Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic laudo interius in corde confitendo ipsum esse meam fortitudinem, et salutem : et bene, quia " dextera Domini, " potentia scilicet Domini, " fecit virtutem, " in anima mea, per quam expulit culpam, et daemonem. Exod. xv, 6 : Dextera manus tua, Domine, percussit inimicum. Job, XIV, 15 : Operi manuum tuarum porriges dexteram, virtutem infundendo.

" Dextera Domini exaltavit me, " in bono promovendo. I Reg. II, 1 : Exaltalum est cornu meum in Deo meo, I Petr. v, 6 : Humiliamini sub potenti manu Dei, ut vos exaltet in tempore visitationis. Ad exaltationem venitur per solam humilitatem. Luc. XIV, 11, et XVIII, 14 : Qui se humiliat, exaltabitur.

" Dextera Domini fecit virtutem, " conservando me a recidivo in culpam. Exod. XXXIII, 22 : Protegam te dextera mea. Et nota, quod dextera Domini facit virtutem, praecipue in altari, panem in corpus proprium commutando. Joan. VI, 52 : Panis quem ego dabo, etc. Et exaltat humanam naturam, cui datum est per Deum posse, quod non datum est Angelo, in homine sacerdote. Luc. XXII, 19 : Hoc facite in meam commemorationem. Dextera Domini facit virtutem sumentis animam roborando. Psal. CIII, 15 : Panis cor hominis confirmet. Ibi ergo verum est dicere illud Job, v, 9 : Qui facit magna et inscrutabilia, et mirabilia absque numero,

" Non moriar, sed vivam. " Hic secundum totius hujus partis, in qua agitur de gratiarum actione. Postquam enim laudes solvit, hic laudis continuationem promittit : et dicuntur duo. Primo, promissio de laudis continuatione. Secundo, ratio quare continuanda sit, ibi, v, 18 : " Castigans castigavit. "

In prima duo. Primo, sperando promittit praeparationem sui ad digne laudandum. Secundo, laudis continuationem, ibi, " Et narrabo. "

Ait enim : Sic jam laudavi Deum, sicut dignum erat, et etiam, " non moriar, " morte culpae, " sed vivam, " vita , gratiae cum Paulo, ad Galat. II, 20 : Vivo ego, vita gratiae, jam non ego, sed. mortuus sum culpae : vivit vero in me Christus. Sic vivam vita gratiae, ut non sit separabilis a me. Ad Romam viii, 35 et 38 : Quis nos separabit a charitate Christi ?... Certus sum, quia neque mors, neque vita, etc.

Vel, de vita corporali. Quasi diceret : ". Non moriar, " ab inimicis etiam interfectus, " sed vivam, " vita gloriae. Sapient. iii, 2 : Visi sunt oculis insipientium mori, illi autem sunt in pace. Job, XXIX, 18 : Sicut palma multiplicabo dies. Quando creditur quod mortua sit, tunc diutius vivit. Exod. I, 12 : Quanto plus opprimebant eos , scilicet filios Israel, tanto magis multiplicabantur et crescebant. Sic non moriar, sed vivam. " Et, " tunc " narrabo opera Domini, " laude continua, non cessabo. Eccli. XVII, 27 : Vivens et sanus confiteberis : et laudabis Deum. Isa. xxxviii, 19 : Vivens, vivens, vivens vita naturae, vivens vita gra- tiae : vel, vivens primo vita gratiae, et postmodum vita gloriae, ipse confitebitur tibi. In alio non placet, Eccli. xv, 9 : Non est speciosa laus in ore peccatoris. Narrabo, inquit, opera Domini., non mea. Eccli. xlii, 15 : Quae vidi annuntiabo : in sermonibus Domini opera ejus. Tob. xii, 7: Opera Dei revelare et confiteri honorificum est.

" Castigans castigavit me, " Hic ratio continuationis, quae tangitur quasi duplex, scilicet ipsius per flagella castigatio primo. Et mortis evasio per correctionem illam secundo, ibi, " Et morti. ".

Ait enim : Sic laudem continuabo, et justum est, quia " Dominus castigans castigavit me, " Replicatio frequentiam castigationis demonstrat. Jerem. xlvi, 28 : Castigabo ic in judicio, ut non tibi videaris obnoxius : mea percussio erit tua sanatio, a sup erbiae peccato maxime. Deuter. XXXII, 39 : Ego... percutiam, et ego sanabo,

" Et " sic " morti, " aeternae, " non tradidit me. " Minus dicit, et plus significat: imo ipsam me fecit evadere. Ezechiel. xxxiii, 11 : Nolo mortem impii, sed ut convertatur impius a via sua, et vivat. Propter hoc percutio virga correctionis, sciens illud Proverb. xxiii, 13 : Si percusseris eum virga, non morietur. Propter hoc optime dicit Judith, viii, 27 : Flagella Domini, quibus quasi servi corripimur, ad emendationem, et non ad perditionem nostram evenisse credamus. Ad Hebr. xii, 6 : Quem enim diligit Dominus castigat, flagellat autem omnem filium (quem recipit.

" Aperite mihi portas. " Hic secundum totius hujus Psalmi, in quo postquam primitivorum Ecclesia multiplices gratias Deo egit pro multiplici beneficio, introducitur Ecclesia de Gentibus, petens ingressum ad unitatem fidei, ut simul cum illis primis laudare possit: et con- servationem, ut possit in laude habere perseverantiam. Et secundum haec haec pars est divisa in duas. Primo, petit portarum apertionem, ut ingrediatur ad fidei unitatem. Secundo, petit ut perpetuo laudare possit, finalem in laudibus perseverantiam, ibi, v. 25 : " 0 Domine, salvum me fac. "

In prima dicuntur tria. Primo, petit. Secundo, confidenter asserit se exauditum, ibi, v. 21 : " Confitebor tibi, " Tertio, prorumpit in laudem et exsultationem pro illa exauditione, ibi, v. 24: " Haec est dies quam fecit Dominus. "

In prima tria. Primo, petitio ut portae fidei sibi aperiantur. Secundo, petitionis ratio, et causa finalis, ibi, " Ingressus in eas. " Tertio, commendatio portae singularis, ad quam venitur per primas, ibi, v. 20 : " Haec porta Domini. "