In Apocalypsim B. Joannis Apostoli
PROLOGI GILBERTI, IN APOCALYPSIM B. JOANNIS APOSTOLI, EXPLANATIO.
Unde dicit Haymo, quod iste Angelus in persona Christi apparuit Joanni.
Unde dicit: Et audivi vocem magnam, id est, cognovi. Vel, Audivi, vocem magnam, magna
Unde dicit: Et facies ejus, id est, sicut sol, Oritur sol, et occidit, et ad locum suum revertitur,
Dicit ergo : Haec dicit qui tenet septem stellas, id est, septem Praelatos
Continua sic: Commendavi bona quae in te sunt, sed nunc redarguo mala.
Unde dicit: Sin autem, nisi per paenitentiam ad statum primae charitatis redieris, venio Ubi,
Continua ita : Multum commendabilis es in praedictis, sed tamen reprehensibilis in aliis.
Dicit ergo : ita commendabilis est propter praedicta, sed tamen habeo adversus te pauca.
Dicit ergo : Qui vicerit. Haymo : Desideria carnis,et horum tentamenta.
Dicit ergo : Vigila : et hoc potes facere, quia aliqui sunt in Ecclesia tua boni quos potes imitari.
Unde dicit: Haec, scilicet quae sequuntur, dicit, Sanctus, Sancti estote.
Continua sic : Veniet tentatio : sed non timeatis, quia bonum adjutorem habebitis.
Dicit ergo Angelus ad Joannem :
Continua sic : Mandat tibi, etc. Haec scilicet: Scio opera tua, id est, reprobo. Et tunc ly scio
Dicit ergo : Et animal primum simile leoni. i Vicit leo de tribu Juda.
Dicit ergo: Et vidi. Nota : In praecedenti capitulo dixit, v. 1: Post haec vidi:
Dicit ergo: Et vidi, et audivi.
In saecula saeculorum. Quasi diceret : Continuo laudant Deum, et praedicta attribuunt ei.
Unde dicit: Et audivi tamquam vocem, in medio quatuor animalium, dicentem, centium,
Dicit ergo : Bilibris tritici. Ad litteram bilibris bilibris,
Continua : Tanta erit tribulatio Ecclesiae : sed tamen non obliviscetur Deus misereri.
Dicit ergo : Stantes ante thronum.
Unde dicit: Et ascendit fumus incensorum,
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi, et audivi,
Dicit ergo ita : Et aperuit puteum abyssi, et puteo aperto, ascendit fumus putei,
Unde dicit : Et de fumo putei, de tenebrosa haereticorum doctrina, exierunt locustae in terram,
Dicit ergo : Et habebant loricas, id est, corda sententiis deceptoriis munita, sicut loricas ferreas
Dicit ergo:Et sextus Angelus, id est, sextus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo: Et numerus equestris exercitus.
Unde dicit: Et numerus equestris exercitus, id est, malorum, vicies millies, vicies Mille
Dicit ergo : Et qui sedebant, id est, daemones malis praesidentes, super eos, habebant loricas,
Dicit ergo : Et abii, scilicet tamquam vere obediens, ad Angelum,
Dicit ergo : Atrium autem, id est, peccatores, a quod est foris templum, atrium
Dicit ergo : Et septimus Angelus, id est, septimus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo : Et visum est aliud signum, scilicet, a primo, et illi contrarium. Et dicitur aliud :
Dicit ergo : Et audivi vocem magnam in caelo, id est, in Ecclesia triumphante, dicentem, Nunc, Nunc,
Dicit ergo : Vae terrae, id est, firmis et obduratis in peccato, et mari, impii quasi mare fervens.
Continua ita : Persecutus est diobolus Ecclesiam, sed antequam persequeretur, etc.
Dicit ergo : Et iratus est draco, id est, diabolus, in mulierem,
Dicit ergo : Et vidi de mari bestiam,
Unde dicit : Et datum est illi, id est, a Deo permissum, facere bellum eum sanctis, et vincere eos,
Dicit ergo : Si quis habet aurem cordis, audiat, Si quis habet aurem audiat,
Dicit ergo : Et vidi aliam bestiam.
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi spiritualiter, aliam bestiam, bestia,
Unde dicit : Qui, scilicet virgines, empti sunt, de terra,
Dicit ergo : Timete Dominum, scilicet, timore filiali. Psal. XVIII, 10 : Timor Domini sanctas.
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est alius ordo Praedicatorum. Et dicitur alius, Angelus,
Dicit ergo : Et audivi vocem, aure interiori, de caelo, dicentem mihi, Scribe,
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est, Christus qui est alius a Sanctis, exivit, de altari,
Dicit ergo : Et vidi, intellectu scilicet spirituali, tamquam mare vitreum, mare.
Dicit ergo : " Ecce mittam eam, " permissive, " in lectum, " id est, peccandi securitatem. De quo, I Regum. XIX, 15 : Afferte eum ad me in lecto, ut occidatur. Vel, " In lectum, " scilicet infirmitatis, et afflictionis. Job, xxxiii, 19 : Increpat quoque per dolorem in lectulo. Vel, " In lectum " impudicitiae, scilicet permissive. Ad Roman. xiii, 13 : Non in cubilibus et impudicitiis. Amos, VI, 4 : Qui dormitis in lectis eburneis, et lascivitis in stratis vestris, etc.
" Et qui moechantur cum ea, " qui ei sunt conformes per opera, " in tribulatione maxima erunt, " scilicet poenae temporalis, vel in tribulatione maxima post mortem. Magna est poena in separatione animae a corpore, major in anima posita in inferno, maxima quando punietur homo in utroque. Ad Roman. ii, 9 : Tribulatio et angustia in omnem ani- mam hominis operantis malum. Item, magna est poena in hoc mundo, major in purgatorio, maxima in inferno. Item, illa poena infernalis magna est propter paenarum diversitatem, major propter acerbitatem, maxima propter aeternitatem. Jerem. xxx, 12 : Insanabilis fractura tua, pessima plaga tua." Nisi paenitentiam egerint ab operibus suis, " id est, de peccatis praeteritis. Eccli. ii, 22 : Si paenitentiam non egerimus, incidemus in manus Domini, et non in manus hominum.
" Et filios ejus interficiam in morte. "
" Et filios ejus, " id est, imitatores ejus, " interficiam in morte " scilicet, aeterna. Vel, " in morte, " id est, quando morientur. Glossa : Quia mors morti continuatur.
" Et filios ejus, etc. " Contra : Ezechiel. XVIII, 20 : Filius non portabit iniquitatem patris. Responsio. Non loquitur hic de filiis naturalibus, sed imitatoribus: unde : " Et filios ejus, " Glossa : Omnes sequaces.
" Et scient omnes Ecclesiae quia ego sum scrutans renes et corda : et dabo unicuique vestrum secundum opera sua. "
Hic commendat fidem Ecclesiae : quia etiam jam non visa credit. Quasi dicat : " interficiam filios ejus in morte, " et tunc " scient " paenam inflictam malis. Vel, " Scient, " scilicet, re quod modo credunt fide, " omnes Ecclesiae, " id est, Sancti qui sunt de congregatione Ecclesiae, " quia ego sum scrutans renes et corda, " id est, cogitationes et desideria, scilicet ad puniendum, vel remunerandum. Psal. VII, 10 : Scrutans corda et renes Deus. Et dicit : " Scrutans, " id est, subtiliter examinans et adspiciens, et subtiliter remunerans.
a Et dabo unicuique vestrum secundum opera sua, " scilicet, justis praemium laboris sui, injustis supplicium aeternae damnationis. Jerem.XVII, 10 : Do unicuique juxta viam suam.a Scrutans renes et corda. " Contra : Job, X, 5 et 6 : Numquid sicut dies hominis dies tui, et anni tui sicut humana sunt tempora, ut quaeras iniquitatem meam, et peccatum meum scruteris. Responsio. in scrutatione duo sunt: inquisitio de re incognita ut sciatur, vel de minus scita ut melius sciatur, et sic Deus nonscrutatur. item subtiliter, coguitio qua
res certissime videtur : sic Deus scrutatur.
" Vobis autem dico,
Et caeteris qui Thyatirae estis : Quicumque non habent doctrinam hanc, et qui non cognoverunt altitudines Satanae, quemadmodum dicunt, non mittam super vos aliud pondus.
Tamen id quod habetis tenete, donec veniam. "
Haec est quarta pars in qua bonos consolatur.
Et primo reddit eos commendabiles, quia doctrinam hujus mulieris non habebant. Secundo, quia altitudinem Satanae non approbabant, ibi, v 24 : " Qui non cognoverunt altitudines Satanae. " Tertio, dicit quod tantummodo Evangelium teneant, ibi, " Quemadmodum illi dicunt. "