COMMENTARIUM 75

Anno autem 869 Imperator Basilius Macedo Patres in Con- cilio VIII congregatos ita allocutus est : « Non datum est laicis, « aut iis qui civilibus officiis mancipantur, secundum canonem «dicendi quidquam penitus de ecclesiasticis causis : opus enim « hoc Pontificum et Sacerdotum est. De vobis autem laicis tam « qui in dignitatibus, quam qui absolute con versamini, quid am- « plius dicam non habeo, quam quia nullo modo vobis licet de «ecclesiasticis causis sermonem movere ; hoc enim investigare « et quaerere Patriarcharum, Pontificum et Sacerdotum est, qui « sanctificandi, qui ligandi et solvendi potestatem habent, qui « ecclesiasticas et coelestes sortiti sunt claves ; non nostrum qui « pasci debemus, qui sanctificari, qui ligari et a ligamento solvi « debemus ». Mansi XVI, 187, 188.

Et utinam haec aliquando intelligant qui iudicant terram ! 26. Atque illae praesertim sunt regulae, quae propter nova

temporum adiuncta observari nequeunt. Regula X Tridentina ex. gr. statuitur. « In singulis civitatibus ac dioecesibus, domus « vel loci, ubi ars impressoria exercetur, et bibliothecae libro- « rum venalium saepius visitentur a personis ad id deputandis « ab Episcopo sive eius Vicario, atque etiam ab Inquisitore hae- « reticae pravitatis, ut nihil eorum quae prohibentur, aut impri- « matur, aut habeatur. Omnes vero librarii et quicumque libro- « rum venditores habeant in suis bibliothecis indicem librorum « venalium quos habent, cum subscriptione dictarum persona- « rum, nec alios libros habeant aut vendant , aut quacumque « ratione tradant sine licentia eorumdem deputatorum, sub poena « amissionis librorum et aliis arbitrio Episcoporum vel Inquisi- « torum imponendis ». Et alia quae in eadem regula imponun- tur. Haec enim in pluribus Europae statibus observari omnino nequibant ; qua de causa necessario in desuetudinem abierunt, videntibus et tolerantibus Romanis Pontificibus, atque Episcopis locorum illorum.

27. Pius Papa IX in epistolis encyclicis datis die 2 Iunii 1848 ad Episcopos aliosque qui librorum censurae praeerant in tem- porali S. Sedis ditione de Regula X Tridentina multa tempe- ra vit. Haec enim statuit:

« In Sess. X Concilii Lateranensis V, atque iterum in po- « strema Regularum Indicis, quae a Patribus conscriptae per « Tridentinam Synodum deputatis, et a Pio IV, glor. mem., De- « cessore Nostro approbatae fuerunt, nec non in aliis aliorum