Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic jam quasi tenemus aeterna bona, et propter hoc " laetati sumus pro diebus, quibus nos humiliasti, " abjiciendo, dejiciendo : quia hoc est quasi illorum bonorum causa, et propter hoc venitur ad illa. Tob. III, 22 : Post tempestatem tranquillum facis, et post lamentationem et planctum, exsultatioltalio-nem immittis. Et Bernardus dicit : " Hoc laetitiae genus nescierunt caeli, An-" geli scilicet, qui sunt in caelo, nisi per

" filios Ecclesiae. " Et addit : " Oppor-" tune post tristitias gaudium subest, " post laborem quies, post naufragium " portus. Placet cunctis securitas, sed ei " magis qui timuit : jucunda omnibus " est lux, sed ei, qui evasit de potestate " tenebrarum jucundior. " Propter hoc dicit sancta Judith in cap. VIII, 17 : De nostra humilitate gloriemur. Jacob. I, 9 : Glorietur frater humilis in exaltatione sua.

" Annis. " Hic secundum : Quasi diceret : Laeti sumus pro diebus humiliationis, " annis " scilicet, ne putentur esse dies, " quibus vidimus " et sensimus mala poenalia, secundum illud I Machab. II, 6 : Viderunt mala quae fiebant in populo Juda. Et nota quod dicit: " vidimus mala, " non, videmus : et " humiliasti " dixit supra, non humilabimur : bonum est enim humiliatum fuisse. Psal. CXIII, 71 : Bonum mihi, Domine, quia humiliasti me. Bonum mala vidisse, sed non videre. I Machab. III, 59 : Melius est nobis mori in bello, quam videre mala gentis nostrae, et sanctorum.

Et nota, quod laetandum est pro tribulationibus, multis rationibus.Primo, quia sanant animam a morbo culpae. Job, v, 18 : Ipse vulnerat, supple, in corpore, et medetur, in mente. Q uia purgant sanatam, Sapient. III, 6 : Tanquam aurum in fornace probavit illos, scilicet electos, Dominus. Psal. XVI, 3 : Igne me examinasti, et non est inventa in me iniquitas. Augustinus : " Quod fornax, etc. " Quia ardorem concupiscentiae sedant. Exod. XIV, 28 : Aquae submerserunt aegyptios , tribulationes motus carnis et fervores inordinatos. Quia audaciam ex usu praestant, impugnando, et patienter sustinendo. Eccli. XXXIV, 10 : Qui non est expertus, pauca recognoscit, Ad Ro- man. v, 3 : Tribulatio patientiam operatur. Hinc dicit Seneca : " Illum quae-" ro, volo, et approbo, cujus dentes " crepuerunt sub pugna, qui sanguinem " suum fudit et vidit, et projectus ab ad-" versario suo, animum suum non pre" jecit. " Quia intellectum illuminant. Isa. xxviii, 19 : Vexatio dabit intellectum auditui. Jerem. VI, 7 : Per omne flagellum erudieris Israel . Quia Dei dilectionem ad afflictum demonstrant. Tob. xii, 13 : Quia acceptus eras Deo, necesse fuit ut tentatio probaret te. Ad Hebr. xii, 6 : Quem enim diligit Dominus, castigat : ei flagellat autem omnem filium, quem recipit . Quia securitatem contra divinum judicium praestant. Nahum, I. 9 : Non consurget duplex tribulatio. Psal. xlv, 2 : Adjutor in tribulationibus quae invenerunt nos nimis, propterea non timebimus dum turbabitur terra. Quia nostro capiti, Christo scilicet, nos conformant. I Petr. ii, 21 : Christus passus est pro nobis, vobis relinquens exemplum, ''etc.

" Respice in servos. " Hic secundum secundae partis totius illius, in qua orat. Postquam petiit divinae virtutis os-

tensionem,et electorum manifestationem, consequenter petit illorum promotionem, et consummationem in bono : et dicuntur duo. Primo explanat pro quibus orat. Secundo, quid illis optat, ibi, " Et sit splendor. "

In prima duo. Primo rogat pro nobis justis, qui tunc erant, vel jam fuerant. Secundo, pro imitatoribus illorum qui succedunt eis, ibi, cc Et dirige filios. "

In prima duo. Primo rogat pro bonis. Secundo allegat, quia Dei opus sunt, ibi, ^ Et in opera tua. "

Ait ergo : Haec quae rogavi, Domine, facias, et etiam, Domine, rogo iterum, " respice, " oculo misericordiae, " in servos tuos. " Et statim allegat causam, idest, " in opera tua. " Quasi diceret : Propter hoc debes respicere, quia sunt " opera tua. " Isa. lxiv, 8 : Domine, pater noster es tu, nos vero lutum : et fictor noster tu, et opera manuum tuarum omnes nos. Et propter hoc respice illo respectu de quo Sapient. IV, 15 : Et respectus in electos illius. Isa. lxiv, 9: Ecce respice, populus tuus omnes nos.

" Dirige filios. " Ecce secundum. Quasi diceret : Rogavi, quod respicias in servos tuos, qui nunc sunt, nec tantum in illos, imo " diriges filios eorum, " imitatores illorum, et successores in bono, quales filii erant, vel esse debebant, quibus Paulus dicebat, I ad Corinth. IV, 15 : Per Evangelium ego vos genui. Ad Galat. IV, 19 : Filioli mei, quos iterum parturio, donec formetur Christus in vobis. De hoc semine et filiis, Eccli. xliv, 12 et 13 : In testamentis stetit semen eorum, et filii eorum propter eos. Filii etiam possunt dici opera, quae Deus in nobis dirigit, non nos illa nostra virtute. Ad Philip. ii, 13 : Deus, qui operatur in vobis et velle, et perficere, pro bona voluntate. Hoc legitur etiam de Judaeis, qui tunc erant. Glossa : " Et de eo-" rum filiis, et successoribus, pro quibus " David rogat videns in spiritu futuram " filiorum obstinationem, et tamen consi versionem illorum qui erunt in fine, " secundum Prophetam Isaiam, in cap. " x, 20 et seq. et Paulum, ad Romam " II, 14 et seq. "

" Et sit splendor. " Hic secundum, in quo magis explanat, quid illis optat,et sunt tria. Primo, optat gratiae illuminationem. Secundo, operum directionem per illuminationem illam, ibi, " Ei opera manuum. " Tertio, dilectorum unionem in charitate, ibi, " Ei opus manuum. ".