Quaestio VI.

Cur Fratres habeant magnas et latas domos et oratoria sumtuosa et areos latas .

Item quaero: cum sancti Patres laudentur in caseliis et in vilibus habiIaculis habitasse, quid est, quod vos altas et magnas domos erigitis et oratoria sumtuosa et areas latas magno pretio comparatis, cum sitis pauperes et mendici et contemptores mundanorum esse debeatis ?

Respondeo. Sicut iam dictum est , cum inter homines manere nos oporteat, aut ergo extra muros civitatis, aut intra. Si extra civitates maneremus , ubi possemus latiores areas leviori pretio comparare, videlicet in campis vel hortis: quandocumque bellum timeretur vel guerra, cives loci formidarent , ne forte hostes domos nostras occuparent et de illis niterentur civitatem vel oppidum expugnare, et non auderent etiam alias , quando sibi timerent, ad Ioca Fratrum pro confessione vel Missa seu praedicatione securi venire, et ideo non diligunt, ut in locis talibus commoremur.

Quod si intra muros habitamus, ubi propter frequentiam populi areae cariores sunt, oportet, et nos areas carius emere, quantum sufficiant pro claustro, oratorio et officinis congruis pro conventu, hospitibus et infirmis et horto herbarum, tam pro pulmenlario quam pro aeris recreatione, ut infirmi refocillentur, et sani conserventur, et lassi in spiritualibus studiis recreentur. Saeculares enim, qui frequenter vagantur, domi non indigent recreatione aeris; Religiosi vero, qui in cellarum reclusoriis religantur, nisi aliquam interius habeant aeris recreationem, cito languescentes tabescunt et ad studia spiritualia inhabiles efficiuntur, ita quod nec sibi nec aliis proficiunt in devotionis internae profectu, in sapientiae intellecta, in virtutum exemplis et in doctrina salutis.

Et quamvis perfectis omnis locus aptus sit pro disciplinae intemae exercitiis, imperfectis tamen et adhuc indigentibus eruditione virtutis opus est etiam exteriori distinctione officinarum claustralium, ut sciant, ubi tacere debeant, ubi loqui liceat, ubi orare, ubi laborare, ubi legere, scribere, dormire vel comedere, ubi sit requies infirmantium, ubi repausatio de labore itineris venientium, et aliorum, quae in collegiis sunt necessaria, ne, si confuse ubique indifferenter singula fierent pro libitu, iam nec disciplina nec quies nec devotio nec ordo inter Fratres, sicut expedit, servaretur, quod esset in magnum detrimentum Religionis et in scandalum alienis et in destructionem salutis, quia nec minores discerent in quo proficerent, nec provecti alios aedificarent. Quia vero intra ambitum civitatis, ut dictum est, cariores sunt areae, quod non possemus facile sufficientiam congruae latitudinis habere, ut omnes officinae deorsum collocarentur iuxta se invicem, oportet aliquando, ut una super alteram in altum locetur, ita quod utraque aeris respiraculo non careat, et ex hoc domus nostrae magis apparent excelsae ac sumluosae et paupertati dissimiles, cum tamen hoc paupertas magis efficiat, quia, ne circa dilatemur, inferius angustamur. Et quia circumsepti sumus domibus aliorum vicinorum, et quia in civitatibus saepe insurgunt incendia late pervagantia, ne vel domus, vel ecclesiae, vel libri, vel alia necessaria frequenti discrimini sint exposita, et in continuo tremore infirmantium corda sint inde suspensa, et ne ipsi vicini nostri a nobis per incendia molestentur: ubi possumus, facimus domos lapideas, ut nec igne nec vetustate citius destruantur, quia non solum corporibus, sed etiam cordibus magna est destructio, nova saepius aedificia construere, maxime illis qui non habent sumtus, nisi quantum valent colligere mendicitate.

Non intendo in his excusare nisi quae valde necessaria et rationabiliter. Ubi autem superfluitas, curiositas et irreligiositas et Regulae et paupertati nostrae derogantes essent structurae, reprehendo tecum et omnia alia, quae Deo displicent tam in moribus quam in rebus.

Quintuplicis peccati rei sunt qui superflua in aedificiis et aliis, quibus utimur, procurant et acquirunt : primo, propter transgressionem professionis,

quia pompis renuntiantes saeculi in paupertate et humilitate vera promiserunt Domino famulari: Si enim ea quae destruxi, iterum haec aedifico, praevaricatorem me constituo. - Secundo, propter malum exemplum, quo alii discunt ab eis similia facere, vel scandalizantur, quando vident, eos qui huiusmodi pro Christo spernere deberent, iterum quaerere vel sectari. - Tertio, propter inquietudinem Fratrum propter huiusmodi aedificia et procurationes, quia et devotio exstinguitur, et disciplina Religionis plurimum dissipatur, ut dicitur Isaiae quadragesimo nono : Venerunt structores tui deslruentes te, et dissipantes a te exibunt. - Quarto, propter spoliationem aliorum pauperum, quibus saepe eleemosynae praeripiuntur, et huiusmodi structurae fiunt, ex quibus illi deberent vestiri et pasci, dum quod istis datur eis negatur, quia ad dandum utrisque saepe deficit dantium largitas et facultas.

. Quinto, quia, dum nimis urgemus homines ad dandum, perdunt devotionem ad nos prius habitam, quod nec de praedicatione nec exemplis nec aliis, quae facimus, aedificantur. Unde cum vident nos accedere, terrentur et timent, quod aliquid velimus ab eis expetere, quod grave sit eis dare et erubescant negare ; et si dederint non libenter, minus merentur, et sic rebus, devotione et merito privantur.

Quaestio VII.

Quare Fratres plura congregent vel conservent, cum sint pauperes .

Item quaero: cum Dominus in Evangelio dicat: Nolite solliciti esse in crastinum, et vos sitis paupertatis evangelicae professores: non debetis plura colligere vel servare, quam quod possit quotidie ad unius diei victum sufficere. Sed videtur, quod non servetis.

Respondeo. Si diligenter sancti Evangelii dicta pensamus, sollicitudinem de crastino, sed non provisionem prohibere videtur. Unde sancti Apostoli, Evangelii Christi perfectissimi observatores, tam pro se quam pro aliis Christi pauperibus, qui omnia pro Christo reliquerunt, a fidelibus subsidium pro corporis necessitate etiam in futuro petebant et recipiebant ; sicut Paulus, rogatus a Petro, Ioanne et Iacobo, collectas fieri per ecclesias pro Christi pauperibus sustentandis mandavit, ad Galatas secundo et ad Corinthios , et in aliis locis pluribus reperitur id fecisse; qui etiam pro acquirendis necessariis sibi et sociis suis laboravit manibus . Sollicitudo enim notal curae anxietatem, illicitam conquisitionem, avaram superfluorum provisionem. Sicut enim in opere salutis nostrae principaliter spem in Deum iactare debemus , ita et in corporali subsidio sollicitudinem debemus ei committere, et tamen, ubi congrue possumus, sine iactura spiritualis profectus nostri vel aliorum, nobis necessaria providere, ne aliter quasi Deum tentare videamur, ut miraculose, sicut olim filiis Israel, nobis quotidie alimonia subministratur.

Licet enim priorum Fratrum puritas pro maioris perfectionis ardore pauciora quam nunc consueverit ad victum colligere necessaria, et populus ex hoc talem opinionem conceperit, quod nil nobis licet conservare in crastinum; tamen nec tunc nec nunc aliquo nobis prohibitum est statuto, quin possimus ad victum aliqua etiam necessaria in futurum pro alio tempore providere, maxime de his quae in promptu, cum indigeremus, non possumus acquirere mendicando. Sunt enim quae nisi colligamus certo tempore, quando est copia, quando inter manus communiter habentur, a populo postmodum nec pro infirmis nec pro hospitibus nec pro aliis sine magna difficultate, vel sine magno pretio poterunt haberi. Mendici enim maxime illo tempore solent necessaria petere, quo sciunt, ea promptius a dantibus inter manus haberi, ut circa horam comedendi. Sic et Dominus populo certo tempore praecepit mannae alimoniam colligere, quia non omni tempore in agro, etiam si quaererent, invenirent, Exodi decimo sexto , et in Psalmo: Tu das escam illis tempore opportuno. In hoc enim non tam nobis quam illis, a quibus petitur, providemus, quando tali tempore petimus, quo ipsi facilius dare possunt et magis sunt voluntarii ad eleemosynam largiendam.