Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo: Sic cognovi divinam bonitatem, divinam aequitatem, et etiam exarsi in cognitione veritatis divinae, et nunc, " Domine, " inquirens de fine omnium, charitate hoc cognovi, quoniam " in aeternum verbum tuum permanet in caelo. " Vel sic secundum Glossam : Vivifica me, et custodiam testimonia oris tui, quae vere sunt custodienda, quia o " Domine, " qui tanta potentia regis omnia, " verbum tuum permanet in caelo : " et hoc, " in aeternum. "

Et potest legi quadrupliciter hoc, secundum quadruplex verbum illi respondens. Caelum enim dicitur empyreum. Genes. I, 1 : In principio creavit Deus caelum et terram. Et, Filius Dei Verbum. Joan. I, 1 : In principio erat Verbum. Ergo, o " Domine, verbum tuum, " id est, Filius, " permanet in caelo " empyreo, " in aeternum, " quamvis non capiatur ab illo. III Reg. viii, 27 : Caelum, et caeli caelorum te capere non possunt. Caelum iterum appellatur caetus Angelorum. Matth. VI, 10 : Fiat voluntas tua sicut in caelo, in caetu scilicet illo angelico, et in terra, in humana creatura. Verbum, divina voluntas. Isa. xl, 8 : Verbum Domini manet in aeternum. Et, xlvi, 10 : Omne consilium meum stabit, ei omnis voluntas mea fiet. 0 " Domine, verbum tuum, " voluntas tua, " permanet in aeternum : " et hoc " in caelo, " in coetu angelico, a quo cecidit Lucifer, quia in eo non permansit. Isa. XIV, 12 : Quomodo cecidisti de caelo, Lucifer ? Responsio. Quia inveritate non steti . Caelum est firmamentum. Dicitur, Genes. I, 8 : Vocavit que Deus firmamen-tum Caelum. Verbum Domini, statutum. Supra, in Psal. XXXII, 6 : Verbo Domini caeli firmati sunt, etc. Ergo, o " Domine, verbum tuum, " statutum tuum permanet in aeternum, " incaelo, " in. ipso firmamento, et his quae sunt in illo. Job, xxv, 2 : Qui facit concordiam in sublimibus suis. Caelum etiam dicitur justus quilibet, de quo, Isa. lxvi, 1 : Caelum sedes mea, supple, est. Verbum, divina lex, et Dei praeceptum. Matth. XXIV, 35 : Caelum et terra transibunt, verba autem mea non praeteribunt. Ergo, o " Domine, verbum tuum, " lex tua scilicet et praeceptum, " permanet in aeternum, " ut non ulterius moveatur, " in caelo, " in justo. Eccli. xxvii, 12 : Homo sanctus in sapientia manet sicut sol : nam stultus sicut luna mutatur.

cc In generationem et generationem. " Hic secundum. Quasi diceret : Sic permanet verbum tuum in caelo, in caetu angelico, et etiam " veritas tua, " repete, permanet, " in generationem " antiquam, quae fuit sub Veteri Testamento, " et generationem " novam, quae vivit sub Novo. Vel, " in generationem et generationem, " id. est, in omnium generationum a principio mundi sucessione. In Psal. CI, 13, supra : Memoriale tuum in generationem et generationem. Et, in alio, infra, Psal. cxliv, 4 : Generatio et generatio laudabit opera tua. Succedunt enim generationes, et transeunt, et semper in illis stant veritatis amatores, et veraces. In Psal. CXVI, 2, supra : Quoniam confirmata est supernos misericordia ejus, et veritas Domini manet in aeternum.

" Fundasti terram. " Hic tertium. Quasi diceret : Sic lex tua aeterna manet in Angelis et hominibus : ex his enim generatio, non ex Angelis : et etiam " fun-dasti terram, " irrationabilem creaturam infimam, " et permanet, " sicut est fundata. Eccle. I, 4 : Generatio praeterit, et generatio advenit, terra autem in aeternum stat, tamquam a Deo fundata. Manet autem quantum ad substantiam, quamvis transitura sit quantum ad figuram. I ad Corinth. VII, 31 : Praeterit figura hujus mundi. Vel, terra etiam potest dici Ecclesia, Supra, in Psal. lxxxiv, 2 : Benedixisti, Domine, terram tuam. Et hanc Dominus fundavit. Isa. LI, 16 : Ut plantes caelos, et fundes terram. Proverb. iii, 19 : Dominus sapientia sua fundavit terram, stabilivit caelos prudentia.

" Et permanet, " non casura, quantumcumque concutiatur : fundata enim est super Christum. I ad Corinth. III, 11 : Fundamentum aliud nemo potest ponere, praeter id quod positum est, quod est Christus Jesus, Propter hoc dictum est supra, in Psal. CIII, 5 : Qui fundasti terram super stabilitatem suam : non inclinabitur in saeculum saeculi, ut deficiat, etsi ita concutiatur ut aliquando q uasi tota contremiscat. Agg. II, 22 : Ego movebo caelum pariter et terram.

" Ordinatione tua. " Hic quartum. Quasi diceret : Sic permanet in rationabili creatura superiori, et inferiori, et rursus in inferiori irrationabili : sed quid de irrationabili superiori? Ecce : " Dies, " qui causatur ex influentia lucis a superioribus, et illorum motu perseverat continua successione : et hoc, " ordinatione tua, " id est, a te facta. Jerem. XXXI, 35 : Qui dat solem in lumine diei, ordinem lunae et stellarum in lumine noctis. In Psal. cxxxv, 7 et seq., infra: Fecit luminaria magna,... solem in potestatem diei, lunam et stellas in potestatem noctis. Sic ergo ordinatione tua perseverat dies temporis, et multo verius dies aeternitatis, de qua, Zachar. XIV, 7 : Et erit dies una, quae nota est Domino. Supra, in Psal. lxxxiii, 11 : Melior est dies una n atriis tuis, super millia.

" Quoniam omnia, " Ecce secundum totius hujus partis, ratio scilicet et causa omnium dictorum.

Quasi diceret : Sic verbum permanet in Angelis, veritas in hominibus, terra tua fundatione stat, et ordinatione tua dies perseverat, et hoc totum : quia " omnia serviunt tibi, " debita tibi servitute subjecta. Sapient. XVI, 24 : Creatura tibi Factori deserviens, exardescit in tormentum adversus injustos. Et, XIX, 6 : Omnis creatura deserviens erat tuis praeceptis, ut pueri tui invenirentur illaesi. Judith, IX, 17 : Dominus totius creaturae , supple, tu es.

" Nisi quod lex tua. " Hic est secunda pars hujus octonarii, sicut supra dictum fuit. Postquam enim egit de contemplatione legis aeternae in creaturis, hic agit de meditatione in Scripturis ostendendo quam utilis sit. Procedit autem sic in hac parte. Primo, utilitatem meditandi Scripturas ostendit. Secundo, promittit se perseveraturum in meditatione illarum, ibi, v. 93 : " In aeternum non obliviscar. " Tertio, petit ulterius per hoc promoveri, et salvari, ibi, v. 94 : " Tuus sum ego. "