Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic sunt liberati, " et laetati sunt, quia siluerunt, " supple, fluctus, sicut mari sedato, laetati sunt nautae . Sic et anima a tribulationibus sentiens se ereptam, non modicum laetatur : et pastores Ecclesiae videntes tribulationum sedationem. Tob. III, 22 : Non delectaris, Domine, in perditionibus nostris : quia post tempestatem tranquillum facis : et post lacrymationem et fletum, exsultationem inf undis. Joan. XVI, 20 : Tristitia vestra vertetur in gaudium, ut aqua in vinum .

" Et eduxit eos, " propter quod etiam sunt laetati, " in portum voluntatis eorum, " scilicet terram promissionis, et in. Jerusalem. Spiritualiter autem Jerusalem portus voluntatis est, quia omnes beatitudinem appetunt, etsi multi tendant ad illam tramite devio : sed Dominus suos deduxit, Isa. lv, 12 : In laetitia egrediemini, ei in pace educemini. Sapient, x, 10 : Justum deduxit Dominus per vias rectas, sicut dum Jesus esset in mari, apostoli voluerunt accipere eum in navim, ei statim navis fuit ad terram in quam ibant .''

" Confiteantur Domino. " Hicestquar. ta pars totius illius partis, in qua agitur de beneficio exhibito revertentibus per mare. Ostenso enim periculo, clamore ad Deum, et liberatione, subjungitur incitatio eorum ad liberatorem laudandum : et divide sicut prius omnino. Quia primo invitat ad laudem misericordiae. Secundo, potentiae, ibi, " Et mirabilia. "

Ait enim : Sic liberavit, etpropter hoc, " confiteantur Domino misericordiae ejus, " id est, opera misericordiae sint nobis laudis materia : " et mirabilia ejus, " id. est, opera mirabilia, " filiis hominum " exhibita, sint materia laudis et confessionis. Psal. cxliv, 10 : Confiteantur tibi, Domine, omnia opera tua. Judith, XIII, 17 et 18 : Laudate Dominum Deum nostrum, qui non deseruit sperantes in se : et in me ancilla sua adimplevit misericordiam suam. II Reg. XXIV, 14 : Multae sunt misericordiae ejus. Eccli. XVII, 28 : Quam magna misericordia Domini, et propinatio illius convertentibus ad se !

" Et exaltent eum, " Hic est quarta pars, in. qua agitur de quarto beneficio post reversionem illis exhibito : in quo dicuntur duo. Primo, invitatio ad laudandum Deum et exaltandum. Secundo, subjungit quasi causam laudis ipsum beneficium, ibi, v. 33 : " Posuit flumina. " In prima duo. Primo, invitat ad laudem operis, quod est per exaltationem. Secundo, oris, ibi, " Et in cathedra seniorum. " Vel sic : Primo, invitatio minorum. Secundo, majorum, ibi, " Et in cathedra, "

Ait enim : Sic Deus laudetur propter praecedentia beneficia : " et " etiam " exaltent eum, " per opera bona, " in Ecclesia " existentes, Ecclesia, inquam, " plebis, " id est, de plebe, et minoribus collecta : " et laudent eum " existentes " in cathedra seniorum, " sicut majores.

Exaltandus est Deus, Tob. XIII, 6 : Confitemini illi, Regemque saeculorum exaltate in operibus vestris. Et laudandus voce, In eodem, V. 3 : Confitemini Domino, filii Israel, ei in conspectu Gentium laudate eum. Maxime vos majores, qui estis in cathedra, de qua, Matth. XXIII, 2 : Super cathedram Moysi sederunt scribae ei pharisaei. De utrisque simul, Apocal. XIX, 5 : Laudem dicite Deonostro, omnes servi ejus : ei qui timetis eum, pusilli ei magni.

Potest etiam legi aliter, secundum quod vult Glossa, ut in sumatur pro pro. " Exaltent eum, " Deum scilicet, " in Ecclesia plebis, " id est, pro Ecclesia : " et in cathedra seniorum, " id est, pro cathedra seniorum, " laudent eum, " Et sic etiam potest respicere ad litteram antecedentem, ut tangatur causa quare confitendum et laudandum.

Thema autem hic potest esse in festo cathedrae beati Petri : tunc enim celebrat Ecclesia festum de Petri exaltatione, et incathedratione, quae facta fuit in Antiochia, Tangitur exaltatio primo. Secundo, a quibus exaltatur, ibi, " In Ecclesia plebis, " Et tertio, quomodo, ibi, " Et in cathedra seniorum, " supple, ponentes eum, " laudent eum, " quia subliiliando, commendando. Exaltatus est autem Petrus merito humilitatis, et merito fortitudinis, et virtutis. Humilis fuit, et pauper, et piscator, et hoc magis dilexit quam multas divitias . Sed verissime amator humilitatis et paupertatis, cum ista dereliquit propter Christum. Sic Joseph post miseriam et paupertatem quam sustinuit in aegypto, exaltatus est a Deo . Hic est enim mos Dei, viles et abjectos exaltare, non divites et pompatos. I Reg. ii, 8 : Suscitat de pulvere egenum, et de stercore elevat pauperem. Item, merito constantiae et virtutis : Petrus enim dicitur, idest, firmus : prae aliis enim audacter et fortiter iidem est confessus. Matth. XVI, 16 : Tu es Christus, Filius Dei vivi. David postquam devicerat leonem, ursum, et gigantem, id est, carnem, mundum, et diabolum, exaltatus est in regem . Eccli. VII, 6 : Noli quaerere fieri judex, nisi valeas virtute irrumpere iniquitates, etc. Et merito sanctitatis, quam facit proprie charitas, quae est animae sanctificatrix, quia assimilat fonti san- ctitatis ipsi Deo. Amor enim secundum Dionysium assimilativus, et unitivus est. Joan. XXI, 15 et 17 : Simon Joannis, diligis me plus his ? quo concesso, statim sequitur : Pasce oves meas.

Quare autem festum fiat de exaltatione, prima ratio est, quia in ipso fundatur Ecclesia : cum autem primi lapides templorum, et Ecclesiarum jaciuntur, solemnizatur. Matth. XVI, 18 : Et ego dico tibi, quia tu es Petrus, et super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam. Lapis limpidissimis fidei sinceritate, firmus stabili charitate, politus paupertate, et politia vitae, sed sculptus prudentia et discretione. Item, quia tunc quasi nova missa in publicum cantatur, de quo solet fieri laetitia magna. Quippe sacerdos cum primo celebrat, tunc apotheca Spiritus sancti adimpletur, et tunc ceila gratiarum, et aromatum vas omnibus gratiis repletur. Quid enim festum. Angeli non celebraretur ? Angelus enim sacerdos efficitur in actu cum celebrat. Malach. II, 7 : Angelus enim Domini exercituum est. Imo dii sunt sacerdotes, et stellae totum mundum illuminantes. Item, quia in hoc misericordia Dei magna ostenditur, qui tantum peccatorem, qui eum ter negavit, tantum exaltavit .

" Posuit flumina. " Hic secundum hujus partis, in quo tangitur ratio laudis. Et primo, justitiae Dei opera in Babyloniis, quos destruxit. Secundo, in Hebraeis, ibi, v. 38 : " Posuit desertum. "

In prima duo. Primo tangitur destructio terrae malorum. Secundo, ratio et causa ipsius destructionis, scilicet ipsorum malitia, ibi, in medio v. 3-4 : " A malitia inhabitantium, "

In prima duo. Primo tangitur remotio humoris a terra Babyloniorum. Secundo, quod sequens est, terrae conversio in salsuginem, ut non posset fructificare, ibi, v, 34 : " Terram fructiferam, "

In prima duo. Primo, desiccatio fluviorum ex quibus humor per totam terram diffundebatur. Secundo, originum, ibi, " Et exitus. "