(CAPITULUM XII.)

De euntibus inter Saracenos et alios infideles.

Quicumque Fratrum divina inspiratione voluerint ire inter Saracenos et alios infideles, petant inde licentiam a Ministris provincialibus: Ministri vero nullis eundi licentiam tribuant, nisi eis quos viderint esse idoneos ad mittendum. Ad baec per obedientiam iniungo Ministris, ut petant a domino Papa unum de sanctae Eomanae Ecclesiae cardinalibus, qui sit gubernator, protector et corrector istius fraternitatis ; ut semper subditi et subiecti pedibus eiusdem sanctae Ecclesiae, stabiles in fide catholica, paupertatem et humilitatem et sanctum Evangelium Domini nostri Iesu Christi, quod firmiter promisimus, observemus.

EXPOSITIO.

1. Quicumque Fratrum. Hic tertio docet in martyrio consummare: et quia martyrium nullum est, nisi fiat in ecclesiastica unitate, primo agit de primo: secundo, de secundo, ibi: Ad haec per obedientiam.

2. In prima parte tangit Fratrum hoc desiderio flagrantium devotionem et Ministrorum examinantium discretionem, dicens: Quicumque Fratrum divina inspiratione, non levitate, non impetuositate, non astutia subterfugiendae disciplinae, voluerint ire inter Saracenos et alios infideles, ut paganos vel haereticos, vel schismaticos: petant inde licentiam a suis Ministris provincialibus, signanter dicit petant licentiam , quia huius rei obedientia non est involuntariis imponenda. Unde subdit: Ministri vero nullis eundi licentiam tribuant, nisi eis quos viderint esse idoneos ad mittendum. Idonei autem sunt robusti corpore et constantes in fide, probati virtute et semper irreprehensibiliter conversati.

8. Sequitur pro secunda parte: Ad haec per obedientiam iniungo Ministris, ut petant a domino Papa unum de sanctae Romanae Ecclesiae cardinalibus, qui sit gubernator, in bonis agendis, protector, ab oppressionibus alienis, et corrector, in delictis, istius fraternitatis, ut semper subditi et subiecti pedibus eiusdem sanctae Ecclesiae, stabiles in fide catholica, sine qua illud martyrium nihil valeret, paupertatem, contra avaritiam, et humilitatem, contra superbiam, et sanctum Evangelium Domini nostri Iesu Christi, quantum ad virtutum perfectionem omnimodam, quod firmiter promisimus, id est, quatenus ipsum promisimus, observemus ; ad Hebraeos secundo : Propterea abundantius oportet observare nos ea quae audivimus, ne forte pereffluamus.

CONCLUSIO.

1. Quaeritur de praeceptis Regulae, quae scilicet universaliter intelligenda sunt praeceptorie imponi , et in quibus possint praelati Ordinis dispensare.

Ad hoc respondeo, quod Regula ista praeceptis est plena, et, ut puto, pene omnia in ea posita sunt praecepta, ubi aliquid expresse additum, ut monitionis vel exhortationis vocabulum vel consimile, aliud non declarat. Praeceptorum autem istorum tria sunt genera: in quibusdam enim ponitur expresse praecipiendi verbum, ut prae ceteris commendentur ; et illa sic transeunt in votum, ut in nullo eorum Ordo valeat dispensare.

2. Aliud est genus praeceptorum, quibus additur verbum tenlionis vel debiti vel aliquod simile, ex quo obligatio declaratur. Vocabulum autem tenlionis, licet obligationem importet, non tamen sic districte sicut vocabulum praecepti ad illud faciendum ligat, cui tenlionis vocabulum est adiunctum. Quod patet, quia, cum homo homini teneri dicitur in aliqua pecuniae quantitate: certum est, quod tentio obligationem importat vel ad solvendum, vel ad satisfaciendum alio modo, nisi debitum velit creditor remittere debitori.

Unde licet tentio obligationem sonet, potest tamen Ordo in particulari et in casu cum aliquo dispensare in sic dictis, exceptis illis, in quibus patet, intentionem Regulae omnino praeceptorie obligare, vel quorum transgressio scandalum , vel deordinationem notabilem generaret; verbi gratia, cum dicitur primo capitulo: Alii Fratres teneantur Fratri Francisco et eius successoribus obedire ; patet, quod in hoc non potest Ordo aliquatenus dispensare. Sic etiam octavo capitulo, ubi dicitur: Universi Fratres unum de Fratribus istius Religionis teneantur semper habere generalem Ministrum; et infra eodem capitulo: Teneantur praedicli Fratres, quibus electio data est, in nomine Domini alium sibi eligere in Custodem, et sic in similibus .

In aliis autem nonnullis, credo, quod Ordo potest dispensare in particulari et in casu: verbi gratia, cum dicitur tertio capitulo: Non teneantur nisi sexta feria ieiunare, credo, quod citra manifestam necessitatem subditus teneretur ieiunium solvere, si Superior imperaret, nisi esset solutio ieiunii in scandalum aliorum. Similiter intelligo in illo verbo septimi capituli: Teneantur praedicti Fratres ad eos recurrere, et in quibusdam aliis: nihil tamen horum potest Ordo generaliter immutare.

3. Est etiam tertium genus, ubi nec additur praecipere nec teneri, sicut patet in secundo capitulo in pertinentibus ad receptionem ad Ordinem venientium , et in tertio in spectantibus ad divinum officium et in pluribus aliis consequenter, ubi multa exstant praecepta ex intentione mandaloris, ubi eorum transgressio scandalum et deordinationem notabilem generaret. Circa quorum dispensationem in particulari intelligo idem, quod circa praecepta secundi ordinis est praedictum; inter quae etiam alia, quae non praeceptore inseruntur: nec in speciali amplius definio, nisi ut omnia Regulae verba cum reverentia recipiantur, et ipsorum transgressio penitus devitetur, cum certum sit, Regulam pro lege dari, nec aliquis a.lege avertitur, quin ad tenebras convertatur .