Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic misertus est, et in hoc, " ut audiret gemitus compeditorum. " Exod. III, 7 : Vidi afflictionem populi mei in aegypto : et clamorem ejus audivi , tamquam existentium in compedibus peccati, de quibus II Reg. iii, 34, dicitur in commendationem cujusdam : Manus tuae ligatae non sunt, et pedes tui non sunt compedibus aggravati. Et, Jerem. XXXIX, 7 : Vinxit eum, scilicet Sedeciam, compedibus, ut duceretur in Babylonem. Vel, in compedibus timoris Domini, de quibus Eccli, VI. 25 : Injice pedem tuum, in compedes illius. Sed Dominus ab utrisque liberat, et solvit compeditos per gratiam. Sed sunt compedes indifferentes, infirmitas naturae, de quibus Thren. III, 7 : Aggravavit compedem meum. Sapient. IX, 15 : Corpus quod corrumpitur aggravat animam. Sed ab iis solvit conferendo gloriam.

" Ut solveret. " Hic primum gemitus praemium tangitur. Quasi diceret : Sic audivit gemitum, et ad hoc, " ut solveret filios inter emptorum, " ad litteram mortuorum, et damnatorum in inferno, ut dicamus ei illud Psal. cxv, 16 : Dirupisti vincula, mea, tibi sacrificabo hostiam laudis. Et alibi, Psal. CIV, 20 : Misit rex, et solvit eum : princeps populorum, et dimisit eum.

" Ut annuntient. " Hic secundum beneficium : et dicuntur duo. Primo, deputatio solutorum ad officium praedicationis. Secundo, ad officium laudis, ibi, " Et laudem. "

Ait ergo : Sic solvit. Ad quid? Ad hoc beneficium ulterius, " ut annuntient nomen Domini, " praedicando, dilatando, " in Sion, " in Ecclesia, quae Deum per fidem contemplatur. I Petr. ii, 9 : Ut virtutes annuntietis ejus, qui de tenebris vos vocavit in admirabile lumen suum.

Psal. IX, 15 : Ut annuntiem omnes laudationes tuas in portis filiae Sion,

" Et laudem ejus, " dicant, vel annuntient, " in Jerusalem, " in Ecclesia, in qua sola videtur vera pax. Apocal. XIX, 5 : Laudem dicite Deo nostro, omnes servi ejus: et qui timetis eum, pusilli et magni. Eccli, xxxix, 19 et 20 : Benedicite Dominum in operibus suis, date nomini ejus magnificentiam, Isa. IX, 18 : Occupabit salus muros tuos, et portas tuas laudatio,

" In conveniendo. " Hic tertium, in quo tangitur de tertio beneficio, scilicet aliorum ad fidem Christi adunatio. Quid enim valeret dedisse ut annuntiarent, si nullum converterent ? Duo ergo tanguntur. Primo, minorum adunatio ad fidei unitatem. Secundo, majorum, ibi, " Et reges. "

Ait enim : Sic ad hoc solvit ut praedicent et laudent : et hoc " in conveniendo populos, " homines minores et populares, " in unum, " Joel, ii, 15 et 16 : Vocale caelum, congregare populum. Osee, I, 11 : Et congregabuntur filii Juda, et filii Israel : et ponent sibimet caput unum, scilicet Christum, sicut factum est, quando veram fuit illud Act. IV, 32 : Multitudinis credentium, erat cor unum, et anima una. Ob hanc enim unionem faciendam Filius Dei mori voluit. Joan. XI, 50 : Expedit ut unus moriatur homo pro populo, dixit Caiphas, et non tota gens pereat. Quod exponens Joannes, ait, vv. 51 et 52 : Hoc autem .a semetipso non dixit : sed cum esset Pontifex anni illius, prophetavit quod Jesus moriturus erat pro gente : et non tantum pro gente, sed ut filios Dei, qui erant dispersi, congregaret in unum.

Et nota, quod unitas et concordia diligenda est, et multum appetenda. Primo, quia Deus illam approbat, Eccli. xxv,l et 2 : In tribus placitum est spiritui meo, quae probata, sunt et coram Deo et homi-nibus: concordia, fratrum,et amor proximorum,et vir et mulier bene sibi consentientes. Imo, quod plus est, non tantum approbat, sed diligit, Cantic. IV, 9 : Vulnerasti cor meum, soror mea, sponsa, vulnerasti cor meum in uno oculorum tuorum, et in uno crine colli tui, hoc est, in unione et concordia majorum et minorum. Hanc praecipit, Matth. v, 25 : Esto consentiens adversario tuo cito, dum es in via cum eo. Genes. xlv, 24, dixit Joseph fratribus suis : Ne irascamini in via. Ad Romam xii, 18 : Quod ex vobis est, si fieri potest, cum omnibus hominibus pacem habentes. Angelorum consortes facit homines : ipsi enim unum sunt, et concordes. Job, xxv, 2: Qui facit concordiam in sublimibus suis. Et, xxxviii, 37 : Concentum coeli quis dormire faciet ? Vere ibi concentus, quia omnes in unum canunt illud Isaiae, VI, 3 : Sanctus, sanctus, sanctus, etc. Fortitudinem et victoriam contra inimicum tribuit. Unde,Seneca: " Pugna " unanimiter aggressa victoriani parit. " I Reg. XI, 7 : Egressi sunt quasi vir unus. Et postea sequitur, vv. 9 et seq., quod percusserunt Ammon, qui obsidebat Jabes Galaad. Proverb. XVIII, 19 : Frater qui adjuvatur a fratre, quasi civitas firma. Religionem aedificat et construit, I Paralip. xxviii, 3 et 5, dixit Dominus ad David : Non aedificabis domum nomini meo, eo quod sis vir bellator, et sanguinem fuderis... Sed et de filiis tuis elegi Salomonem,... qui aedificabit. Eccli. xlvii, 15 : Salomon imperavit in diebus pacis, cui subjecit Deus omnes hostes, ut conderet domum in nomine suo, et pararet sanctitatem in sempiternum. Efficaciam orationi tribuit, Matth. xviii, 20 : Ubi sunt duo vel tres congregati in nomine meo, ibi sum in medio eorum. Et rursum, v. 19 : Si duo ex vobis consenserint super terram, de omni re quamcumque petierint, fiet illis. Per eam augetur gratia et crescit, Act. II, 1 et 2: Erant omnes pariter in eodem loco. Et quid sequitur ? Factus est repente de caelo

sonus, tamquam advenientis spiritus, etc. Destruitur autem haec unitas per discordiam, Proverb. xiii, 10 : Inter superbos semper jurgia sunt. Per invidiam, Jacob. III, 14 : Si zelum amarum habetis, et contentiones sint in cordibus vestris. Jacob. IV, 1 : Unde bella,et lites in vobis ? Nonne hinc ? ex concupiscentiis vestris, quae militant in membris vestris ? Per ambitionem dignitatum, sicut canes contendunt pro osse sibi projecto. Genes, xxxviii, 29: Divisa est propter te maceria, potest dici ambitioso, qui primus vult nasci ad dignitatem. Propter nimiam imperantis austeritatem. Exemplum, III Reg. XIII, de Roboam. Ezech. xxxiv, 4: Cum austeritate imperabatis eis, et cum potentia. Per singularitatem, Deuteur. XII, 13 et 14: Cave ne offeras holocausta tua in omni loco,... sed, in eo quem elegerit Dominus. Exod. XXVI, 1 et seq., omnes cortinae, et omnia saga tabernaculi unius mensurae erant, et sibi invicem adhaerebant. Psal. lxxx, 14 : Singularis ferus depastus est eam,

" Respondit et. " Hic secundum secundae partis totius Psalmi. Postquam enim actum est de Ecclesiae aedificatione, in via a Christo jam in aeternitatem translato, subjungitur de transitu Ecclesiae ejusdem ad aeternitatem quam desiderat, ad quam suspirantes gemimus in misera vita.

Tria ergo dicuntur in hac parte. Primo, desiderium et petitio pro transitu ad aeterna, et fine praesentis vitae. Secundo, persuasio quod sit petitioni acquiescendum, ibi, v. 26 : " Initio tu, Domine. " Tertio, laeta conclusio, pro certitudine adispiscendi quod petitum est, ibi, v. 29 : " Filii servorum. "

In prima duo. Primo, determinatio status petentis. Secundo, petitio, ibi, " Paueitatem. "

Notandum tamen, quod secundum una m litteram, quam primo ponit Augustinus, hoc primum ordinatur ad an- tecedentia, ut sit sensus : Sic Dominus solvit a compedibus miseros, ut annuntient in Sion, et in Jerusalem laudent. " Ei Sion, " id est, Ecclesia vel Jerusalem, et est idem, " respondit ei, " id est, Deo in suis praedicatoribus, hoc est, fructum fecit : sicut terra dicitur cultori respondere, quando fructum reddit. Sic habes quid respondit, quia bonam operationem : cui respondit, Deo : sed ubi existens ? " In via virtutis suae, " Virtus Ecclesiae omnis est a Deo. Luc. XXIV, 49 : Sedete in civitate quoadusque induamini virtute ex alto. Jacob. I, 17: Omne datum optimum, etc. Sed via virtutis quae venit a Patre luminum, Christus est. Job, xxxviii, 24 : Per quam viam spargitur lux, dividitur aestus super terram ? per Christum. Joan. XIV, 6 : Ego sum via. Secundum hanc lecturam de antecedentibus est hic Psalmus.

Sed aliter potest legi, sicut divisum est. Quasi diceret: Sic aedificata est Ecclesia, et ipsa existens, id est, perseverans, et fortiter stans, " in via virtutis suae, " id est, in fide, quae est via virtutis. II ad Corinth. v, 7 : Per fidem ambulamus, et non per speciem.

" Respondit ei, " Deo loquenti in suis praedicatoribus, Quid ? Ea quae sequuntur : " Paucitatem : " et sunt tria, quae petenda dicit. Primum, ut vita misera finiatur. Secundum, ut finita non revertatur, ibi, v. 25 : " Ne revoces me. " Tertium est ut aeterna conferatur, ibi, " In generatione. "