Quaestio XXII.

Quare Fratres populo non praedicent iura plebanorum.

Cum, sicut ipsi asseritis, missi sitis in adiutorium plebanorum, non in praeiudicium iuris ipsorum, quare non praedicatis populo ius plebanorum, scilicet quantum et qualiter debeant eis subesse et obedire, et quantam habeant super eos potestatem? Videmini enim hoc tacite praeterire ideo, ut vobis magis adhaereant; et ea quae illis donarent, in usum vestrum callide retrahitis, et sic eos iure suo fraudatis.

Respondeo. Qui bene advertit saepe intelligit, quod etiam in praedicatione et consiliis hortamur subditos praelatis suis in omnibus, quibus de iure tenentur, fideliter obedire et iura sua illis persolvere et sententias eorum iuste latas reverenter observare et eos quasi Dei vicarios honorare, et quod in hoc meritum salutis eorum ex magna parte consistit. Sed quia non valde magnificamus eos in populo, videtur eis, quod parum pro ipsis faciamus.

Quare autem hoc dimittimus, plures sunt causae: una, ne videamur hoc adulatorie potius facere, ut sic captamus eorum benevolentiam quam pro veritatis doctrina, cum praedicatio debeat esse aliena ab adulatione praesentium vel detractione absentium: primae ad Thessalonicenses secundo : Neque enim aliquando fuimus in sermone adulationis, sicut scitis, neque in occasione avaritiae.

Altera, cum ipsi per se saepe plus amplificent iura sua super subditos suos, quam oporteat, praecipiendo quod non debent, prohibendo quae non possunt, concedendo quae non licet, exigendo indebita, fulminando sententias duras et laqueos multiplicando animabus, quas solvere et expedire deberent: si nos adderemus terrendo populum et magnificando potestatem clericorum super ipsos, provocaremus amplius quorundam clericorum audaciam et aut faceremus simplices subditos pusillanimes, aut tumidos provocaremus ad proterviam maiorem, ut magis econtra se erigerent contra clerum.

Tertia, cum plures clericorum tam aperte vivant iniuste, quod laici sumunt inde grave scandalum ; si super hoc vellemus eos magnificare in populo, scandalum suscitaremus contra nos ipsos, quod tam vituperabiles laudaremus; Proverbiorum vigesimo octavo : Qui derelinquunt legem laudant impium, qui conservant succenduntur contra eum. Et quia, cum plures in clero, ut nunc, vel male et contra formam canonum teneant regimen populi in Ecclesia, vel propter excessus suos suspensi sint ab exsecutione officii pastoralis: si omnes communiter magnificaremus, etiam illi qui non haberent ius, cogerent subditos in his quae non debent, sibi obedire quasi legitimis pastoribus. Si autem specificaremus, quibus essent digni ad obediendum, alii graviter ferrent, quod eos notabiles et contemptibiles redderemus: ideo quasi dissimulando transimus.

Quamvis autem nonnulli de clero plus oderint Religiosos quam Indaeos, Christi adversarios ; tamen, si saperent, potius diligerent nos pluribus de causis, tam pro temporali utilitate quam etiam pro spirituali utilitate sua: una, quod per nostram doctrinam subditi eorum plenius solvunt eis iura sua et obediunt eis et reverentur eos amplius, licet ipsi clerici hoc non credant; ad Hebraeos decimo tertio : Obedite praelatis vestris.

Altera, quod beneficia ecclesiastica, quae nos teneremus, si essemus cum eis in saeculo, venientes ad Religionem ipsis relinquimus obtinenda, quae, quantum diligunt se habere, tantum deberent diligere illos qui eis ea relinquunt, nisi potius vellent, nos mori, ut ea sic gaudentius possiderent.

Tertia, quod sumus testes eorum in doctrina fidei, ut melius credatur eis quod docent, obediendum sibi esse tanquam Christi vicariis, et non sicut haeretici, qui dicunt, quod clerici pro suo quaestu seducant populum, ut sibi obediant et dent ipsis oblationes et decimas, ut inde sustententur et ditentur et delicientur et sine labore abundent, qui haec abunde tam commode non haberent, et ideo confinxerint festa et officia divina, animarum remedia, peccatorum poenitenlias, iudiciorum ecclesiasticorum sententias, Sacramentorum administrationes et alias solemnitates et institutiones sanctae Ecclesiae et praelationum dignitates, ut horum omnium occasione exhauriant marsupia laicorum. Sed fideles, cum vident, Religiosos relinquere mundum et divitias mundi et ecclesiastica beneficia resignare et paupertatem voluntariam profiteri, et tamen haec eadem docere et credere, quae docent clerici, aufertur eis illa haereticorum suspicio, qua pro sola avaritia possent opinari praedicta omnia a clericis adinventa, cum vident, illos esse testes eorum doctrinae, qui haec temporalia pro doctrina fidei reliquerunt.

Quarta, quod habeant in nobis aliquem stimulum correctionis, ut minus audeant peccare et studiosius officium sibi commissum exerceant et instruantur in aliquibus, quae ignorant, et ad paenitentiam provocentur et in bono amplius roborentur. Quis alius argueret eorum vitia, cum in simili morbo laborans alium non praesumat curare? iuxta illud : Medice, cura te ipsum; item: Si caecus caeco ducatum praestet etc.

Quinta, quod sumus eorum coadiutores in sublevando onere sibi imposito, ut sit eis hic portabilius, et iudicium durissimum, quod fiet in his qui praesunt , aliquo modo tolerabilius sentiant in futuro, supplendo eorum vices, praedicando, consulendo, confessiones audiendo, ubi aliqui eorum minus sufficiunt pro multitudine populi, vel pro perplexitate casuum minus ab aliquo imperito instrui possunt, vel parochiani minus faciunt, quam deberent, ut quando eorum subditi timent eis confiteri ex causa aliqua speciali.

Sexta, si quis inter eos timore periculi, in quo sunt, quaerit confugere ad statum tutiorem salutis, vel desiderio vitae melioris vult ea quae in mundo sunt, relinquere et statum perfectionis evangelicae comprehendere, apud viros religiosos potest quod desiderat invenire, qui sint Ordinis sui fideles observatores: sicut Lot, fugiens ab excidio Sodomorum, confugit ad parvulam Segor , id est humilem Religionem, salvandus.

Septima, quod, si immineret aliquando Ecclesiae necessitas, vel pugna contra haereticos vel alios oppressores fidelium, viri religiosi deberent se promptius exponere et quasi primi in acie se opponere inimicis, sicut filii Ruben et Gad et Manasse fuerunt fratrum suorum propugnatores ad obtinendam terram cum pace .

Octava, quod sunt apud Deum intercessores per orationis studium et vitae meritum, et Dominum sibi et aliis placabilem facientes pro venia peccatorum, pro gratia meritorum, pro amotione quorumcumque malorum, pro gloria caelestium praemiornm facilius obtinenda: quae nobis praestare dignetur Iesus Christus. Amen.

Et haec ad praesens sufficiant pro excusatione nostra contra calumnias exprobrantium vel quaestiones ignorantium, qua forma vel intentione aliqua, quae videntur aliquando minus intelligentibus quoquo modo reprehensibilia, faciamus. Qui autem voluerint possunt plura superaddere et ista quae hic posita sunt, melius explanare, quae sicut impraemeditate, ita et inordinate conscripsi, sicut tunc meae memoriae occurrerant, modo hoc, modo illud, sicut advertere potest legens .

EXPLICIUNT Determinationes Quaestionum circa Regulam.