Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic, o vos Angeli, jubilate, " ei mare moveatur, " paenitentes scilicet adhuc existentes in amaritudine. Hoc mare, juxta quod Jesus ambulabat,

Matth. IV, 18 : Ambulans autem Jesus juxta mare Galilaeae, etc. Genes. xlix, 13 : Zabulon in littore maris ambulabit. Zabulon, cervus emissus , signat Christum emissum de caelo, tamquam cervum velocissimum. Cant. ii, 8 : Ecce iste venit saliens in montibus, transiliens colles,''

" Et plenitudo ejus, " maris scilicet, hoc est, in plena amaritudine existentes, et ipsam totam haurientes, secundum illud Deuter. xxxiii, 19 : Inundationem maris, quasi lac sugent.

" Orbis terrarum : " et ne credas ipsum loqui de orbe materiali, addit, " et qui habitant in eo, " id est, qui sunt in orbe digni hoc nomine. Isti sunt qui fructificant in bonis operibus, et ipsa communicant aliis circumquaque sicut orbis. De hoc orbe, Sap. I, 7 : Spiritus Domini replevit orbem terrarum.

" Flumina plaudent. " Hic tertium. Quasi diceret : Hic laetentur paenitentes, sicut et proficientes : et etiam " flumina, " Praelati scilicet et Doctores sancti, Spiritu sancto pleni, et aliis infiuentes, " plaudent manu. " Eccli. xxIv, 40 : Ego sapientia, effudi flumina super terram, Unde quatuor fluminibus fluentibus de paradiso , comparantur quatuor Evangelistae. Psal. xlv, 5 : Fluminis impetus laetificat civitatem Dei, Apocalyps. xxII, 1 : Ostendit mihi fluvium, sanctum scilicet virum, procedentem de sede Dei, de Dei ordinatione et dispositione, in qua sedet stabiliter sicut homo in sua sede.

" Simul. " Ecce quartum. Quasi diceret : Sic plaudent flumina : et " simul montes, " viri perfecti et stabiles, " exsultabunt in. conspectu Domini. " Isa. lv, 12 : Montes ei colles cantabuntcoram Deo laudem , ''Et est argumentum,

quod Sancti laetabuntur in. adventu Christi ad judicium. lsa. lii, 8 : Simul laudabunt, quia oculo ad oculum videbunt. Et hoc erit satis cito, etsi tarde videatur, quia Jacobus dicit, v, 9 : Ecce judex ante januam assistit.

Glossa legit etiam aliter referendo ad adventum primum, appellans mare, legem amaram Mosaicam, quae commota est, et dulcis facta per appositionem ligni crucis, sicut significatum fuit Exod. xv, 23 et seq. Et ejus plenitudo, scilicet legalia sacramenta. Orbem etiam terrarum appellat Gentilitatem, quae commota est ad conversionem. Supra, in Psal. LIX, 4 : Commovisti terram, et conturbasti eam. Legit etiam referendo ad secundum, mare appellans saeculum, quod timore commovebitur, Domino ad judicium veniente. Supra, in Psal. cui, 25 : Hoc mare magnum, et spatiosum manibus, cujus plenitudo sunt homines pleni iniquitate et peccatis. Ad Romam I, 29 : Repletos omni iniquitate, ei malitia. Orbis terrarum proprie sumitur, qui commovebitur in faciem meliorem. II Petr. III, 13 : Novos caelos, et novam terram, secundum promissa ipsius exspectamus. Apoc. xxI, 5 : Ecce nova facio omnia.

" Quoniam venit, " Hic tangitur ratio et causa quare invitat ad exsultationem : et tanguntur duo. Adventus judicis, et aequitas judicii, ibi, " Judicabit orbem. "