Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo: Sic regnat Dominus ad dexteram Dei Patris, et ipse Dominus, qui putatur a quibusdam non judicaturus, tamquam oblitus, vel aliis occupatus existens, " Deus ultionum, : " et repetit, " Deus ultionum, " ad majorem confirmationem. Deut. xxxii, 43 : Sanguinem servorum suorum ulscisceiur. Psal. xcviii, 8 : Et ulsciscens in omnes adinventiones eorum. Isa. xlvii, 3 : Ultionem capiam,et non resistet mihi homo. Nahum,I, 2 : Ulciscens Dominus in hostes suos.

Et nota, quod replicatur " Deus ultionum, " quia punit anima simul et corpore. Apoc. l, 16: De ore ejus, scilicet filii hominis, exibit gladius utraque parte acutus. Item, quia punit malos in se, et in aliis, cum quibus et in quibus peccaverunt. Usurarius devorabit in inferno filium si poterit, et locator locatricem. Isa. IX, 19: Erit populus quasi esca ignis : vir fratri suo non parcet. Item, quia hic punientur, et etiam in futuro. Jer. xvii, 18 : Duplici contritione contere eos, Domine Deus noster.

Hic autem ulciscitur se multipliciter. Primo, excaecando inimicos suos. Sap. ii, 21 : Excaecavit malitia eorum illos. Isa. VI, 10 : Excaeca cor populi hujus,et aures ejus aggrava. Socundo, in reprobum sensum dando, ut putent bona, quae vere mala sunt, et e contrario. Ad Rom. I, 28: Tradidit illos Deus in reprobum sensum : ut faciant ea quae non conveniunt. Tertio, multis amaritudinibus eos respergendo. Eccle. ii, 23 : Cuncti dies hominis doloribus ei aerumnis pleni sunt. Act. viii, 23 : In felle amarituninis, et obligatione iniquitatis video te esse. Quarto, damnis rerum, ei aegritudinibus corporum affligendo, sicut factum est in Herode , et in Antiocho .

Dominus ergo " Deus ultionum libere egit, " semper sine omni coactione, in omnibus quaecumque fecit: et libere aget in judicio. Liberum enim judicium Dei ab omni coactione. Sap. XII, 12 : Quis dicet tibi: Quid fecisti ? aut quis stabit contra judicium tuum ? Ad Rom, IX, 19 : Voluntati ejus quis resistit ? A. prava affectione : quia nec odio, nec amore, nec pretio, nec prece poterit corrumpi. Prov. VI, 34 et 35 : Zelus et furor viri non parcet in die vindictae, nec acquiescet cujusquam precibus, nec suscipiet, etc.

Secundum hanc litteram, " libere " descendit, a libertate. Augustinus autem in quodam sermone de Passione Domini exponit libere, id est, liberaliter, ut descendat a liberalitate : cum enim posset pro peccato primi hominis, totum hominem destruxisse, liberaliter ipsum morte propria liberavit: et cum posset de justitia damnare peccantem in infernum, sanat febrem immittendo, imo aliquando beneficia exhibendo.

" Exaltare. " Hic secundum, in quo monstratur justus ordo in judicando, ad quem concurrunt tria quae tanguntur hic. Primum auctoritas. Secundum, discussio meritorum, ibi, " Qui judicas. " Tertium, retributio debita, quod notatur cum dicit : " Redde retributionem. "

Ait enim : Sic Dominus justus est in judicando et propter hoc,Domine, " exaltare ", id est, appare in illa auctoritate et altitudine, quam habes ad judicandum. In Psal. XX, 14, supra : Exaltare, Domine, in virtute tua, Isa. ii, 11 : Exaltabitur Dominus solus in die illa. Solus enim habebit auctoritatem judidicandi, quae judici, ut dictum est, est necessaria. Ad Hom: XIV, 4 : Tu quis es, qui judicas alienum servum, ? Domino suo stat aut cadit. " Qui judicas terram, " judicio discussionis, quod etiam necessarium est judici. Job, XXIX, 16 : Causam, quam nesciebam, diligentissime investigabam, Et Paulus, I ad Corinth, IV, 5 : Nolite ante tempus judicare, Ante tempus judicat, qui. ante discussionis judicium, definitionis judicium praecipitat, sicut fecit David concedendo servo Miphiboseth medietatem rerum suarum . Terram autem hic appellat terrenos homines, qui judicabuntur : sed caelestes, qui reliquerunt omnia propter Christum, ipsi judicabunt cum Christo. Matth. XIX, 28 : Amen dico vobis, quod vos qui, reliquistis omnia, etc. Coeli sunt, non terra. Supra, in Psal. xviii, 2 : Caeli enarrant gloriam Dei,

" Redde, " Ecce tertium. Quasi diceret: Sic ostende auctoritatem, et merita discute, et postmodum, " redde retributionem superbis, " non humiliter poenitentibus, sed ex superbia contumacibus, et inflatis: quod et faciet. Isa.II, 12 : Dies Domini exercituum super omnem superbum et excelsum, et super omnem arrogantem : et humiliabitur. Psal. XXX, 24 : Retribuet abundanter facientibus superbiam. Et alibi, Psal. CXXII, 4 : Opprobrium abundantibus, et despectio superbis. Et hoc necessarium est post auctoritatem et discussionem. Deut. XVI, 20: Juste, quod, justum est, persequeris.

" Usquequo peccatores, " Hic tertium, in quo tangitur justa causa in judicio Christi, quia judicabit judicio damnationis eos, qui vere damnati erunt, scilicet peccatores, quorum culpam tangit in generali, primo conquerendo de dilatione judicii, eorum. Secundo, specificando ipsam, ibi, " Usquequo peccatores. "