QUAESTIO I.

Cur sanctus Franciseus novam Regulam instituit .

Primo igitur quaeritur, cum tot sancti Ordines et approbatae Regulae fuerint, cur sanctus Franciseus novam Regulam facere voluerit, quasi non sufficerent priorum instituta Sanctorum .

Ad primum tibi respondeo, quod sanctus Pater Franciseus, Spiritu Dei plenus et zelo caritatis Dei et proximi totus ignitus, triplici desiderio flagravit, videlicet ut totus posset esse imitator Christi in omni perfectione virtutum: item, ut totus posset adhaerere Deo per assiduae contemplationis eius gustum: item, ut multas posset lucrari Deo et salvare animas, pro quibus Christus voluit crucifigi et mori. Et quia non suffecit ei, ut ista in propria persona tantum ageret, voluit instituere Ordinem, ut multos cooperatores haberet non solum in praesenti, sed etiam in futuro, qui et sanctitatis eius imitatores existerent et alios Deo plurimos lucrarentur. Ordines autem, quos invenit in Ecclesia, aliqua pracdictorum trium ex parte habebant, ut Religiosi coenobilae, qui in studio virtutum Christi imitantur vestigia ; eremitae, qui contemplationi divinae frequentius vacant , et clerici, rectores plebium, qui animarum curam habentes, ex officio lucris animarum omni vigilantia intendere debent. Et quia haec tria simul in nullo invenit Ordine, Spiritu sancto edoctus, novam condidit Regulam et novum Ordinem instituit, qui in professione evangelicorum consiliorum, obedientiae videlicet et castitatis et abdicatione proprietatis, Christi vestigia sequeretur, et in officio praodicationis et confessionis animarum lucra utiliter quaereret, et in altissimae paupertatis mendicitate libertatem spiritus retinens, contemplationis supernae apprehenderet puritatem. Nam, etsi actionis exterioris occupatio aliquoties interrumpat otium contemplandi, ipsa tamen libertas cordis, nullis sollicitudinibus temporalium distracta, spiritualis vacationis magnam praestat studiosis opportunitatem, ut orando, legendo, meditando et contemplando .

Plus enim obest ad devotionis puritatem assequendam strepitus temporalium curarum quam exercitatio virtuosarum actionum, quia curarum importunitas in otio corporis generat mentis inquietudinem. Boni autem operis fidelis exercitatio conscientiam quietat et impinguando elevat in superna , sicut qui laborat in praeparationem convivii, in quo quietus iucunde epuletur. Unde et Dominus per diem occupabatur in doctrina populi et aegrotantium cura, in noctibus orationi in monte vacabat: Lucae vigesimo primo : Erat autem diebus docens in templo, noctibus vero exiens morabatur in monte Oliveti: et in Psalmo: In die mandavit Dominus misericordiam suam et nocte canticum eius. Noluit sanctus Franciseus, esse Fratres suos astrictos ad curam animarum ex debito necessitatis, sed ex affectu liberae caritatis, et ut meritum exspectarent de fructu salutis aliorum et periculum evitarent de perditione eorum, participes in lucro, indemnes in detrimento, ut alios extrahant de naufragii, seu incendii periculo, sed ipsi tuti consistentes in solido, non periclitentur cum pereuntibus in peccato .