Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo: 0 Domine Fili Dei, ut supponat pro persona in natura utraque, tu " es factus, " secundum quod homo, " refugium nobis. " Jerem, XVI, 19: Domine,... refugium meum in die tribulationis. Refugium factus est, secundum id quod factus est secundum naturam humanam. Joan, I, 14: Verbum caro factum est. Secundum enim quod Deus, nulla in eum cadit factio, nulla omnino mutatio. Malach. iii, G : Ego Dominus, ei non mutor. Num. xxiii, 19 , dicit Balaam: Non est Deus quasi homo ut mentiatur: nec ut filius hominis, ut mutetur,

Et nota, quod Dominus est refugium ab aestu concupiscentiae carnalis, a turbine diabolicae suggestionis, a pluvia affluentiae mundanae vanitatis. Isa. IV, 6 : Erit in umbraculum diei ab aestu, et in securitatem, et absconsionem a turbine, et a pluvia. Concupiscentia enim ignis est aestum immoderatum generans. Eccli. IX, 9 : Concupiscentia, quasi ignis exardescit. Diabolus est quasi ventus turbinis fortiter impellens. Isa. xxv, 4 : Spiritus robustorum, daemon scilicet, velut turbo impellens parietem. Affluentia mundana pluvia est affluens. Psal. lxi, 11 : Divitiae si affluant, nolite cor apponere. Sed ab iis refugium est Dominus, II Reg, xxii, 2 et 3 : Tu es refugium meum, ei salvator meus. Et hoc, " a generatione " Judaeorum extendendo misericordiam, " in generationem " Gentilium. Vel, a generatione una in generationem aliam succedentem, quasi continuum et in omnibus sucessionibus es refugium, Eccle. I, 4 : Generatio praeterit, generatio advenit: terra autem in aeternum, stat.

Et. nota, quod Dominus est refugium fortissimum justis tamquam turris fortissima. Prov. xviii, 10: Turris fortissima nomen Domini, ad ipsum curret justus, ei exaltabitur, Domina autem est refugium peccatoribus, et ipsis impiis, ut lateant apud ipsam, ne a Deo damnentur in infernum. lsa. XVI , 3 et 4 : Pone quasi noctem umbram tuam in meridie : absconde fugientes, et vagos ne prodas: habitabunt apud te profugi mei: Moab esto latibulum eorum, refugium omnibus tribulatis et tentatis. Ber- nardus : " Insurgunt venti tempesta-" tum, scopuli tribulationum, respice " stellam, voca Mariam. "

" Priusquam montes. " Hic secundum, in quo captat benevolentiam a dignitatis confessione. Confitetur autem primo antecessionem respectu creaturae. Secundo, aeternitatem, ibi, " A saeculo. "

In prima autem confitetur quod antecedit omnem creaturam per partes, et distincte. Secundo, omnem in collectione, ibi, " Et orbis. "

Primo, quod omnem Angelicam. Secundo, quod humanam, ibi, " Aut formaretur. "

Dicit enim sic : Domine, tu es refugium meum per hoc quod es homo, et etiam " tu es Deus priusquam montes fierent, " non isti materiales, hoc enim non esset magnum, sed Angeli, qui sunt montes altissimi, de quibus dicitur in Psal. cxx, 1 : Levavi oculos meos in montes, etc. Sicut enim montes custodiunt terram jacentem in. medio, sic ipsi sancti Angeli plebem custodiunt, et circumstant. Alibi, in Psal. cxxiv, 2 : Montes in circuitu ejus, et Dominus in circuitu populi sui.

" Aut formaretur terra, " id est, humana natura, quae formata fuit quantum ad corpus, quod de limo factum fuit decens et aptum. Genes. ii, 7 : Formavit ergo Dominus Deus hominem de limo terrae. Isa. xlv, 18 : Formans terram, ei faciens eam. Quamvis de utroque posset exponi ad litteram. Prov. viii, 25 : Nondum montes gravi mole constiterant: ante colles ego parturiebar: adhuc terram non fecerat, etc.

" Orbis, " in quo totum comprehendit in collectione. Jerem. x, 12 : Qui praeparat orbem terrae in sapientia sua. Psal. lxxxviii, 12 : Orbem terrae et plenitudinem ejus tu fundasti. Prov. VIII, 22 : Dominus possedit me in initio viarum suarum, antequam quidquam faceret a principio. Eccli. XXIV, 5: Ego ex oreAltissimi proclivi, primogenita ante omnem creaturam. Sic ista omnia antecedentis.

Et quod pius est, " tu es Deus a saeculo, et usque saeculum, " id est, in aeternum. Hic modus est loquendi in Scriptura, quando vult aeternitatem exprimere, quod forte accidit propter ambiguitatem verbi Graeci, quod est aequivocum ad saeculum et aeternum. Eccli. XXIV, 14 : Ab initio ei ante saecula creata sum : et etiam omnia in me includo. Apoc. I, 17 : Ego sum primus, ei novissimus . Et nota Glossam : Optime tu. es. "

" Ne avertas hominem, " Hic secundum., in quo captata benevolentia, supponitur brevis petitio. Petit enim secundum unam lecturam, ut hominem non permittat aversum a se, converti ad terrena. Secundum aliam, ut non permittat humiliatum, et percussum averti a bonitate sua.