SERMO XVII.

PRIMO DE SACRAMENTALI

MODO TANTUM, QUO INDIGNE MANDUCANT MALEVOLI, ET DOLOSI.

Venite, comedite panem meum, Prov. IX, 5. Ut a principio. Quicumque manducaverit panem hunc, vel biberit calicem Domini indigne : reus erit corporis et sanguinis Domini, I ad Corinth. XI, 27.

Quintum principaliter circa sacramentum Dominici corporis notandum, est modus manducationis. Et hic est triplex, scilicet, I . Sacramentalis tantum. II. Spiritualis tantum. III. Sacramentalis et spiritualis simul.

Ad hoc sane intelligendum, sciendum quod in cibo altaris duo sunt: sacramentum, et virtus sacramenti. Sacramentum, ut dicit Augustinus, in duobus constat: scilicet visibili panis et vini specie, et invisibili carne et sanguine Christi. Virtus vero sacramenti est sana- tio a damnatione mortis aeternae. Hanc virtutem sacramenti crediderunt, et spiritualiter gustaverunt omnes salvandi ab origine mundi, et quotidie gustant omnes boni Christiani. Sacramentum vero altaris, id est, visibilem speciem panis cum carne Christi manducant soli Chri-

stiani : et hoc tam boni quam mali, sed modo dissimili : quia mali manducant sacramentum tantum, id est, sub visibili specie panis corpus Christi, sed non manducant virtutem sacramenti spiritualem, id est, salutem et vitam aeternam. Boni vero manducant utrumque simul, scilicet sacramentum, et virtutem sacramenti.

Ex his patet triplex modus manducandi corpus Christi, primus sacramentalis tantum, secundus spiritualis tantum, tertius sacramentalis et spiritualis simul. Primo modo manducant mali Christiani, secundo omnes salvandi, tertio soli boni Christiani. Primi manducant, et non manducant : secundi non manducant, sed tamen manducant : tertii manducant, et manducantur.

Primus modus manducandi corpus Christi, est sacramentaliter tantum, quo mali Christiani manducant : quia venerandum corpus in mortali peccato, ore polluto sumentes, cordis affectum ad influentiam virtutis bonitatis ejus, peccatis suis immundis et duris, quasi luto et lapide, claudunt. Ezech. XIV, 3 : Posuerunt immunditias suas in cordibus suis, et scandalum iniquitatis suae statuerunt contra faciem suam. I sti manducant et non manducant. Manducant quidem, quia corpus Christi sacramentaliter sumunt : sed tamen non manducant, quia virtutem spiritualem, id est, salutem animas non percipiunt. Eccle. VI, 1 et 2 : Est et aliud malum, quod vidi sub sole, et quidem frequens apud homines : Vir, cui dedit Dius divitias, et substantiam, et honorem :... nec tribuit ei potestatemDeus ut comedat ex eo. Ad Heb. xiii, 10 : Habemus altare, de quo edere non habent potestatem, qui tabernaculo deserviunt, id est, peccatis carnalibus. I ad Corinth. x, 20 : Non potestis Domini bibere calicem et calicem daemoniorum. Gregorius : " Est " quidem in peccatoribus, et indigne su-" mentibus vera caro Christi, et verus " sanguis, " videlicet, praesenti ali essentia, non salubri efficientia. Augustinus :

" Qui discordat a Christo, nec mandu-" cat carnem ejus, nec bibit sanguinem : " etsi tantas rei sacramentum quotidie " sumat, sibi tamen erit ad judicium. " Discordat a Christo, qui cordis affectum ab eo avertens ad peccatum convertit. Et talis valde infelix dici potest, ad quem tantum bonum frequenter venit, et nullum spirituale lucrum inde percipit.

Hoc modo, scilicet sacramentaliter tantum manducantium, tria sunt genera. Primi malevoli, secundi dolosi, tertii praesumptuosi

Primi sunt, qui corpus Christi sumunt in peccandi voluntate. Secundi sunt, hypocritas qui foris boni apparentes, occulte sunt pravi, et tamquam justi accedunt ad altare. Tertii sunt, qui manifeste mali sunt, tamen praesumunt manducare. De primis duobus potest hic dici, et de tertiis in sequenti sermone.

I.

De primo genere dicitur, Isa. XXIX, 13: Appropinquat enim populus iste ore : cor autem ejus longe est a me. Appropinquat ore per sacramenti sumptionem : sed cor longe est per peccati voluntatem. Tales tria mala sequuntur, scilicet, 1. Peccati sui aggravatio, 2. A gratia Christi separatio, 3. Ad aeternam pcenam damnatio.

1. De primo, Matth. XV, 26 : Non est bonum sumere panem filiorum, et mittere canibus, id est, malevolis. Augustinus : " Habentes voluntatem peccandi, variari " magis dico Eucharistica perceptione, " quam purificari. "

2. De secundo, Sap. I, 3 et 4 : Perversa cogitationes separant a Deo. Quoniam in malevolam animam non introibit sapientia, nec habitabit in corpore subditopeccatis.

3. De tertio, I ad Corinth. XI, 27 : Quicunque manducaverit panem hunc, velcalicem Domini indigne : reus erit corporis, et sanguinis Domini. Ambrosius : " Indignus est, qui non devoti " mente accedit ad Eucharistiam, aut " in peccandi voluntate manens , hic " reus est corporis et sanguinis Domini, "id est, ac si Christum occiderit, punie-" tur. "

II.

De secundo genere malorum indigne communicantium, scilicet de dolosis, sive hypocritis, II ad Timotth. III, 1, 2 et 5 : In novissimis diebus instabunt tempora periculosa : et erunt homines seipsos amantes :... habentes speciem quidem pietatis, virtutem autem ejus abnegantes. Glossa : " Speciem pietatis et "religionis, qui eadem sacramenta habent " cum piis, virtutem,id est, charitatem ab-" negantes : multa scilicet mala occulte " perpetrantes, et manifesta fallaciter exii cusando."

Tales similiter tria mala sequuntur, quia, 1. Socii Judas proditoris efficiuntur, 2. Coram toto mundo confundentur, 3. Extra beatorum consortium projicientur.

l.De primo, Joan. xiii, 18 : Qui manducat meum panem, levabit contra me calcaneum suum. Hoc dicitur de Juda, et sibi similibus, et de fictis Domini amicis. Glossa : Qui manducat panem meum, " non ut proficiat, sed ut lateat, is me " conculcabit, id est, tradet. " Qui ergo vult latere in peccatis suis sub pulchra specie religionis et communionis, similis efficitur et socius Judaeproditoris. De secundo, Eccli. I, 36 et seq : Ne sis incredibilis timori Domini : et ne accesseris ad illum duplici corde... Ne fueris hypocrita in conspectu hominum : ne forte revelet Deus absconsa tua, et in medio synagogas elidat te : quoniam accessisti maligne ad Dominum, et cortuum plenum est dolo et fallacia. Nahum, III, 5 et 6 : Ecceego ad te, meretrix speciosa, dicit Dominus exercituum, id est, anima foris pulchra, intus immunda, et revelabo pudenda tua in facie tua, et ostendam gentibus nuditatem tuam, et regibus ingnominiam tuam. Et projiciam super te abominationes, et contumeliis te afficiam.

3. De tertio, Matth. XXIII, 27 : Vae vobis hypocrita : qui similes estis sepulcris dealbatis, quae a foris apparent hominibus speciosa, intus vero plena sunt ossibus mortuorum, et omni spurcitia, id est, putredine, verme, et foetore. Sic et vos a foris apparetis hominibus speciosi : intus autem estis pleni hypocrisi, id est, amore vanae laudis, et iniquitate, id est, cupiditate temporalium, et odio veritatis. Et ideo primo dicitur : Vae vobis, id est, extra beatorum consortium miserabilis projectio. Lev. VII, 20 Anima polluta (de hypocrisi debet intelligi) quae ederit de carnibus hostiae pacificorum, id est, corporis Christi, quae oblata est Do mitto, peribit de populis suis, id est, ejicietur de salvandis ad damnationem mortis esterna?.

Sed ecce contra tam magna mala, dat leve remedium divina clementia, quod est spiritualis conversio, scilicet bonum fieri de malo. Psalm. XXXVI, 27 : Declina a malo, et fac bonum. Ex ex frequenti bene agere, fit bonus homo. Et cum bonus est, sequuntur cum tria bona, 1. scilicet Poenae debitae relaxatio, 2. Divinae gratiae restitutio, 3. aetenae gloriae acquisitio.

1. De primo, III Reg. I, 52 : Si fuerit vir bonus, non cadet ne unus quidem capillus ejus in terram, id est, ab omni poena erit immunis. Ezech. XXXIII, 14 et 15 : Si dixero impio : Morte morieris, et egerit poenitetitiam a peccato suo,.. vita vivet, et non morietur.

2. De secundo, Psal. CXXIV, 4 : Benefac Domine bonis, et rectis corde. Prov. III, 2 : Qui bonus est, hauriet gratiam a Domino.

. 3. De tertio, Matth. xxv, 21 : Euge serve bone, et fidelis, quia super pauca fuisti fidelis, super multa te constituam intra in gaudium domini tui. Euge, quasi bene gaude : serve bone, quia in pauca fuisti fidelis, id est, in bonis quae tibi commisi, bene negotiatus es : supra nulla te constituam, id est, supra bona alterni gaudii : unde intra in gaudium Domini Dei tui, ut scilicet omni parte gaudio perfruaris. Isa. LI, 11 : Venient in Sion laudantes, et Iaetitia sempiterna su-

per capita eorum. Quia causa aeternae l aetitiae erit in Domini Dei sui contemplatione. Jerem. XXXI , 12 et 13 : Venient, et laudabunt in monte Sion : et confluant ad bona Domini. Tunc laetabitur virgo in choro, juvenes et senes simul. Virgo est Beata Virgo Maria praecentrix in choro coelosli: juvenes sunt omnes beati, senes Angeli. Isti simul Deum laudabunt, et in bonis ejus sine lino gaudebunt. Amen.