PSALMUS I. Felicitas justorum, et impiorum miseria.
Dicit ergo: His malis caret,nec hoc tantum sed in lege Domini voluntas ejus.
Psalmus II. Christi imperium panis conatibus homines expugnabunt.
PSALMUS III. David fugiens Absalom a Deo salutem sperat.
PSALMUS IV. David hortatur ad pacem et omnia bona speranda.
PSALMUS V. Contra malignum, auxilium divinum implorat justus.
PSALMUS VI. Oratio poenitentis Dei misericordiam implorantis.
PSALMUS VIII. In operibus suis mirabilis Dominus.
PSALMUS IX. Celebratur potentia Dei qui impios disperdit et pauperes tuetur.
Dicit ergo : Sic adulabuntur impii
PSALMUS XI. Oratio pro imploranda Dei ope contra impios.
PSALMUS XII. Deprecatio animae fidelis in tribulatione.
Dicit ergo: Sic fecisti, sed tandem
Dicit ergo : Sic retribuet mihi et justitiam, et puritatem: et hoc justum,
PSALMUS XVIII. Deum praedicant creaturae et divina. Peccatorum condonatio postulatur.
PSALMUS XIX. Oratio pro principe ad bellum proficiscente.
PSALMUS XX. Christi post depictos inimicos gratiarum actio.
PSALMUS XXI. Christus moriturus obsecrat ut sibi adsit Deus, et eum laudat.
Dicit ergo : Sic rogo : nec mirum :
Dicit ergo : Sic mea dimitte delicta, nec hoc tantum peto, imo, respice ini - micos meos,
PSALMUS XXVI. David sitam profitetur fiduciam in Deo, et ejus implorat auxilium.
PSALMUS XXVIII. Vocantur filii Dei ad adorandum Dominum, cujus vox describitur.
PSALMUS XXIX. Gratiarum actio pro liberatione a morte et tribulatione.
PSALMUS XXX. Precatio Christi et fidelium se Deo in moerore commitentium.
PSALMUS XXXIII. Benedicit Dominum qui est justorum lumen et tutela, et impiorum aversor.
PSALMUS XXXIV. Inimicis excidium, sibi salutem precatur.
Dicit ergo : Confundantur, pro peccatis praeteritis : et revereantur,
PSALMUS XXXV. Impiorum malitia justitia Dei: iustorum gloria.
PSALMUS XXXVI. Bonorum et malorum dispares sunt spes et exitus.
Dicit ergo : 0 infirme, Noli aemulari, indignari scilicet, et offendi, in malignantibus,
PSALMUS XXXVIII. Agit de vanitate et brevitate vitae. Deum orat ut peccatum remittat, et sibi adsit.
PSALMUS XLI. Homo exsul et conturbatus anhelat ad meliorem vitam,
PSALMUS XLII. Spem in Domino reponit a quo judicari exoptat.
PSALMUS XLVI. Deus omnis terroe Dominus
PSALMUS XLVII. Magnus et laudabilis Dominus qui fundavit Sion.
PSALMUS XLVIII. Nihil prosunt opes contra infernum.
Dicit ergo : Audite haec, quae di- cturus sum, omnes gentes
PSALMUS L Poenitentis animae amara contritio.
PSALMUS LI. Frustra in divitiis sperant impii: salus est sperantibus in Domino.
Dicit ergo : Sic gaudebunt justi super afflictum iniquum, et dicent ridendo :
PSALMUS LII. Impiorum insipientia, numerus et paena.
Dicit ergo : Tales sunt mali, sed
Jacta super Dominum curam tuam.
Dicit ergo: Sic psallam, quia es Deus meus
Dicit ergo : Sic vana salus hominis, sed nos. faciemus vir Iidem,
PSALMUS LX. Exsul petit reditum, longam vitam, et ampliationem regni Christi.
Dicit ergo : Sic exclamari, et tu exaudisti me, et hoc in petra, Christo.
PSALMUS LXII. Exsul se in Dei laudibus consolatur : praedicit hostium ruinam.
PSALMUS LXIII. Implorat Dei opem contra inimicos : peribunt, et laetabitur justus.
Dicit ergo : Tanta mala patior, propter quod salvum fac : et etiam quia
Dicit ergo : Bene solvi quae non ra- pueram, quia o Deus Pater, tuscis,
Dicit ergo : Quae praemisi, sustinui ab omnibus simpliciter, et etiam extra-
Dicit ergo : Haec mala mihi intulerunt, ego vero e contrario, orationem meam, ad te,
Dicit ergo : Sic laudabo, et placebit talis laus Deo super vitulum novellum, .
PSALMUS LXIX. Oratio ad opem Dei petendam in magnis periculis.
PSALMUS LXX. Opem Dei implorat adversus persecutores : promittit se Deo gratias acturum.
Dicit ergo : Non est similis tibi : quia quantas ostendisti, etc.
PSALMUS LXXI. Christi regnum justum, pacificum et felix precatur.
Dicit ergo : Sic sit nomen ejus benedi- ctum, et dictum est, quia ante solem
PSALMUS LXXII. Impii felices in hac vita peribunt: Domino adhaerere bonum est.
Dicit ergo : Sic invidus, instabilis fui, terrena inordinate dilexi, et nescivi,
Dicit ergo : Sic rogo ut memor sis, quia ecce inimicus, Judaeorum scilicet populus, ((improperavit
Dicit ergo : Quoniam sic est ut praemisi, propter hoc vovete, et post votum, reddite Deo vestro.
PSALMUS LXXVII. Judaeos excitat memorando beneficia et flagella Dei.
Dicit ergo : Sic dedit volatilia ad capiendum apta : et post manducaverunt, et saturati sunt, nimis,
Dicit ergo : Sic eos in rebus suis affinxit, et post misit in eos iram,
Dicit ergo : Sic est destructa vinea Judaeae, sed, o Deus virtutum, quae
PSALMUS LXXXI. Domini deorum terrae judex judices improbos arguit.
PSALMUS LXXXII. Exponit hostium improperia, et illis exsilium imprecatur.
Dicit ergo : Sic rogo, ut placatus sis avertendo malum, et culpae et paenae :
Dicit ergo : Sic nullus similis, quia Deus est qui glorificatur in consilio, sanctorum suorum :
PSALMUS XCVII. Hortatio ad congratulandum Christo venturo.
Dicit ergo : Dixi, quod psallatis, et ecce modum addo quo psallere debetis.
Dicit ergo : Sic custodiebant testimo-
PSALMUS CII. Omnes creaturas invitat ad recolenda Dei beneficia.
Dicit ergo : Benedic, anima mea, Domino. Tob. xiii, 19 : Anima mea, benedic Dominum, quoniam,
PSALMUS CIV. Hortatur ad cultum Del, memorans ejus beneficia.
Dicit ergo : Sic fuit memor testamenti, promissionis scilicet, quod testamentum disposuit ad Abraham
Dicit ergo : Haec promissa fecit, et etiam dixit. Expone, ut prius.
PSALMUS CV. Deus ob suam bonitatem laudandus : Judaeorum ingratitudo.
Dicit ergo : Haec beneficia illis contulit, et in tantum aperta, quod ipsi crediderunt, verbis ejus.
Dicit ergo : Sic confitemini confessione peccati, et praecipue laudis,
PSALMUS CVII. Dicit cor suum ad Dei cultum paratum, et ideo victoriam sperat.
PSALMUS CVIII. Opem Dei implorat, et proditori dignas paenas praedicit.
PSALMUS CX. Laudat Deum ob beneficia, et incitat ad ejus timorem.
PSALMUS CXII. Laudandus Deus super omnia excelsus et exaltans humiles.
PSALMUS CXIV. Gratiarum actio pro liberatione a periculis.
PSALMUS CXVI. Ad laudandum Deum provocatio.
PSALMUS CXVIII. Multis modis ostendit beatam pilam in legis observatione esse positam.
PSALMUS CXIX. Vitae miserias luget, ab his liberari efflagitat.
PSALMUS CXX. Securus qui se Deo committit.
PSALMUS CXXII. Actus fiduciae in Deum tempore tribulationis.
PSALMUS CXXVI. Vani hominum labores quibus non opitulatur Dominus.
PSALMUS CXXVIII. Funestus impiorum exitus.
PSALMUS CXXIX. Oratio pro precando fiducialiter peccatorum petita.
PSALMUS CXXX. Humilitatis sincera professio.
PSALMUS CXXXIII. Hortatio ad benedicendum Domino.
Dicit ergo : Sic percussit magnos reges, et fortes, . Sehon scilicet, regem Amorrhaeorum,
PSALMUS CXXXVIII. Sciens Deum nihil latere, suam in eum fiduciam profitetur.
Dicit ergo : Sic omnia cognovisti, et prima: et hoc patet, supple, quia, tu, non alius, formasti me,
PSALMUS CXXXIX. Orat pro sua salute : hostibus imprecatur.
PSALMUS CXL. Petii regi a Domino tempore persecutionis.
Dicit ergo : Domine, clamavi, tam diu est, non modo clamo primo, ad te, Clamo, Ad te,
PSALMUS CXLI. Circumdatus a Saule orat pro sua salute.
PSALMUS CXLIII Gratias agit pro victoria: petit hostium exitium.
PSALMUS CXLV. Solus beatus qui soli Deo fidit.
Dicit ergo : Tanta est ejus potentia, talis veritas et justitia, et etiam o Sion,
PSALMUS CXLVI. Hortatio ad laudandum Deum ob ejus beneficia.
PSALMUS CXLVII. Ecclesiam invitat ad laudandum Deum qui eam bonis cumulavit.
PSALMUS CXLVIII. Invitat omnes creaturas ad laudandum Deum.
PSALMUS CXLIX. Gratiarum actio pro insigni victoria.
PSALMUS CL. In omnibus et ubique Deum celebrandum profitetur.
Dicit ergo : Sic exaltabo, et benedicam te. Deus meus rex, " et generatio, " praeterita, " et generatio, " futura, hoc est, omnis generatio : quia, sicut dicit Glossa, repetitio dicentis in infinitum misit animum cogitantis, " laudabit opera tua, " sibi narrata, a se visa. Deuter. IV, 9 : Docebis ea filios ac nepotes tuos, ut continuentur in generationibus, quae operatus est Deus. Et, XI, 19 : Docete filios vestros, ut illa meditentur. Ad Roman. I, 20 : Invisibilia Dei, per ea quae facta sunt, intellecta, conspiciuntur. Et in his sic nuntiatis et visis laudandus est actor. Eccli. IX, 24 : In manu artificum, non in se, opera laudabuntur. Et e converso artifex in suis operibus. Eccli. XXXIX, 19 : Benedicite Dominum in operibus suis.
" Et potentiam tuam, " ut inde lau- dem sumant, " pronunliabunt , " dicentes illud Eccli. iii, 21 : Quoniam magna potentia Dei solius. Eccli, xliii, 31 : Mirabilis potentia ipsius,
" Magnificentiam gloriae. " Hic tertius locus. Quasi diceret : Sic opera laudabunt, et potentiam, et etiam " loquentur, " praedicando, enumerando, " magnificentiam gloriae, " dicentes illud : Cantate Domino, quoniam magnifice fecit . Eccli, xliii, 32 : Mirabilis magnificentia ejus. Et loquentur, repete, " magnificentiam sanctitatis tuae, " qua omnes sanctos excellis. I Reg. II, 2 : Non est sanctus ut est Dominus. Qua alios esse sanctos praecipis, Levit. XIX, 2 : Sancti estote, quia ego sanctus sum. Qua etiam alios magnifice sanctos facis, Exod, xv, 11 : Quis similis tui, magnificus in sanctitate ? " Et mirabilia tua, " quae super naturam operaris, " narrabunt, " inde sumentes laudis materiam, dicentes illud Eccli. XI, 4 : Mirabilia opera Altissimi solius. I Paral. XVI, 24 : Narrate... in cunctis populis mirabilia ejus.''
" Et virtutem. " Hic sextus locus, virtus terrens malos. Quasi diceret: Sic opera, potentiam, magnificentiam gloriae, et sanctitatem, et mirabilia narrabunt : " Et dicent virtutem terribilium tuorum, " terribilem virtutem tuam, malis timorem incutientem. Psal. lxxv, 8 : Tu terribilis es, et quis resistet tibi ? Quasi diceret : Nullus. Tantae enim virtutis est terror ille, ut videatur semper malorum auribus insonare. Job, xv, 21 : Sonitus terroris semper in auribus illius, supple, est.
" Et magnitudinem. " Ecce septimus locus. Quasi diceret : Sic dicent virtutem
terribilem, " et narrabunt, " ad laudem tuam, " magnitudinem tuam, " scilicet virtutis tuae, de qua prolocutus sum, excellentiam. Eccli, xviii, 4 : Virtutem autem magnitudinis ejus quis enuntiabit ? Sed si infinita est magnitudo sua, sicut dictum est supra, et magnitudinis ejus non est finis, quomodo poterit enarrare? Respondeo. Per hoc quod tactum est, quia secundum se ejus magnitudinis non est finis, sed non punit nisi secundum possibilitatem punitorum et merita, et sic est enarrabilis.
" Memoriam abundantiae. " Hic est octavus locus.
Quasi diceret : Sic a praecedentibus laudabunt, et etiam " eructabunt, " laudando, et de cordis abundantia, tamquam ructum proferendo. Matth. XII, 34 : Ex abundantia cordis os loquitur. " Memoriam abundantiae suavitatis tuae, " suavis enim es. Supra, in Psal. lxxxv, 5 : Quoniam tu, Domine, suavis et mitis. Sapient, viii, 1 : Attingit a fine usque ad finem fortiter, et disponit omnia suaviter. Ecce suavitatis abundantia, cujus memoria etiam suavis est, sicut visum est. Osee, XIV, 8 : Memoriale ejus sicut vinum Libani. Unde recordata tanta suavitate, tabescit justi anima desiderantis immergi in suavitate illa. Thren. iii, 20 : Memoria memor ero, et tabescet in me anima mea.
" Et justitia tua. " Ecce ultimus locus et nonus.
Quasi diceret: Sic suavitatem eructabunt, quae spectat ad bonos, sicut terror ad malos, et terroris magnitudo : "Et exsultabunt justitia tua, " id est, extra tantam praetendent ex justitia laetitiam, quod eam aperte commendabunt. Et justitiam tuam, qua punis malos, Psal. lvii, 11: Laetabitur justus cum viderit vindictam. Vel, justitiam cordibus suis infusam attendentes, te laudabunt, qui illam dedisti. Ad Romam III, 30 : Quos vocavit, hoset justificavit. Vel, retribuentem secundum merita, juxta illud Matth. xx, 4 : Ite et vos in vineam meam, et quod justum fuerit, dabo vobis.
"Miserator et misericors. " Hic est tertia pars Psalmi, in qua explicat et proponit locos dispositos diligentius, et prolixius. Et primo, explicat primum, tangens quod pertinet ad opus recreationis. Secundo, creationis, ibi, " Et misericors. "
Ait enim : Sic dixi, quod laudabunt, rationem laudis sumendo ab operibus, et dignum est, quia " Dominus " est " miserator, " in actu misericordiam exhibendo, quod facit cum nos recreat, " et misericors, " per naturam propriam, qua nos creavit. De primo, Isa. xlix, 10 : Miserator eorum reget eos, et ad fontes aquarum potabit eos. De secundo, Isa. LIV, 10 : Misericordia mea non recedet a te. Quia haec est natura sua, quia non potest relinquere creaturam suam.
" Patiens et multum misericors. " Hic explicatur quod pertinet ad potentiam, et sunt duo. Patientia et misericordiae abundantia.
Quasi diceret : Vere etiam potentiam tuam pronuntiabunt, quia tu es patiens. Potentia enim sine patientia furor est. Eccli. v, 4 : Altissimus patiens est redditor. Ad Roman. II, 4 : An divitias bonitatis ejus, et patientiae, et longanimitatis contemnis ? Ignoras quoniam benignitas Dei ad paenitentiam te adducit? " Et multum misericors, " quod non posset esse, nisi esset mirabilis potentiae. Sapient. XI, 24 : Misereris omnium, quia omnia potes.
" Suavis Dominus. " Hic exponit quod pertinet ad magnificentiam, et sunt duo. Suavitas misericordiae exhibitae, et multiplicitas miserendi omnibus, ibi, " Et miserationes. "
Ait enim : Sic commendabunt opera, et potentiam, et etiam magnificentiam : quia " Dominus " est " suavis universis, " etiam malis, quos citra condignum punit. Sapient. xv, 1: Tu, Deus noster, suavis : sed maxime gustantibus te, Sapient. xii, 1 : 0 quam bonus et suavis est, Domine, spiritus tuus in omnibus !
" Et miserationes ejus, " non una tantum miseratio, hoc est, misericordiae exhibitio, " super omnia opera ejus, " non tantum super quaedam, ut major appareat suavitas miserendi. Eccli. xlvii, 24 : Deus non relinquet misericordiam, et non corrumpet, nec delebit opera sua. Psal. xviii, 7 : Nec est qui se abscondat a calore ejus.
" Confiteantur tibi. " Hic quod pertinet ad quartum locum, scilicet sanctitatem, qua exigit ab creatura confessionem laudis generaliter. Secundo, a creatura rationabili, et sanctificata a Deo specialiter, ibi, " Et sancti tui. "