CAPUT XXIII.

De largitate et misericordia Mariae.

De largitate et misericordia Mariae congrue potest dici, quod cum ipsa sit summe dives, summe etiam liberalis, constat, quod summe larga et misericors est, implens illud Tobiae, IV, 8 et 9 : Quo modo potueris, ita esto misericors : si multum tibi fuerit, abundanter tribue, etc. Item, Sapient. XI, 24, dicitur ei: Misereris omnium, quia omnia potes, etc. Item, Proverb. XXXI, 29 : Multae filiae congregaverunt divitias, tu supergressa es universas, Item, Eccli. XIV, 13: Secundum vires tuas exporrigens da pauperi, etc, id est, peccatori, Item, Eccli. XXXV, 12 : Da Altissimo secundum datum ejus, etc. Altissimo enim datur, quod pro honore ejus suis pauperibus tribuitur. Et nota, quod dicit, secundum datum ejus. Esther, ii 17, dicitur, quod Esther habuit gratiam et misericordiam super omnes mulieres, etc, per quam

significatur Maria. Ergo ipsa debet dare secundum gratiam et misericordiam quam accepit, juxta illud Ecclesiastici, XXXI, 18 : Intellige quae sunt proximi tui ex te ipso. Christus enim ascendens in alium,... dedit dona hominibus . Similiter et Maria vera et unica Filii imitatrix ex quo ascendit in caelum, dabit et ipsa dona hominibus. Siquidem nec facultas ei deesse poterit, nec voluntas. Regina caelorum est, misericors est. Nisi forte aut non creditur Filius Dei honorare matrem, aut dubitare quisquis potest omnino in affectum charitatis transisse Mariae viscera, in quibus ipsa quae Deus est charitas, novem mensibus corporaliter requievit. Unde et dicimus ei: " Salve, regina, mater misericordiae, " commemorantes, quod possit tamquam regina, et velit tamquam misericors nos juvare, Secure quidem intrandum est in

illam curiam, ubi porta aperta est: et latrantes nullus arcet ostiarius, nullus cubieularius excludit, ubi omnes cives civitatis illius vota nostra suscipiunt. Clamandum est igitur jugiter ad reginam misericordiae : quia, sicut dicit beatus Bernardus, merito non exauditur, qui clamare dissimulat. Regina siquidem solet esse munifica, larga, et liberalis. Nec solum regina misericordiae quoad potentiam miserendi, sed et mater misericordiae appellatur quoad affectum miserendi, libentius creaturis Filii sui misericordiam exhibens, quam aliqua mater filiis uteri sui. Unde dicit, Isa. xlix, 15: Numquid oblivisci potest mulier infantem suum, etc, ut supra titulo de charitate. Ipsa est etiam vas misericordiae praeparatum a Domino in tempore miserendi, quod modo est. Unde et designatur per Esther, quae praeparata in tempore in-

terpretatur. Dicitur etiam mater misericordiae, id est, Christi, qui antonomastice

dicitur misericordia. Unde, Psal. cxliii, 2 : Misericordia mea et refugium meum, etc. ideo dicit quidam de hac matre : " Ad quem refugient filii miseriae, si eos repellat mater misericordiae ? " Mater enim ista omnia bona nobis vult, sicut mater filiis. Unde et dicere videtur Christianis illud Apostoli, ad Philippenses, I, 8: Testis enim mihi est Deus, quomodo omnes cupiam vos in visceribus Jesu Christi.

Ipsa etiam est fons misericordiae : quia sicut fons per subterraneos meatus semper recipit aquam et semper refundit, sic beata Virgo fons et puteus est aquarum viventium, quae a Christo ad. ipsam, et ab ipsa ad nos fluunt impetu de Libano, id est, de candore benignitatis utriusque. Non enim mater haec dedignatur peccatores, sicut nec bona mater filium scabiosum : quia propter peccatores factam se recolit misericordiae genitricem : ubi enim non est miseria, misericordia non habet locum. Gregorius : " Quia semper sumus in miseria, semper indigemus misericordia, " Ideo etiam comparatur lunae, quae inter omnes planetas terrae propinquior est. Sic.Maria inter omnes sanctos magis peccatoribus condescendit, qui designantur per terram : nam sicut terra vilissimum est elementum, sic peccator vilissima creaturarum. Ideo etiam possunt ei dicere peccatores, quod propter Ipsos facta est ipsa mater misericordiae : nisi enim homo peccasset, non incarnaretur Filius Dei, nec ipsa fieret mater Dei. Restat ergo, etc.

Propter hoc curialiter dicit ei quidam versificator :

Festina miseris misereri Virgo beata. Nam si te recolis, miseri fecere beatam. Ergo bea miseros, quorum te causa beavit.

Et illud :

Nec abhores, peccatores, Sine quibus numquam fores, Tanto digna Filio. Si non essent redimendi, Nulla tibi pariendi Redemptorem ratio.

Item, propter utilitatem misericordiae ejus comparatur ipsa soli, qui utilior est omnibus creaturis sub caelo : sic et Illa misericordia quam viscera ejus effuderunt in terram, scilicet Filius ejus. Ab ipsa etiam In caelis regnante cunctis fidelibus misericordia ministratur. Quod etiam prima in Evangelio pro homine legitur Filium exorasse, Joan. II,3, ubi dixit: Fili, vinum non habent. Quasi diceret : Fili, misericordia tuae pietatis et dilectionis indigent homines jejuni et aridi, ut illos amodo divinae gratiae vinum laetificet, quos hactenus legalis observantiae sapor insipidus contristavit.

Adhuc eti am, Christus aquas peccatorum convertit in vinum gratiarum, precibus et meritis matris suae, et etiam aquas miseriarum in vinum consolationum. Postulat enim pro nobis haec mater gemitibus Inenarrabilibus, quando per infusionem gratiae suae facit nos gemere et impetrare orando veniam dilectorum.

Item, Maria naturaliter clemens et misericors est, et ejus pietas semper suscipit nutrimentum. Unde et ei specialissime convenit illud Job, XXXI, 18 : Ab infantia crevit mecum miseratio, et de utero matris meae egressa est mecum. Et nota, crevit. Ipsa etiam, quantum in se est, miseretur omnium : quia omnia potest, et dissimulat peccata hominum propter paenitentiam. , Item, Eccli. xxxv, 26: Speciosa misericordia Dei et matris ejus in tempore tribulationis, quasi nubes pluviae in tempore siccitatis. Et comparatur misericordia ejus nubi : quia velut nubes misericorditer abscondit peccatores ab ardore solis, id est, ab ira Filii: et quia obumbrat eis, et ipsos refrigerat ab aestu concupiscentiarum, et velut pluvia quadam gratia faecundat eos ad bene operandum.

Item, Ratione misericordiae appellatur ipsa stella maris : quia lucem consolationis et gratiae subministrat in amaritudine constitutis : ubi enim est miseria, ibi solummodo misericordia habet locum. Nec mirum si de peccatoribus sollicita est, cum pro eorum salute illum concepit, qui non venit vocare justos, sed peccatores ad paenitentiam . Ad hoc etiam designandum in hora qua in Bethlehem peperit Salvatorem, Romae fons olei dicitur erupisse, et usque in Tiberim defluxisse. Roma siquidem semper fuerat quasi quaedam sentina peccati, et ipsa peccatoribus peperit illum, qui ad hoc natus est, ut peccata tolleret mundi : ad hoc enim venit ipse, ut stabula.cordiumnostrorum emundaret: et ideo nasci voluit in stabulo. Unde etiam designatur per Joseph, cujus manus in cophino servierunt . Cophinus vas est ad sordes exportandas.

Item, Ipsa non solum una est de numero prudentium virginum, sed omnium prudentissima, habens lampadem integer-

rimas virginitatis, et oleum misericordiae in omnibus vasis suis. In vase cordis per affectum, in vase manuum per effectum, in vase oris per benignitatem orationis. Si autem quaeratur, unde ei tanta misericordia? siquidem ex hoc quod Filium Dei in incarnatione suscepit quasi oleum, qui de pura misericordia absque merito ullius, in ea dignatus est incarnari. Sed sicut vas in quo repositum fuit oleum, extracto oleo, imbutum remanet et oleatum, sic beata Virgo vas misericordiae a misericordia Filii tota est oleata.

Ipsa etiam dicitur oliva speciosa in campis , et olivae liquor oleum est. (Istud invenies titulo de arboribus, ubi Maria dicitur oliva : et titulo de nomine Mariae, ubi dicitur, Oleum effusum nomen tuum ). Et bene oliva speciosa, id est, omnimoda specie spirituali repleta per misericordiam, quae est virtutum suarum gloria. Unde dicitur, Osee, XIV, 7 : Erit quasi oliva gloria ejus, etc. In campis. Propter communitatem : nam misericordia ejus et gratia communis est omnibus invocantibus eam in veritate. Quasi dicat cum Filio illud Joannis, VI, 37 : Eum qui venit ad me, non ejiciam . foras. Et ideo adolescentulae, id est, fideles animae diligunt eam nimis : quia oleum effusum nomen ejus. Ad hoc autem quod oleum suum tibi infundat haec oliva, oportet vas vacuum te habere. Ipsa est enim illa mulier de qua legitur, IV Reg. IV, 3-5, quae vasa vacua implevit oleo ad praeceptum Elisei, id est, Christi : sed plena nequaquam : quia sicut dicit Philosophus, fundit potius qui mittit in plenum. Vasa vacua sunt corda vacuata ab amore terrenorum, et ab immunditia mortalis peccati lota, et resincerataper veram confessionem et lacrymarum effusionem, clausa inferius per contemptum temporalium, aperta superius per appetitum caelestium, hiantia per gratiae desiderium, et capacia per profunditatem humilitatis et latitudinem charitatis.

Igitur ut paucis concludam, tanta est Mariae misericordia, quod ab ea nullus repellitur, nullus excluditur, nullus qui ei serviat, oblivioni traditur. Omnes, quantum in se est, colligit, omnes ad se fugientes receptat et recipit, nulli deest nisi qui ei forte defuerit. Et ideo dicit ei beatus Bernardus : " Sileat misericordiam tuam, virgo benedicta, si quis est, qui invocatam eam in suis necessitatibus sibi meminerit defuisse. Nos quidem servuli tuis caeteris in virtutibus congaudemus tibi, sed in hac potius nobisipsis. Laudamus virginitatem, humilitatem miramur: sed misericordia miseris dulcius sapit. Hanc amplectimur carius, recordamur saepius , crebrius invocamus. " Idem loquens de misericordia Mariae : " Haec est quae totius mundi reparationem obtinuit, salutem omnium impetravit. Constat enim pro universo genere humano fuisse sollicitam, cui dictum est : Ne timeas Maria, invenisti gratiam quam quaerebas. Quis ergo misericordiae tuae, o benedicta, longitudinem, latitudinem, sublimitatem, et profundum queat investigare ? Misericordiae enim tuae longitudo usque in diem novissimum invocantibus eam subveniet universis. Latitudo replet orbem terrarum, ut verissime dici possit: Misericordia tua, o domina, plena est terra . Sublimitas civitatis supernae invenit restaurationem. Profundum sedentibus in tenebris et umbra mortis obtinuit redemptionem. Per Mariae namque misericordiam caelum impletum est, infernus evacuatus, instauratae ruinae caelestis Jerusalem, exspectantibus miseris vita perdita data. " Ideo de charitate et misericordia ejus potest intelligi illud Job, XI, 8 et 9 : Excelsior caelo est, et profundior inferno, longior terra mensura ejus, et latior mari,

Item, Ratione misericordiae appellatur ipsa fons misericordiae, cujus fontis ille se fecit rivum, de quo dicit Psalmista, Psal.

lviii, 18 : Deus meus, misericordia mea. Et iterum : Misericordia mea et refugium meum, etc. et cujus universae viae mi sericordia et veritas . Non enim, ut dicit Augustinus, quaedam misericordia et quaedam veritas, sed universae viae misericordia, et veritas. Cum ergo Maria misericordiam genuerit, quid aliud est ejus uterus, quam ipse misericordiarum thesaurus ? Et ideo dicitur mater misericordiae. 0 pulcherrima Christi generatio I prius enim habuit patrem misericordiarum, deinde matrem misericordiae. Quid ergo aliud ex his nasci potuisset quam misericordia ?

Item, Largitas Mariae imitatur et assimilat largitatem Filii sui, qui dat amplius quam petatur. Unde, Luc. xxiii, 43, cum peteret latro dexter ut haberet sui memoriam, respondit ei Jesus : Amen dico tibi : Hodie mecum eris in paradiso. Similiter et Rebecca, quae intra multum accepit, in figura Mariae Eliezer petenti aquam ad bibendum sibi respondit, Genes, XXIV, 18 et 19 : Bibe, domine mi... quin etiam et camelis tuis hauriam aquam, ''etc.

Item, Ratione misericordiae ejus dicitur ei, Cantic. I, 2 : Oleum, effusum nomen tuum. Quod nomen effusum si quis voluerit recolligere, palato suo saporem, vulneribus suis medicinam, lucem tenebris suis poterit invenire. Numquid mater misericordiae quae plena est gratia, nomen suum cordis praecordiis invocantem poterit despicere ? Numquid eam vero corde salutantem poterit aut volet repellere ? Cum sit enim mater Regis regum, caelorum regina, et domina Angelorum, si aliquem voluerit salvare, non erit ei quidquam grave, Reginarum libertas est ut pro sceleribus et maleficiis quempiam jam diffinitiva sententia con-

dernnatum, etiam jam fune collo circumligatum, vel jam patibulo appensum, vel jam caput super truncum gladio expositum, et jam capitali sententia puniendum, vel quemvis hujuscemodi morte plectendum. Si, inquam, regina supervenerit et adhuc vel spirantem, vel jam ultimum spiritum trahentem invenerit, possit liberare, non aestimo reginam in regno Filii sui minorem jurisdictionem habere, vel minoribus privilegiis debere gaudere. Si non facit Deus grande vel parvum, quod non revelet servis suis Prophetis , quanto minus faciet grande vel parvum, quod non revelet matri suae ? Genes.XVIII, 17 : Num celare potero Abraham, etc. Ipsa enim novit animal languenti cibum in dulcedine praeparare, novit vulnera circumligare, novit levi manu et suavi attactu tumorem premere, venenum ejicere, spem et certitudinem vitae et longitudinis dierum dare. Unde dicit : In me gratia, etc. .

Item, A largitate Mariae recipiunt peccatores multiplex beneficium. Primum, quod usque ad diem judicii non desinit succurrere. Unde dicit : Usque ad futurum saeculum non desinam . Ideo dicit beatus Bernardus : " In augustiis, in periculis, in rebus dubiis, Mariam cogita, Mariani invoca. " Secundum, quod non cessat gratiam perditam reddere. Beatus Bernardus : " Cupientes invenire gratiam, etc. " Tertium, quod usque tunc naves, id est, fidelium ruentes vel animas non cessat ad portum salutis, qui est paradisus, dirigere: quoniam ipsa est stella maris. Quartum, quod servis suis in morte dignatur occurrere. Unde Hieronymus scribit ad quamdam virginem : " Qualis erit illa dies, cum Maria mater Domini choris occurret tibi comitata virgineis, etc. " Ideo de virginibus dicitur, quod exierunt obviam sponso ei sponsae , id est, Christo et Mariae,