Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic petii gratias has mihi dari pro aliquibus membris : " et ambulabant " jam " in latitudine, " mandatorum in quibusdam : unde, Domine, hoc etiam dabis aliis. Psal. xvii, 37 : Dilatasti gressus meos subtus me, etnon sunt infirmata, etc, quia strenue et viriliter incedam. Haec autem latitudo charitas est, de qua infra, in eodem Psalmo CXVIII, 96 : Omnis consummationis vidi finem : latum mandatum tuum nimis. Haec est latitudo, de qua Paulus, ad Ephes. III, 18 : Ut possitis comprehendere cum omnibus sanctis, quae sit latitudo, et longitudo, etc. : tanta enim est charitatis latitudo, ut usque ad inimicos extendatur.

" Quia mandata tua. " Ecce secundum. Quasi dicat : Sic ambulabam non meis meritis, sed " quia mandata tua, " orationibus et suplicationibus " exquisivi, " et tu dedisti : unde et sic nunc facies : quia, Luc XI, 9 : Petite, et dabitur vobis : quaerite, et invenietis : pulsate, et aperietur vobis. Sapient. viii, 2 : Hanc amavi et exquisivi a juventute mea, scilicet sapientiam implendi mandata Dei.

" Et loquebar, " Hic secundum, in quo ostendit se audacter docuisse : et dicuntur duo. Primo, ostendit in se fuisse docendi audaciam. Secundo, rectam ad dicendum praeparationem, ibi, v. 47 : " Et meditabar. "

In prima duo. Primo, quod in conspectu terribilium docuerit. Secundo, quod timor et confusio abfuerit, ibi, " Et non confundar. "

Ait ergo : Sic ambulabam in latitudine, et etiam " loquebar in testimoniis : " in, pro de, id est, de testimoniis tuis, scilicet de testimoniis Scripturarum, non de fabulis. Haec sunt testimonia, de quibus supra, in Psal. XCII, 5 : Testimonia tua credibilia facta sunt nimis. Joan. XXI, 24 : Scimus quia verum est testimonium ejus. Vel, in testimoniis, ut sumatur proprie, id est, in martyriis, quando sancti occidebantur. Act, IV, 29, in testimoniis loquebantur, qui rogabant: Da servis tuis cum omni fiducia loqui verbum tuum. Et hoc, " in conspecturegum, " terribilium, unde major poterat esse timor. Matth. x, 18 : Et ad praesides et ad reges ducemini , in testimonium illis et gentibus.

Et tamen," non confundebar, " confusio aberat. Eccli. VII, 6 : N e extimescas faciem potentis. Talem volebat Paulus esse Timotheum, cum dicebat, II ad Timoth. ii, 15 : Sollicite cura teipsum probabilem exhibere Deo, operarium inconfusibilem, recte tractantem verbum veritatis : quia, Proverb. XXIX, 25, dicitur : Qui timet hominem, cito corruet. Isa. l, 7 : Dominus Deus auxiliator meus, ideo non sum confusus. Luc. IX, 26 : Qui me erubuerit, et meos sermones, hunc filius hominis erubescet cum venerit in majestate sua.

" Et meditabar. " Hic secundum, in quo ostendit in se praecessisse rectam praeparationem ad loquendum, quia praecessit inspectio : locuturus enim debet primo meditari quid loquatur. Et etiam praecessit operatio : non enim decet hominem docere quod non facit, ibi, v. 49 : " Et levavi. "

Ait ergo : Sic loquebar, nec confundebar, " et meditabar in mandatis tuis, " non ex desperatione, ut non crederem te dare posse quod dicerem, cum dicas, Matth. x, 19 : Dum steteritis ante reges ei praesides, nolite cogitare, etc Sed " quae, " id est, quia " dilexi nimis. " Ob hoc justus meditatur. In Psal. XXXVI, 30, supra: Os justi meditabitur sapientiam. Deuter. VI, 7 : Meditaberis in eis, sedens in domo tua. In Psalmo I, 2 : In lege ejus meditabitur die ac nocte. Eccli. VI, 37 : Cogitatum tuum habe in praeceptis Dei.

" Et levavi manus. " Hic ostendit se praeparatum per operationem : et dicuntur duo. Primo, quod recta intentione operatus est. Secundo, quod in bono opere exercitatus, ibi, " Et exercebar. "

Ait enim : Sic meditabar locuturus coram regibus, et etiam faciebam quod dicebam, quia " et lev avi manus meas, " non ad terrena depressi, " ad mandata tua, " implenda. Ac si dixisset : Intentione superiorum, manum misi ad implenda mandata. Sic levare monet Jeremias, Thren. III, 41 : Levemus corda nostra cum manibus ad Dominum. Exod. XVII, 11 : Cum levaret Moyses manus, vincebat Israel, et proinde vincebatur Amalec.

" Quae dilexi. " Sicut supra subjungit causam, quare levaverit : " Quae, " id est, quia illa " dilexi. " Dilectio ergo quae fecit meditari, fecit et opere adimplere intentione recta, non sicut antiquitus. Judaei enim mandata adimplebant temporalium amore. Isa. I, 19 : Si volueritis, et audieritis me, bona terrae comedetis. Exod. XVII, 12 : Manus Moysi, Judaici populi, erant graves, ad terrena tendentes.

" Et exercebar. " Haec est vera littera. Quasi diceret : Sic recta intentione operatus sum, non tantum semel, imo " exercebar, " frequenter operando et cogitando, a in justificationibus tuis, " in mandatorum operibus, quae justificatum ostendunt. Supra, in Psal. lxxvi, 13 : Meditabor in omnibus operibus tuis, et in adinventionibus tuis exercebor.

Vide ergo diligenter quomodo gratiam petierit ad adversarios fidei, et ipsam non auferri, et persuaserit tamquam gratus ex bonis jam acceptis : tam dignis autem petitionibus deesse non potest, cujus honor desideratur, qui dicit, Isa. lxv, 24 : Et erit, antequam clament, ego exaudiam : adhuc illis loquentibus, ego audiam. Et, lviii, 9 : Tunc invocabis, et Dominus exaudiet : clamabis, et dicet: Ecce adsum. Propter quod hic praeponitur litera Hebraea vau (?), quod interpretatur ipse. Quasi dicat : Iis clamoribus qui hic fiunt, adest ipse qui petitur praesens, et non alius.

zain (I).

49. Memor esto verbi tui servo tuo, in quo mihi spem dedisti.

5o. Haec me consolata est in humilitate mea, quia eloquium tuum vivificavit me.

51. Superbi inique agebant usquequaque, a lege autem tua non declinavi.

52. Memor fui judiciorum tuorum a saeculo, Domine, et consolatus sum.

53. Defectio tenuit me, pro peccatoribus derelinquentibus legem tuam.

54. Cantabiles mihi erant justificationes tuae in loco peregrinationis meae.

55. Memor fui nocte nominis tui, Domine, et custodivi legem tuam.

56. Haec facta est mihi, quia justificationes tuas exquisivi.

Zain (?)

" Memor esto. " Hic subjungitur tertium, quod pertinet ad meritum proficientium, quantum ad habilitatem bene operandi. Actum est enim de promptitudine cordis, de strenuitate exterioris operis : sed quia adhuc ut sit bene habilis, necessaria est consolatio spiritualis agitur hic de consolatione laborantis, et strenue operantis.

Dividitur autem iste octonarius secundum quatuor causas consolationis, quas tangit hic loquens in persona prompti

AdminBookmark

corde, et strenui in exteriori opere. Prima est aeternorum bonorum divina promissio. Secunda, judiciorum Dei recordatio, ibi, v 52 : " Memor fui judiciorum. Tertia, Scripturarum laeta meditatio, ibi, v 54 : " Cantabiles mihi erant. " Quarta, vigil oratio, ibi, v 55 : " Memor fui. "

In prima dicuntur duo. Primo, petit cito adimpleri divinam promissionem sibi factam. Secundo, ostendit divinae promissionis efficaciam, ibi, " In quo mihi spem dedisti. "