature and another." And it is in this way that Augustine explains it (Contra Felic. xi), where, after saying, "In the mediator of God and man, the Son of God is one thing, and the Son of Man another," he adds: "I say another thing by reason of the difference of substance, and not another thing by reason of the unity of person." Hence Gregory Nazianzen says (Ep. ad Chelid. ci): "If we must speak briefly, that of which the Saviour is, is one thing and another; thus the invisible is not the same as the visible; and what is without time is not the same as what is in time. Yet they are not one and another: far from it; for both these are one."
Reply to Objection 3: This is false, "Christ is only man"; because it does not exclude another suppositum, but another nature, since terms placed in the predicate are taken formally. But if anything is added whereby it is drawn to the suppositum, it would be a true proposition---for instance, "Christ is only that which is man." Nevertheless, it would not follow that He is "any other thing than man," because "another thing," inasmuch as it refers to a diversity of substance, properly refers to the suppositum. even as all relative things bearing a personal relation. But it does follow: "Therefore He has another nature."
Reply to Objection 4: When it is said, "Christ is something that the Father is"; "something" signifies the Divine Nature, which is predicated even in the abstract of the Father and Son. But when it is said: "Christ is something that is not the Father"; "something" signifies, not the human nature as it is in the abstract, but as it is in the concrete; not, indeed, in a distinct, but in an indistinct suppositum, i.e. inasmuch as it underlies the nature and not the individuating properties. Hence it does not follow that Christ is one thing and another, or that He is two, since the suppositum of the human nature in Christ, which is the Person of the Son of God, does not reckon numerically with the Divine Nature, which is predicated of the Father and Son.
Reply to Objection 5: In the mystery of the Divine Trinity the Divine Nature is predicated, even in the abstract of the three Persons; hence it may be said simply that the three Persons are one. But in the mystery of the Incarnation both natures are not predicated in the abstract of Christ; hence it cannot be said simply that Christ is two.
Reply to Objection 6: Two signifies what has duality, not in another, but in the same thing of which "two" is predicated. Now what is predicated is said of the suppositum, which is implied by the word "Christ." Hence, although Christ has duality of nature, yet, because He has not duality of suppositum, it cannot be said that Christ is two.
Reply to Objection 7: Otherwise implies diversity of accident. Hence diversity of accident suffices for anything to be called "otherwise" simply. But "another thing" implies diversity of substance. Now not merely the nature, but also the suppositum is said to be a substance, as is said Metaph. v, text. 15. Hence diversity of nature does not suffice for anything to be called "another thing" simply, unless there is diversity of suppositum. But diversity of nature makes "another thing" relatively, i.e. in nature, if there is no diversity of suppositum.
Ad primum sic proceditur. Videtur quod christus non sit unum, sed duo.
Dicit enim Augustinus, in I de Trin., quia forma dei accepit formam servi, utrumque deus, propter accipientem deum, utrumque homo, propter acceptum hominem.
Sed utrumque dici non potest ubi non sunt duo.
Ergo christus est duo.
Praeterea, ubicumque est aliud et aliud, ibi sunt duo. Sed christus est aliud et aliud, dicit enim Augustinus, in enchirid., cum in forma dei esset, formam servi accepit, utrumque unus, sed aliud propter verbum, aliud propter hominem.
Ergo christus est duo.
Praeterea, christus non est tantum homo, quia, si purus homo esset, non esset deus. Ergo est aliquid aliud quam homo. Et ita in christo est aliud et aliud. Ergo christus est duo.
Praeterea, christus est aliquid quod est pater, et est aliquid quod non est pater. Ergo christus est aliquid et aliquid.
Ergo christus est duo.
Praeterea, sicut in mysterio trinitatis sunt tres personae in una natura, ita in mysterio incarnationis sunt duae naturae in una persona. Sed propter unitatem naturae, non obstante distinctione personae, pater et filius sunt unum, secundum illud Ioan. X, ego et pater unum sumus.
Ergo, non obstante unitate personae, propter dualitatem naturarum christus est duo.
Praeterea, philosophus dicit, in III physic., quod unum et duo denominative dicuntur.
Sed christus habet dualitatem naturarum. Ergo christus est duo.
Praeterea, sicut forma accidentalis facit alterum, ita forma substantialis aliud, ut Porphyrius dicit.
Sed in christo sunt duae naturae substantiales, humana scilicet et divina. Ergo christus est aliud et aliud. Ergo christus est duo.
Sed contra est quod boetius dicit, in libro de duabus naturis, omne quod est, inquantum est, unum est.
Sed christum esse confitemur. Ergo christus est unum.
Respondeo dicendum quod natura, secundum se considerata, prout in abstracto significatur, non vere potest praedicari de supposito seu persona nisi in deo, in quo non differt quod est et quo est, ut in prima parte habitum est.
In christo autem cum sint duae naturae, divina scilicet et humana, altera earum, scilicet divina, potest de eo praedicari et in abstracto et in concreto, dicimus enim quod filius dei, qui supponitur in hoc nomine christus, est divina natura, et est deus. Sed humana natura non potest praedicari de christo secundum se in abstracto, sed solum in concreto, prout scilicet significatur in supposito. Non enim vere potest dici quod christus sit humana natura, quia natura humana non est nata praedicari de suo supposito, dicitur autem quod christus est homo, sicut et quod christus est deus. Deus autem significat habentem deitatem, et homo significat habentem humanitatem. Aliter tamen habens humanitatem significatur per hoc nomen homo, et aliter per hoc nomen iesus, vel Petrus. Nam hoc nomen homo importat habentem humanitatem indistincte, sicut et hoc nomen deus indistincte importat habentem deitatem. Hoc tamen nomen Petrus, vel iesus, importat distincte habentem humanitatem, scilicet sub determinatis individualibus proprietatibus, sicut et hoc nomen filius dei importat habentem deitatem sub determinata proprietate personali. Numerus autem dualitatis in christo ponitur circa ipsas naturas. Et ideo, si ambae naturae in abstracto praedicarentur de christo, sequeretur quod christus esset duo. Sed quia duae naturae non praedicantur de christo nisi prout significantur in supposito, oportet secundum rationem suppositi praedicari de christo unum vel duo.
Quidam autem posuerunt in christo duo supposita, sed unam personam, quae quidem videtur se habere, secundum eorum opinionem, tanquam suppositum completum ultima completione. Et ideo, quia ponebant in christo duo supposita, dicebant christum esse duo neutraliter; sed quia ponebant unam personam, dicebant christum esse unum masculine, nam neutrum genus designat quiddam informe et imperfectum; genus autem masculinum designat quiddam formatum et perfectum.
Nestoriani autem, ponentes in christo duas personas, dicebant christum non solum esse duo neutraliter, sed etiam duos masculine.
Quia vero nos ponimus in christo unam personam et unum suppositum, ut ex praedictis patet, sequitur quod dicamus quod non solum christus est unus masculine, sed etiam est unum neutraliter.
Ad primum ergo dicendum quod verbum illud Augustini non est sic intelligendum quod ly utrumque teneatur ex parte praedicati, quasi dicat quod christus sit utrumque, sed tenetur ex parte subiecti. Et tunc ly utrumque ponitur, non quasi pro duobus suppositis, sed pro duobus nominibus significantibus duas naturas in concreto. Possum enim dicere quod utrumque, scilicet deus et homo, est deus, propter accipientem deum, et utrumque scilicet deus et homo, est homo, propter acceptum hominem.
Ad secundum dicendum quod, cum dicitur, christus est aliud et aliud locutio est exponenda ut sit sensus, habens aliam et aliam naturam.
Et hoc modo exponit Augustinus in libro contra felicianum, ubi, cum dixisset, in mediatore dei et hominum aliud dei filius, aliud hominis filius subdit, aliud, inquam, pro discretione substantiae, non alius, pro unitate personae.
Et Gregorius Nazianzenus, in epistola ad chelidonium, si oportet compendiose dicere, aliud quidem et aliud ea ex quibus salvator est, siquidem non idem est invisibile visibili, et quod absque tempore ei quod sub tempore. Non autem alius et alius absit. Haec enim ambo unum.
Ad tertium dicendum quod haec est falsa, christus est tantum homo, quia non excludit aliud suppositum, sed aliam naturam, eo quod termini in praedicato positi tenentur formaliter. Si vero adderetur aliquid per quod traheretur ad suppositum, esset vera locutio, puta, christus est tantum id quod est homo. Non tamen sequeretur quod sit aliquid aliud quam homo, quia ly aliud, cum sit relativum diversitatis substantiae, proprie refertur ad suppositum, sicut et omnia relativa facientia personalem relationem. Sequitur autem, ergo habet aliam naturam.
Ad quartum dicendum quod, cum dicitur, christus est aliquid quod est pater, ly aliquid tenetur pro natura divina, quae etiam in abstracto praedicatur de patre et filio. Sed cum dicitur, christus est aliquid quod non est pater, ly aliquid tenetur non pro ipsa natura humana secundum quod significatur in abstracto, sed secundum quod significatur in concreto; non quidem secundum suppositum distinctum, sed secundum suppositum indistinctum; prout scilicet substat naturae, non autem proprietatibus individuantibus. Et ideo non sequitur quod christus sit aliud et aliud, vel quod sit duo, quia suppositum humanae naturae in christo quod est persona filii dei, non ponit in numerum cum natura divina, quae praedicatur de patre et filio.
Ad quintum dicendum quod in mysterio divinae trinitatis natura divina praedicatur in abstracto de tribus personis, et ideo simpliciter potest dici quod tres personae sint unum. Sed in mysterio incarnationis non praedicantur ambae naturae in abstracto de christo, et ideo non potest simpliciter dici quod christus sit duo.
Ad sextum dicendum quod duo dicitur quasi habens dualitatem, non quidem in aliquo alio, sed in ipso de quo duo praedicantur.
Fit autem praedicatio de supposito, quod importatur per hoc nomen christus. Quamvis igitur christus habeat dualitatem naturarum, quia tamen non habet dualitatem suppositorum, non potest dici esse duo.
Ad septimum dicendum quod alterum importat diversitatem accidentis, et ideo diversitas accidentis sufficit ad hoc quod aliquid simpliciter dicatur alterum. Sed aliud importat diversitatem substantiae.
Substantia autem dicitur non solum natura, sed etiam suppositum, ut dicitur in V metaphys..
Et ideo diversitas naturae non sufficit ad hoc quod aliquid simpliciter dicatur aliud, nisi adsit diversitas secundum suppositum. Sed diversitas naturae facit aliud secundum quid, scilicet secundum naturam, si non adsit diversitas suppositi.